Mở đường phục hồi sau những sóng gió

Ngày 5.3.2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP (gọi tắt Nghị định 08) sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế. 

Trao đổi với Báo Lao Động, luật sư Nguyễn Thanh Hà - Đoàn luật sư Hà Nội, Chủ tịch SBLaw - đánh giá Nghị định 08 gần như tháo gỡ hoàn toàn những nút thắt mà Nghị định 65/2022/NĐ-CP ban hành trước đây gây ra một số khó khăn thực tế cho doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư mua trái phiếu. Nghị định mới đánh vào những vấn đề nóng và nhức nhối nhất, mở đường cho các doanh nghiệp trong nước có cơ hội phục hồi sau những sóng gió vừa qua.

"Nghị định sửa đổi và bổ sung mới sẽ tránh cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp sự sụp đổ ngắn hạn, bao gồm việc giảm lượng cung trái phiếu, kéo dài thời gian trả nợ và tăng lượng cầu mua trái phiếu. Chính phủ đã rất nỗ lực trong việc “gỡ rối” cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Chúng ta cùng hy vọng các doanh nghiệp có thể tận dụng chính sách này và vững vàng vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay", luật sư cho hay.

Trong Nghị định 08 quy định nếu gặp khó khăn về dòng tiền, doanh nghiệp có thể thương lượng với trái chủ gia hạn thêm 2 năm. Điều này giúp nhà phát hành có thời gian thu xếp dần nguồn tiền trả cho trái chủ.

Theo ông Hà, quy định này là hợp lý trong bối cảnh hiện tại. Doanh nghiệp có thể tránh được sự sụp đổ nhất thời ở mảng trái phiếu doanh nghiệp. Tuy nhiên nếu vẫn không hoạt động tốt thì khó có thể khôi phục niềm tin và trả nợ được. Bởi lẽ thời gian 2 năm là không quá dài và không quá nhiều. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải hết sức tập trung vào các phương án kinh doanh sao cho hiệu quả nhất, nếu không sang các năm tiếp theo áp lực trả nợ trái phiếu lại tiếp tục diễn ra.

Cần minh bạch hơn trong phương thức "hàng đổi hàng"

Với quy định về có thể thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác, luật sư Lê Thanh Hà cho rằng chỉ là giải pháp tạm thời để cứu nguy cho doanh nghiệp hiện nay.

Về mặt tích cực, quy định có thể thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác nhưng phải tuân theo quy định của Luật Dân sự và pháp luật có liên quan, đặc biệt phải được người sở hữu trái phiếu chấp thuận.

"Vấn đề vẫn là đề cao thoả thuận giữa doanh nghiệp và các trái chủ. Nếu những nhà đầu tư này không đồng ý thì phía doanh nghiệp vẫn buộc phải thanh toán theo thoả thuận trước đó. Quy định có thể thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác sẽ giúp cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp giảm áp lực trả nợ và giảm lượng cung trái phiếu trên thị trường, qua đó có thể giảm xác suất bán tháo", ông nói.

Về mặt tiêu cực, ngoài việc giúp doanh nghiệp nới lỏng thời gian trả nợ thì cũng tiềm ẩn những rủi ro cho trái chủ. Bởi việc thanh toán bằng tài sản khác này cần được quy định minh bạch và rõ ràng hơn đối với từng loại trái phiếu cũng như cần nói rõ về thời gian trả, hình thức quy đổi từ trái phiếu sang tài sản…

Xung quanh lo lắng điều này sẽ tạo tiền lệ xấu khi doanh nghiệp cứ nghĩ phát hành, không bán được thì sẽ chuyển đổi sang tài sản khác, luật sư nhận thấy không đáng ngại. Bởi nếu làm vậy họ sẽ khó nhận được sự chấp thuận từ phía các trái chủ. Còn thực tế trong giai đoạn hiện nay với doanh nghiệp hoạt động nghiêm túc, họ gặp khó khăn do bị kẹt về dòng tiền chứ không phải vi phạm sai trái. Nếu cứ siết thì doanh nghiệp có thể phá sản trong sự không mong muốn.