Lạm phát trong vùng 4 - 8% vẫn là môi trường phù hợp cho chứng khoán

Chứng khoán Việt Nam đang trải qua chuỗi ngày thăng hoa và liên tục lập đỉnh lịch sử. Một trong những nhân tố hỗ trợ chính là mức lạm phát và lãi suất đang ở mức rất thấp. Theo thống kê của Agriseco Research, mức lạm phát dưới 4%/năm là tốt nhất cho thị trường chứng khoán. Cụ thể, kể từ khi thành lập thị trường chứng khoán tới nay, kinh tế Việt Nam đã trải qua 106 tháng có mức CPI nhỏ hơn 4%. VN-Index tăng trưởng trung bình tới 2,73%/tháng trong các tháng này, cao vượt trội so với mặt bằng chung.

Lạm phát có thể nhích lên, nhưng trong vùng 4 - 8% vẫn là môi trường phù hợp cho chứng khoán. Mức lạm phát bình quân 5 tháng đầu năm thấp nhất 6 năm, CPI tháng 5.2021 chỉ tăng 2,9% so với cùng kỳ năm 2020.

Hiện có những lo ngại về giá xăng dầu và vật liệu xây dựng tăng cao, bên cạnh việc nhu cầu hồi phục khiến đẩy mặt bằng lạm phát lên tầm cao mới trong nửa cuối năm. Mặc dù vậy, Agriseco Research đánh giá lạm phát mặc dù có thể tăng, tuy nhiên trong trường hợp tăng vượt mục tiêu 4% của Chính Phủ thì tại vùng đệm 4%-8% vẫn là mức thuận lợi cho thị trường chứng khoán, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế Việt Nam vẫn đang trên đà tăng trưởng.

Thống kê lịch sử cho thấy VN-Index đã chứng kiến 77 tháng có mức lạm phát trong khoảng 4% tới 8%, tỉ suất trung bình VN-Index trong các tháng này vẫn đạt 2,0% là mức khả quan. Quan sát dự báo lạm phát Việt Nam giai đoạn 2021-2022 của các tổ chức lớn như ADB, IMF, WorldBank; hầu hết nhận định đều cho rằng lạm phát vẫn quanh ngưỡng 3 - 5%, điều này là động lực quan trọng để thị trường chứng khoán tiếp tục tăng trưởng trong 2 năm tới.

Nhóm cổ phiếu nào hưởng lợi khi lạm phát tăng?

Theo nghiên cứu của Bloomberg, khi lạm phát leo thang thì giá hàng hóa thường tăng mạnh, đặc biệt nhạy cảm như giá dầu, giá kim loại hoặc giá các mặt hàng nông nghiệp. Trong khi việc đầu tư chỉ số giá hàng hóa quốc tế chưa phù hợp trong bối cảnh hiện tại đối với đại đa số nhà đầu tư, thì việc đầu tư vào các doanh nghiệp đang sản xuất, kinh doanh các mặt hàng kỳ vọng tăng giá trong môi trường lạm phát là hợp lý. Bên cạnh đó, nghiên cứu của Goldman Sachs về tương quan độ nhạy giữa điểm hòa vốn của cổ phiếu các ngành (so với chỉ số lạm phát) và hiệu quả lợi nhuận chỉ ra, các ngành có thể đầu tư bao gồm: Năng lượng & Công nghiệp, Ngân hàng & Bảo hiểm, Nhu yếu phẩm.

Theo Agriseco, nhóm cổ phiếu giá trị thường có tỉ suất cao hơn nhóm cổ phiếu tăng trưởng trong môi trường lạm phát cao. Các cổ phiếu tăng trưởng có kỳ vọng lợi nhuận tăng mạnh trong tương lai, do vậy các chỉ số định giá như P/E với nhóm này thường rất cao. Định giá nhóm cổ phiếu này thường rất nhạy cảm khi thay đổi lãi suất chiết khấu (sẽ tăng lên khi lạm phát tăng). Thị trường chứng khoán đã chứng kiến nhiều giai đoạn khi lạm phát tăng, nhóm cổ phiếu tăng trưởng lao dốc và gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư có thể lựa chọn những cổ phiếu có kết quả kinh doanh hàng năm ổn định, dòng tiền đều đặn, định giá không quá cao, sẽ là công cụ phòng chống rủi ro phù hợp.

Agriseco khuyến nghị nhà đầu tư chú ý đến nhóm cổ phiếu đầu ngành (có khả năng đàm phán giá tốt). Thông thường trong chu kỳ tăng giá lạm phát, giá đầu vào và đầu ra đều có xu hướng tăng lên. Tuy nhiên, hưởng lợi từ đà tăng này thường đến từ các doanh nghiệp đầu ngành, có lợi thế khi đàm phán giá. Điều này giúp doanh nghiệp có thể tối thiểu hóa mức tăng của giá đầu vào, trong khi có thể dễ dàng truyền tải mức tăng giá đầu ra với khách hàng. Qua mỗi chu kỳ kinh tế, lạm phát có lúc cao có lúc thấp, tuy nhiên xu thế cho thấy các doanh nghiệp đầu ngành thường sẽ chiếm lĩnh thêm thị phần sau mỗi đợt kinh tế khủng hoảng, suy thoái và phát triển mạnh mẽ hơn.