Ngày 15.6, tại cuộc họp báo, đại diện NHNN đã trả lời về đề xuất nới room tín dụng của một số ngân hàng thương mại, về vấn đề cách Ngân hàng Nhà nước sử dụng công cụ này.
Cụ thể, theo ghi nhận NHNN ít nhất hiện có khoảng 14 quốc gia sử dụng công cụ cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng cho từng đối tượng. Có quốc gia cấp hạn mức cho doanh nghiệp, có quốc gia cấp hạn mức tăng trưởng cho từng hộ gia đình, cho những lĩnh vực đặc thù như bất động sản, có những nước cấp tăng trưởng tín dụng cho toàn bộ nền kinh tế,...
Từ năm 2011 đến nay, NHNN đã thực hiện xét cấp tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng. Trong 11 năm qua, NHNN thường xuyên đánh giá, rà soát, cập nhật việc điều chỉnh, xét tăng trưởng tín dụng song song với các biện pháp quản trị vĩ mô khác.
Ngân hàng Nhà nước đã liên tục cập nhật, yêu cầu các TCTD tuân thủ các quy định, chuẩn an toàn như Basel II, sớm áp dụng chuẩn cao hơn là Basel III trong hoạt động quản trị của ngân hàng thương mại (NHTM).
“Tuy nhiên, cho dù chúng ta đưa ra các chuẩn mực quản trị rủi ro như thế vào hoạt động của các NHTM nhưng tốc độ tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đang là rất cao.
Về mặt lịch sử có thể thấy, tăng trưởng tín dụng trước khi xét room tín dụng (2011 trở về trước), bình quân mỗi năm tăng trưởng tín dụng trên 30%, có những năm trên 53%. Mức độ tăng trưởng như vậy vượt rất xa khả năng quản trị, cân đối vốn của các NHTM. Điều đó sẽ dẫn đến hệ luỵ rất lớn đó là mất khả năng thanh toán".
Với bài học kinh nghiệm như thế, NHNN phải đi song song, vừa quản trị các NHTM theo chuẩn mực quốc tế, vừa kiểm soát tăng trưởng tín dụng các NHTM, giám sát từ sớm, từ xa, đảm bảo hoạt động của NHTM nằm trong tầm kiểm soát của chính họ.
Đại diện NHNN cũng cho biết thông thường việc cấp, điều chỉnh room tín dụng đã được thông báo rất rõ trong chỉ thị 01 đầu năm. Định hướng tăng trưởng tín dụng của NHNN năm nay là 14% nhưng NHNN có điều chỉnh loạt điều chỉnh linh hoạt tuỳ theo diễn biến thị trường, kinh tế vĩ mô.
Với những lĩnh vực ưu tiên, NHNN sẽ có những ưu tiên cho các TCTD có mức xếp hạng, phân loại cao hơn các tổ chức có tình hình trình quản trị yếu hơn.
"Ngoài ra với những lĩnh vực rủi ro như bất động sản, chứng khoán,... với những trường hợp TCTD vẫn tham gia, NHNN sẽ xem xét trừ hạn mức tăng trưởng tín dụng" - đại diện NHNN cho biết.
Trước đó, trả lời trước Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng phân tích với đặc thù của nền kinh tế Việt Nam, vốn đầu tư phụ thuộc lớn vào nguồn vốn tín dụng của hệ thống ngân hàng, trong đó vốn tín dụng trên GDP đang ở mức 124%. Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam là một trong số quốc gia mà tỷ lệ này cao nhất thế giới.
Với tình trạng này, khi có biến động trong nền kinh tế thế giới, doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh sẽ ảnh hưởng ngay tới hệ thống ngân hàng. Nếu ngân hàng gặp vấn đề, mất khả năng chi trả sẽ gây hệ lụy tới nền kinh tế, do đó việc kiểm soát tăng trưởng tín dụng là cần thiết.
Cuối tháng 5 vừa qua, để có dư địa triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2%, nhiều ngân hàng đồng loạt đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét nới chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng.