Nan giải với nhà ở xã hội

Phát biểu tại Hội nghị bất động sản Quốc tế- IREC 2018 diễn ra ngày 6.9 tại Hà Nội, ông Nguyễn Trọng Ninh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, thời gian khoảng 20 năm vừa qua, tốc độ phát triển nhà ở diễn ra rất nhanh chóng. Trong đó, nhà ở thương mại là chủ yếu. Từ năm 2009, Chính phủ có một chương trình phát triển riêng về nhà ở xã hội cho các đối tượng thu nhập thấp.

Đối với khu vực đô thị, tập trung 2 đối tượng chính: Người thu nhập thấp và công nhân lao động. Nguồn cung dự án NƠXH, vốn chủ yếu là của tư nhân.

Theo ông Ninh, Việt Nam đã đạt có 86 dự án NƠXH đã được xây dựng, đang tiếp tục triển khai 134 dự án. Quỹ nhà được đầu tư từ nguồn vốn nhà Nước đã giải quyết được 200 nghìn chỗ ở cho sinh viên. Có 100 dự án nhà ở cho công nhân ở các khu công nghiệp và có 72 dự án đang triển khai.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn trong việc triển khai NƠXH. Tốc độ đô thị hóa ở Việt Nam rất nhanh nên việc lựa chọn nguồn cung về quỹ đất là rất khó khăn, khu vực trung tâm hầu như không còn quỹ đất, ở xa trung tâm thì lại chưa có hệ thống hạ tầng kết nối nên khó khăn rất lớn.

Khó khăn nữa là về nguồn vốn. Nguồn vốn từ ngân sách để đầu tư công chưa đáp ứng nên khó khăn. Nhu cầu là 1 triệu căn hộ nhưng mới đáp ứng được 30%. Nhà ở xã hội chưa đủ hấp dẫn để khuyến khích các nhà đầu tư tham gia.

Nhà ở xã hội không chỉ cho người nghèo

Nói về tiêu chí để có nhà ở giá rẻ hợp với túi tiền, ông Nguyễn Vĩnh Trân, Chủ tịch Công ty TNHH Phát triển BĐS M.I.K Việt Nam
cho biết: Thứ nhất là vị trí ở đâu? Nếu gần thành phố, sẽ đắt hơn, người thu nhập thấp khó có thể mua được. Do vậy, họ phải chọn mua nhà ở xa hơn để mua.

Thứ hai là vấn đề làm thế nào để mua được NƠXH ở Việt Nam? Nhà đầu tư ở Việt Nam mất rất nhiều thủ tục giấy tờ, nhiều bước để xây dựng được NƠXH nên họ cần có % để kinh doanh, bù vào phần bán cho người thu nhập thấp.

Thứ ba là câu chuyện về vốn, vấn đề cấp vốn từ khu vực công cho NƠXH. Chương trình 30.000 tỷ đồng đã mở ra cơ hội có nhà ở cho rất nhiều người. Trong chương trình đó, người mua nhà được hưởng mức lãi suất thấp trả trong suốt 20 năm và trả góp đều đặn. Vậy thì chúng ta phải có một mức lãi suất phù hợp để người dân có thể trả được.

Chúng ta cần một cơ chế để tất cả các bên khi tham gia vào thị trường này đều có lợi. Ví dụ ở TP. Hà Nội, có rất nhiều người lao động đến các đô thị để làm việc. Họ có thể trả được chi phí về đời sống nhưng có khi họ lại không thể chi trả được chi phí về việc học cho con cái; họ phải lựa chọn việc đi xa các khu trung tâm để sinh sống và con cái họ có thể sẽ không được thụ hưởng nền giáo dục tốt nhất.

“Chính vì vậy, khi phát triển nhà ở, tôi cho rằng, cần gắn kết chặt chẽ với câu chuyện phát triển các cơ sở giáo dục. Không được bỏ qua các yếu tố xã hội khi phát triển nhà ở. Đừng cho rằng, cứ phát triển các khu NƠXH chỉ dành cho những người nghèo. Như thế có thể vô hình chung sẽ tạo nên các "khu ổ chuột" kiểu mới. Tôi cho rằng mỗi dự án nhà ở thương mại nên dành ra khoảng 10% để dành cho những người thu nhập thấp. Và ở đó thì không ai biết là ai giàu và ai nghèo, tránh tạo ra những bức tường phân biệt trong xã hội”, ông Trân cho biết.