Tài sản luôn biến động

Công ty INEOS của Jim Ratcliffe - vị tỉ phú người Anh - có 36 doanh nghiệp riêng biệt, với 194 cơ sở ở 29 quốc gia. Hầu hết trong số đó được nhóm thành ba công ty cổ phần chính. Những doanh nghiệp này thuộc một số lĩnh vực mang tính chu kỳ của nền kinh tế toàn cầu, đó là hóa chất, năng lượng và nhựa. Do đó, lợi nhuận có thể dao động mạnh mẽ từ năm này sang năm khác.

Gần đây, INEOS chuyển sự quan tâm sang các lĩnh vực có thể được mô tả là thú vị hơn - ôtô, thời trang và thể thao.

Theo ước tính của tờ The Sunday Times, hai nhóm công ty sản xuất hóa chất và nhựa của INEOS hoạt động rất tốt vào năm 2022, với tổng doanh thu là 35 tỉ bảng Anh và lợi nhuận là 3,5 tỉ bảng Anh. Mạng lưới liên doanh dầu khí của INEOS được cho là mang lại lợi nhuận tương đương.

Bao gồm cả cổ phần liên doanh, INEOS tuyên bố có tổng doanh thu là 65 tỉ USD. Tỉ suất lợi nhuận ước tính ít nhất là 10% (sơ bộ khoảng 5 tỉ bảng Anh). Tỉ phú Ratcliffe phụ trách 3/5 công việc kinh doanh. Những người đồng sáng lập INEOS là Rich Listers - Andy Currie và John Reece, mỗi người sở hữu 1/5.

INEOS từng tuyên bố: “Trong lịch sử, tỉ suất lợi nhuận trong ngành hóa dầu luôn biến động do một số yếu tố, hầu hết đều nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi”.

Theo thống kê của tạp chí Forbes về danh sách tỉ phú thế giới năm 2023, tài sản của Sir Jim Ratcliffe là 22,9 tỉ USD, đứng thứ 67 thế giới. Con số này tăng 6,6 tỉ USD so với mức giá trị mà Forbes đánh giá một năm trước nhưng vẫn thấp hơn 10 tỉ Bảng so với ước tính của tờ báo Anh một tháng sau đó. Tuy nhiên đến khoảng cuối năm ngoái, tổng tài sản của tỉ phú sinh năm 1952 còn 18,6 tỉ USD, tụt xuống vị trí 89. Chỉ số tỉ phú do Bloomberg thống kê lại xếp Sir Ratcliffe ở vị trí thứ 103 vào cùng thời điểm, với chỉ 16,8 tỉ USD (tương đương 13,8 tỉ bảng Anh).

Kết luận cuối cùng, không ai thực sự biết người đã mua 25% CLB Manchester United thực sự có bao nhiêu tiền. Khối tài sản của tỉ phú Ratcliffe là một con số luôn biến động.

Nhiều lần chuyển trụ sở, liên tục vay vốn để đầu tư

Để đánh giá sự giàu có, có một biến số khác cần xem xét là thuế.

Khi tờ The Athletic hỏi một chủ ngân hàng giàu kinh nghiệm rằng, ông nghĩ tỉ phú Ratcliffe giàu thế nào, vị này trả lời: “Điều đó phụ thuộc vào việc ông ấy đang cố gắng huy động tiền hay đóng thuế”.

Cuộc trao đổi được cho có tính châm chọc. Thế nhưng, tỉ phú Ratcliffe đã chuyển trụ sở công ty của mình đến Thụy Sĩ vào năm 2010 khi chính phủ Anh từ chối yêu cầu hoãn thuế. Năm 2016, INEOS chuyển trụ sở quay trở lại quận Knightsbridge (tây London, Ảnh) rồi tiếp tục sang Monaco vào năm 2018. Số tiền thuế thu nhập theo nghĩa vụ mà vị tỉ phú không cần nộp ước tính 4 tỉ bảng Anh.

Về thương vụ mua Manchester United, lúc đầu, INEOS chỉ quan tâm đến số cổ phần thuộc sở hữu của nhà Glazers (hoặc số cổ phần đủ để chiếm đa số), vì đây là cách tốn ít tiền nhất và nhanh nhất để giành quyền kiểm soát câu lạc bộ. Song, ý định này bất thành.

Kể từ năm 1998, INEOS đã đi vay vốn 47 lần dưới nhiều hình thức: trái phiếu có bảo đảm, các khoản vay có kỳ hạn, các cơ sở tài chính dự án, INEOS đã ký nhiều loại IOU (loại giấy chứng minh vay mượn không chính thức do người nợ cấp cho chủ nợ - PV) với số tiền dao động từ 100 triệu đến gần 8 tỉ bảng Anh.

Năm 2023, INEOS đã mua một nhà máy axit axetic ở bang Texas (Mỹ) với giá 500 triệu USD, một doanh nghiệp titan - sắt của Na Uy với giá 245 triệu USD và đồng ý liên doanh với một công ty Trung Quốc để sản xuất nhựa cao cấp.

INEOS đã tìm đến thị trường trái phiếu 15 lần chỉ trong 5 năm qua, vay 13 tỉ bảng Anh. Nợ ròng được ước tính gần 14 tỉ Bảng. Điều này mang lại cho INEOS tỉ lệ nợ trên doanh thu khoảng 25%. Khi các ngân hàng cho công ty này vay tiền, sẽ nhận lại được số tiền đó kèm theo lãi suất.

Việc chỉ mua 25% cổ phần của một đội thể thao đang cần một cuộc đại tu lớn như Manchester United được cho có rủi ro. Song, đó lại là cách INEOS phát triển.