Khơi thông con đường xuất nhập khẩu đang chậm dần

Báo cáo mới nhất từ Công ty chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC) khẳng định, Trung Quốc là đối tác nhập khẩu chính của Việt Nam trong công đoạn Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Việc Trung Quốc mở cửa trở lại có thể giúp cải thiện một phần tình trạng tăng trưởng xuất nhập khẩu đang chậm dần của Việt Nam.

Xét trong giai đoạn 2017 - 2021, Việt Nam duy trì mức nhập siêu lớn với giá trị ngày càng gia tăng. Tốc độ tăng trưởng nhập khẩu trung bình là 17,5% trong khi xuất khẩu chỉ tăng trưởng 12,3%. Nguyên nhân của hiện tượng này là do xu hướng chuyển dịch chuỗi sản xuất công nghiệp từ Trung Quốc sang Việt Nam.

9 tháng đầu năm 2020 ghi nhận xuất khẩu tăng trưởng 15,1%, nhập khẩu tăng trưởng 4,1%. 9 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu tăng trưởng 6,2%, nhập khẩu tăng trưởng 12,1%.

Nguyên nhân chủ yếu là do đây là hai năm Trung Quốc thực hiện chính sách zero-COVID và đóng cửa biên giới. Chính sách này đã hạn chế lượng hàng hóa giao thương giữa hai nước. Việc Trung Quốc mở cửa trở lại có thể khiến cho tốc độ tăng trưởng xẩu nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc cải thiện hơn trong 2 tháng cuối năm 2022 và năm 2023.

Ngành du lịch đón sóng, gia tăng tốc độ phục hồi

Trong suốt giai đoạn 2015 - 2021, người Trung Quốc chiếm trung bình 29,5% trong cấu phần lượng khách du lịch sang Việt Nam hằng năm. Kể cả trong giai đoạn 2 năm COVID-19, khách du lịch từ Trung Quốc chiếm cấu phần lớn, lần lượt là 34,1% và 43,5% trong 2 năm 2020 - 2021.

"Các con số này cho thấy Trung Quốc đóng góp một phần khá lớn vào hoạt động của ngành nghề du lịch và ăn uống tại Việt Nam" - BSC nhận định.

Xét trên giai đoạn 9 tháng đầu năm, trong năm 2022, với chính sách đóng cửa của biên giới của Trung Quốc, số lượng khách du lịch suy yếu và giảm xuống chỉ còn chiếm 3,0% trong tổng số lượng khách du lịch đến Việt Nam. Trong khi tỉ lệ này trung bình đạt 29,9% trong giai đoạn 2015 - 2021.

Xét về giá trị lũy kế của ngành dịch vụ, mặc dù giá trị mảng dịch vụ lưu trú và ăn uống đã hồi phục gần như trở lại giai đoạn trước COVID-19 nhưng dịch vụ lữ hành vẫn còn cách một khoảng khá xa. Lũy kế ngành dịch vụ lưu trú ăn uống 9 tháng đầu năm 2022 đạt 431 nghìn tỉ đồng, tăng 54,75% so với cùng kỳ và khá sát với con số của năm 2019 là 435 nghìn tỉ đồng, tăng 9,65% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, lũy kế ngành dịch vụ lữ hành 9 tháng đầu năm 2022 chỉ đạt 18 nghìn tỉ đồng, tăng mạnh 295% so với cùng kỳ nhờ mức nền thấp của năm ngoái. Kết quả tăng trưởng ấn tượng nhưng vẫn chưa thể hồi phục trở lại mức 2019 là 34 nghìn tỉ đồng. BSC kỳ vọng lượng khách du lịch Trung Quốc quay trở lại Việt Nam sẽ giúp gia tăng tốc độ hồi phục của ngành dịch vụ lữ hành trong năm 2022 và 2023.

3 nhóm ngành hưởng lợi từ động thái mở cửa

Nhóm ngành tiêu dùng + lượng thực + chăn nuôi

BSC đánh giá sự kiện Trung Quốc mở cửa nền kinh tế có thể tác động tích cực đến biên lợi nhuận gộp của nhóm ngành tiêu dùng, lượng thực và chăn nuôi. Khi đó, xu hướng giảm của chi phí vận chuyển cùng vấn đề tắc nghẽn tại các cảng của Trung Quốc được giải quyết. Ngoài ra, các doanh nghiệp có đóng góp từ doanh thu xuất khẩu sang Trung Quốc sẽ phục hồi đáng kể khi nhu cầu phục hồi như nhóm xuất khẩu lúa gạo.

Ngành hàng không

Trong trường hợp Trung Quốc mở cửa trở lại, ngành hàng không sẽ được hưởng lợi do các đường bay quốc tế phục hồi. Trung Quốc là thị trường hàng không lớn nhất đến Việt Nam. Sản lượng khách du lịch đến từ Trung Quốc chiếm 32% tổng sản lượng khách quốc tế trước dịch.

Ngành thủy sản

BSC cho rằng việc mở cửa của Trung Quốc sau thời gian dài theo đuổi chính sách zero–COVID sẽ có tác động tích cực đối với ngành cá tra của Việt Nam.

Trung Quốc luôn thuộc nhóm thị trường tiêu thụ cá tra lớn nhất. Việc tiêu dùng bị thắt chặt trong gần 3 năm dịch khiến nhu cầu bị kìm nén trong khi tồn kho ở mức thấp. Do đó, BSC kỳ vọng việc Trung Quốc mở cửa sẽ kéo theo nhu cầu tiêu thụ cá tra tăng cao giúp cả ngành cá tra tăng trưởng.