Hoá đơn tiền điện có nguy cơ tăng kép

Ông Trần Thanh ở xã Xuân Hoà (Lập Thạch, Vĩnh Phúc) cho biết, từ sau Tết Nguyên đán 2023, ở địa phương không có mưa, nước giếng khoan đào từ năm 2003 chưa năm nào hết nước, nay cạn kiệt.

Ông Thanh phải sắm thêm máy bơm, mang nước từ nhà khác về. Tiền điện mỗi tháng cũng tăng thêm khá nhiều.

"Trước đây, mỗi tháng, gia đình tôi chỉ phải trả khoảng 600.000 đồng tiền điện, nhưng 2 tháng trở lại đây, tiền điện ngốn hơn 1 triệu đồng mỗi tháng. Thời gian tới, dự báo nắng nóng sẽ gay gắt, nhu cầu tiêu thụ điện nhiều thì hoá đơn tiền điện tăng chóng mặt" - ông Thanh nói.

Tại sao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chọn thời điểm nắng nóng để tăng giá điện khiến hóa đơn tiền điện có nguy cơ tăng kép là câu hỏi được dư luận rất quan tâm.

Trả lời vấn đề này, ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng giám đốc EVN cho biết, hàng năm, sau khi kiểm tra giá thành sản xuất kinh doanh điện của EVN, giá bán điện bình quân được xem xét, điều chỉnh theo biến động khách quan thông số đầu vào của tất cả các khâu so với thông số được sử dụng để xác định giá bán điện bình quân hiện hành. 

Lần gần đây nhất, EVN điều chỉnh giá điện vào ngày 2.3.2019. Nghĩa là trong 4 năm qua, giá bán lẻ điện không điều chỉnh theo Quyết định 24/2017 của Thủ tướng Chính phủ.

Vì thế, ngành điện gặp nhiều khó khăn trong công tác đảm bảo sản xuất, kinh doanh, cung ứng đủ điện cho nền kinh tế quốc dân; phải đối mặt với xu thế giá nhiên liệu thế giới liên tục tăng.

Năm 2022 cũng là năm tăng đột biến nguyên liệu đầu vào. Nếu 1 tấn than mua năm 2020 giá khoảng 60 USD, sang năm 2021 lên 137 USD và đến năm 2022 vọt lên 384 USD/tấn. Như vậy, so với năm 2020 đã tăng hơn 6 lần, so với năm 2021 tăng khoảng 3 lần. 4 tháng đầu năm, giá nguyên vật liệu có giảm, như giá than nhập khẩu từ Indonesia bằng 87% so với năm ngoái.

Nhưng theo Quyết định 24, điều chỉnh giá điện chỉ được thực hiện 6 tháng một lần và phải được sự chấp thuận của các cấp thẩm quyền cho phép. Việc tăng giá điện dựa trên cơ sở là những chi phí mà cơ quan chức năng rà soát và kiểm soát.

"Chúng tôi ý thức được rằng, khó khăn của tập đoàn cũng là khó khăn chung. Chính vì vậy, bất cứ sự thay đổi nào cũng phải hài hòa lợi ích giữa tập đoàn, người dân, doanh nghiệp", ông Võ Quang Lâm chia sẻ. 

Nguy cơ thiếu điện và cắt điện luân phiên

Một vấn đề được nhiều bạn đọc quan tâm là nguy cơ thiếu điện và cắt điện luân phiên. Thực tế ở nhiều tỉnh, thành đã có tình trạng này, Phó Tổng giám đốc EVN cho hay, qua tính toán cân đối cung cầu, nếu đảm bảo cung cấp đủ than cho phát điện, cơ bản đảm bảo cung ứng điện toàn quốc trong mùa khô và cả năm.

Hiện nhu cầu phụ tải phía nam đang giảm thấp so với năm 2022, không thiếu nguồn như ở phía bắc. Tuy nhiên, đối với khu vực miền Bắc tiềm ẩn rủi ro thiếu công suất đỉnh khi có sự cố xếp chồng trong các ngày nắng nóng, phụ tải tăng trưởng cao đột biến. 

Mặc dù vậy, không thể huy động toàn bộ nguồn phía Nam truyền tải ra miền Bắc do giới hạn công suất truyền tải của hệ thống đường dây truyền tải.

Thống kê cho thấy, trong giai đoạn từ tháng 4 - 6, miền Bắc có khả năng sẽ gặp tình trạng không đáp ứng được phụ tải đỉnh với công suất thiếu hụt lớn nhất ước tính lên tới 3.900 GW vào tháng 6 nếu thời tiết nắng nóng cục bộ bất thường (giả thiết tăng trưởng 15%) và một số nguồn điện không đáp ứng yêu cầu vận hành như Nhiệt điện Thái Bình 2, tổ máy S1 của Nhà máy Vũng Áng 1 (đang bị sự cố kéo dài), nguồn điện nhập khẩu từ Lào không kịp vận hành trong tháng 6.

Ví dụ, 6.5 là ngày nghỉ cuối tuần và tiêu thụ điện đã lên 895 triệu kWh/ngày - kỷ lục rất cao so với trước đây, tăng hơn 12% so với cùng kỳ năm 2022.

"Bức tranh toàn cảnh không hề đơn giản khi các hồ thủy điện đang có mực nước khá thấp.

Cụ thể, 12/12 hồ thủy điện ở miền Bắc có lượng nước về chỉ bằng 50 - 60% so với trung bình hằng năm; miền Nam hay miền Trung cũng có nhiều hồ như Trị An, Đăk R'Tih, Sông Côn 2... với mực nước rất thấp và nhiều hồ về gần mực nước chết hay dưới mực nước tối thiểu vận hành...

Bên cạnh đó, theo dự báo năm nay, khả năng cao hiện tượng El Nino sẽ về sớm từ cuối năm 2023 và kéo dài sang 2024, ảnh hưởng đến lượng nước về các hồ thủy điện, gây khó khăn cho sản xuất điện", ông Võ Quang Lâm cho biết và thừa nhận nguy cơ cắt điện luân phiên vào ngày cao điểm nắng nóng, không đáp ứng phụ tải đỉnh... là rất cao.