Trao đổi với báo Lao Động, ông Trần Quốc Định, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội cho biết việc thực hiện quy trình giám sát mới cho phép ngành hải quan tiếp nhận thông tin về hàng hoá từ các hãng hàng không 3h trước khi tàu bay nhập cảnh đối với chuyến bay có thời gian dài hơn 03 giờ bay và chậm nhất 30' đối với chuyến bay có thời gian ngắn hơn 03 giờ bay.

Thông qua hệ thống phần mềm, cơ quan chức năng có thể tra cứu danh sách chuyến bay; thông tin hành khách, hàng hóa phải đợi tầu bay nhập cảnh trước1 giờ, có đầy đủ thông về hàng hóa thực tế vào kho (kèm số định danh)  giúp phân loại sớm những hàng hoá trong diện cần giám sát. Theo tính toán, thời gian xử lý trung bình đối với 01 tờ khai hoàn thành qua khu vực giám sát được rút ngắn từ 30 phút trước đây xuống chỉ còn 3 đến 5 phút.

Được biết, Hà Nội là một trong 2 đơn vị đầu tiên của ngành Hải quan triển khai hệ thống thông quan hàng hóa điện tử tự động VNACCS/VCIS. Hệ thống này thông qua Cơ chế một cửa quốc gia cho phép doanh nghiệp kinh doanh kho hàng không, người khai hải quan gửi thông tin, chứng từ điện tử để thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, hỗ trợ cơ quan hải quan quyết định thông quan, giải phóng hàng hóa trên hệ thống một cách nhanh chóng nhưng vẫn đảm bảo được yêu cầu quản lý. 

Kết quả sau 1 năm triển khai, việc kết nối đối với toàn bộ 3/3 kho hàng không tại Nội Bài đã được hoàn tất. Các DN xuất nhập khẩu đã nắm được thời gian, thông tin hàng hóa, vị trí thực tế hàng hóa đưa vào kho để chủ động thực hiện thủ tục hải quan, không phải sử dụng chứng từ giấy để xuất trình đề nghị đưa hàng ra khu vực giám sát hải quan, từ đó rút ngắn thời gian giải phóng hàng, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp XNK trong quá trình làm thủ tục hải quan và các bên liên quan từ đó giảm thời gian, chi phí lưu kho bãi.

Còn các DN kinh doanh kho hàng không thông qua việc kết nối hệ thống không còn phải mất thời gian, công sức, chi phí và nhân lực cho việc tạo lập, in ấn và chuẩn bị, giao nộp các bộ hồ sơ giấy đối với mỗi chuyến bay cho cơ quan hải quan, giảm thiểu việc chậm trễ trong công tác phục vụ hàng hóa cho DN xuất nhập khẩu, thúc đẩy quá trình giao nhận giữa người vận chuyển, DN kinh doanh cảng, kho, bãi với doanh nghiệp XNK; từ đó giảm thời gian cũng như lượng hàng hóa lưu trữ, tồn đọng tại kho, bãi, giúp chủ động trong kế hoạch kinh doanh kho hàng không.

Về phần mình, cơ quan chức năng kết nối được thông tin quản lý hàng hóa tại 3 khâu: trước thông quan, trong thông quan và khâu giám sát từ đó phân tích, so sánh được thông tin giữa khâu tiếp nhận thông tin hàng hóa trước (e-manifest) với các khâu quản lý hàng hóa khác như Hệ thống một cửa quốc gia, Hệ thống thông quan VNACCS/VCIS và Hệ thống E-customs (khoanh, trừ lùi manifest) để cảnh báo hoặc ngăn chặn các sai lệch có thể xảy ra, theo dõi chặt chẽ, kịp thời quá trình di chuyển, biến động và tình trạng của hàng hóa từ khi vào đến khi ra khỏi khu vực kho, bãi và vận chuyển giữa các địa điểm chịu sự giám sát hải quan thông qua việc trao đổi thông tin điện tử giữa Hải quan và các bên liên quan đồng thời giảm thiểu việc lưu trữ chứng từ giấy.

Không chỉ vậy, cơ quan chức năng còn giảm thiểu sự tiếp xúc trực tiếp của doanh nghiệp XNK với công chức hải quan trong việc xác nhận qua khu vực giám sát.

Tuy nhiên, theo ông Trần Quốc Định hiện vẫn còn một số khó khăn trong việc triển khai hệ thống trên như vướng mắc thông tin của các hãng hàng không có các hãng thực hiện theo nhiều chuẩn khác nhau, cơ chế phối hợp xử lý vấn đề vướng mắc ở một số đơn vị liên quan còn có lúc chưa đạt hiệu quả như mong muốn.