Kỳ vọng có cơ sở
Hiện nay, Việt Nam về cơ bản đã đáp ứng được phần lớn các tiêu chí của FTSE (7/9 tiêu chí) đối với xếp hạng thị trường mới nổi sơ cấp (Secondary Emerging). Tuy nhiên đối với tiêu chí nâng hạng của MSCI thì khó hơn khi mới đáp ứng 9/18 tiêu chí. Cũng cần lưu ý rằng tiêu chuẩn xếp hạng của MSCI khắt khe và không linh hoạt bằng việc phân loại của FTSE Russell.
Riêng với FTSE, Việt Nam tiếp tục được duy trì trong danh sách chờ để xem xét nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp trong 2024. Một điểm đáng ghi nhận trong báo cáo đánh giá tháng 9.2023, FTSE nhận định tích cực về tính cam kết của các lãnh đạo cấp cao Việt Nam đối với các công việc cần phải thực hiện. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã có nhiều động thái tìm kiếm giải pháp khả thi để gỡ bỏ yêu cầu cần ký quỹ trước giao dịch (pre-funding). Ngược lại, 2 tiêu chí còn hạn chế là chu kỳ thanh toán (DvP) và thanh toán các chi phí liên quan đến giao dịch thất bại.
Hiện Ủy ban Chứng khoán đang tìm kiếm giải pháp để gỡ bỏ yêu cầu cần ký quỹ trước khi giao dịch (pre-funding), bên cạnh đó sẽ sớm đưa vào vận hành hệ thống giao dịch KRX. Các động thái này được FTSE Russell đánh giá cao.
Trao đổi với Lao Động, ông Huỳnh Minh Tuấn - Chủ tịch HĐQT CTCP FIDT - đánh giá, năm 2024, nâng hạng thị trường chứng khoán là một kỳ vọng khả thi. Với sự hỗ trợ và quyết tâm của Chính phủ, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể đạt chứng nhận nâng hạng vào khoảng tháng 9.2024.
Tương tự, nhóm phân tích từ Công ty Chứng khoán KB (KBSV) - đánh giá: "Cơ hội nâng hạng thị trường trong kỳ xem xét nâng hạng của FTSE cuối năm 2024 hoặc muộn hơn là sang năm 2025 là có cơ sở".
Đồng quan điểm, ông Michael Kokalari - Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường VinaCapital - cho rằng việc triển khai hệ thống giao dịch KRX mới trong quý I/2024 sẽ giúp giải quyết một số vấn đề kỹ thuật. Qua đó có thể giúp Việt Nam được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi bởi FTSE Russell vào khoảng cuối năm.
1,5 tỉ USD sẽ đổ bộ vào chứng khoán Việt Nam nếu được FTSE nâng hạng
Theo ước tính của BSC Research, trong trường hợp nếu MSCI và FTSE nâng hạng Việt Nam lên thị trường chứng khoán mới nổi sẽ có khoảng 3,5 - 4 tỉ USD mua mới các cổ phiếu Việt Nam. Ước tính dựa trên giả định tỉ trọng các cổ phiếu Việt Nam được mua mới ở mức bình quân khoảng 0,7% - tương đương với tỉ trọng của các cổ phiếu thị trường chứng khoán Philippines (được FTSE xếp hạng thị trường chứng khoán mới nổi sơ cấp) trong các danh mục đầu tư các quỹ hiện tại.
Bên cạnh đó, các quỹ đầu tư sẽ xem xét về tiềm năng tăng trưởng kinh tế của quốc gia để phân bổ danh mục đầu tư phù hợp. Do đó con số này có thể sẽ thấp hơn thực tế khi Việt Nam đang là quốc gia có môi trường chính trị ổn định, đang tham gia nhiều hiệp định thương mại lớn, là đối tác chiến lược toàn diện của các nền kinh tế lớn trên thế giới và được nhiều tổ chức uy tín đánh giá cao.
"Do Việt Nam hiện vẫn chưa có trong danh sách theo dõi nâng hạng của MSCI và đã trong danh sách theo dõi của FTSE nên trong tương lai gần, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được FTSE chính thức nâng hạng lên mới nổi sơ cấp.
Khi FTSE Russell chính thức nâng hạng, dự kiến thị trường sẽ đón nhận khoảng 1,3 - 1,5 tỉ USD từ các quỹ đầu tư mở/ETF tham chiếu theo bộ chỉ tiêu của FTSE. Trong đó các quỹ ETF sẽ dự kiến mua tối thiểu khoảng 700 - 800 triệu USD, tương đương với quy mô thị trường chứng khoán Philippines hiện tại" - chuyên gia cho biết.