Theo Ban Quản lý dự án đường sắt - Bộ Giao thông vận tải (GTVT), thời điểm này dự án đã đạt 94% giá trị xây lắp, các nhà ga trên cao đã hoàn thành kết cấu chính.

Dự kiến, cuối tháng 7/2017 dự án sẽ hoàn thành công tác lắp đặt thiết bị và từ tháng 10/2017, sẽ bắt đầu chạy thử liên động toàn hệ thống, thời gian chạy thử khoảng từ 3 - 6 tháng để đưa vào khai tháng trong quý II/2018.

Tuy nhiên, trong giai đoạn đáng lẽ được coi là “chạy nước rút” này, Dự án lại đang án binh bất động vì không có vốn để thi công. Được biết, các hạng mục quan trọng như Depot, hệ thống thiết bị các nhà ga vẫn ngổn ngang mà một số nhân công và máy móc trên công trường giảm đi do không có việc.

Việc tiếp nhận đoàn tàu mới sau đoàn đầu tiên bàn giao hồi tháng 2 cũng “đứng im” dù kế hoạch trước đó là tiếp nhận 12 đoàn tàu còn lại trong khoảng từ tháng 6 - 7/2017.

Đại diện Tổng thầu EPC Tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc thừa nhận tiến độ dự án lại chậm do thiếu vốn bởi China Eximbank vẫn chưa được giải ngân vốn đầy đủ.

Hồi giữa tháng 5, Hiệp định vay ưu đãi Chính phủ khoản vay bổ sung cho Dự án đường sắt đô thị Hà Nội - Hà Đông đã được ký kết giữa Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc (China Eximbank) trong đó Việt Nam vay thêm Trung Quốc 250,62 triệu USD để phục vụ Dự án.

Trên thực tế, số vốn hơn 250 triệu USD bổ sung cho Dự án đường sắt đô thị Hà Nội - Hà Đông đã được thống nhất từ cách đây 3 năm, nhưng nay khoản vay bổ sung cho Dự án mới chính thức được ký kết. Sau ký kết, hai bên sẽ phải thực hiện thêm một số thủ tục pháp lý khác để khoản vay này có hiệu lực.

Bộ GTVT đã nhiều lần giải trình với Bộ Tài chính, Tư pháp và China Eximbank để đàm phán các điều khoản liên quan đến pháp lý của 2 nước nhưng nguồn vốn vay bổ sung vẫn chưa được khơi thông. Do đó, nguy cơ dự án không đạt tiến độ như kế hoạch rấlà hiện hữu vì việc “khơi thông” nguồn vốn đã bị chậm 3 tháng và đang tiếp tục chậm trễ.

Do quá trình thanh toán giải ngân, bổ sung vốn chưa được giải quyết kịp thời khiến Tổng thầu tăng dần khoản nợ đọng với thầu phụ, nhà cung ứng thiết bị và dự án đang đối mặt với áp lực thiếu vốn nghiêm trọng.

Đây là dự án trọng điểm với vốn đầu tư lớn nhưng từ khi lên kế hoạch và triển khai tới nay đã liên tục lùi tiến độ và đội vốn. Tới nay, tổng mức đầu tư của Dự án là 868,04 triệu USD, tương đương với hơn 18.000 tỉ đồng, tăng hơn 300 triệu USD so với kế hoạch ban đầu.