Rẽ đôi “đường sống”…

Website, ứng dụng TMĐT bán hàng chiếm đến 94% trong khi các website, ứng dụng cung cấp dịch vụ TMĐT chỉ chiếm vỏn vẻn 6%. Hàng hóa và dịch vụ được giao dịch phổ biến trên thị trường TMĐT là các sản phẩm về sức khỏe sắc đẹp; điện tử, kĩ thuật số, thiết bị âm thanh; thực phẩm, đồ uống; đồ nội thất, nhà cửa; thời trang.v.v…

Theo Sách trắng TMĐT Việt Nam 2019 vừa được công bố, những website và ứng dụng TMĐT bán hàng có nguồn thu chủ yếu từ bán hàng (89% năm 2017 và 77% năm 2018) trong khi doanh thu quảng cáo chỉ từ 8-10% mỗi năm. Tuy nhiên đối với các website, ứng dụng cung cấp dịch vụ TMĐT thì doanh thu quảng cáo lại chiếm tỉ trọng lớn nhất, từ 40-47%, trong khi doanh thu từ việc trực tiếp bán hàng hóa và dịch vụ chỉ từ 25-27%.

Cho dù qui mô thị trường TMĐT B2C (từ doanh nghiệp đến khách hàng cá nhân) Việt Nam năm 2018 đạt 8 tỉ USD nhưng người tiêu dùng vẫn còn không ít e ngại mua hàng trực tuyến. Các rào cản được người tiêu dùng phản ánh là lo ngại an toàn khi thanh toán trực tuyến, thiếu tin tưởng vào chất lượng hàng hóa, chi phí vận chuyển còn cao…

Hạn chế về chất lượng hàng hóa, dịch vụ

Một trong những hạn chế lớn của TMĐT Việt là hàng hóa, dịch vụ được mua nhiều nhất có giá trị còn thấp, chủ yếu là các món hàng có giá trị từ 200.000-500.000 đồng và dưới 200.000 đồng.

Theo chuyên gia truyền thông Nguyễn Khoa Hồng Thành – Phó giám đốc Công ty truyền thông iSobar, điều này phản ánh phần nào đó niềm tin của người tiêu dùng vào TMĐT chưa cao, chủ yếu chỉ mua các món hàng nhỏ lẻ và có giá trị thấp. Với những món hàng có giá trị cao như hàng điện máy, điện tử, người tiêu dùng vẫn chưa thể yên tâm khi mua qua mạng mà thường trực tiếp đến cửa hàng khảo sát và chọn mua.  

Tâm lí này được phản ánh qua kết quả khảo sát có đến 61% người tiêu dùng không hài lòng khi mua hàng qua mạng vì chất lượng hàng hóa, dịch vụ không đúng như quảng cáo; bên cạnh đó, việc đổi trả hàng hóa khó khăn và phức tạp hơn so với đổi trả hàng khi mua trực tiếp tại cửa hàng.

Trong hai năm 2017-2018, TMĐT Việt phải gánh tỉ lệ đơn hàng ảo lên đến 28%. Đây là một tỉ lệ đơn hàng ảo khá cao phản ánh rõ niềm tin của người tiêu dùng đối với chất lượng hàng hóa bán qua mạng. Nhiều người tiêu dùng đặt hàng qua mạng nhưng sau đó từ chối tiếp tục thực hiện đơn hàng vì có những hoài nghi, không hài lòng về hàng hóa và dịch vụ đã đặt mua.

Ngành TMĐT Việt vẫn đang bị “mắc kẹt” trong hai vấn đề quan trọng hàng đầu là chất lượng hàng hóa dịch vụ và giá cả. Không ít món hàng có mức giá bán qua mạng hàng trăm ngàn đồng nhưng chất lượng chỉ tương ứng với món hàng có mức giá chỉ vài chục ngàn đồng.

Chính vì thế dẫn đến tâm lí mua hàng qua mạng “cầm chừng”, với mỗi đơn hàng có giá trị phổ biến chỉ từ 500.000-1.000.000 đồng và thấp hơn như một biện pháp nhằm để hạn chế thiệt hại nhỡ khi mua phải những món hàng chất lượng không như mong muốn.