Ngày 11.9, bà Hồ Kim Liên, Chủ tịch Hội Nước mắm Phú Quốc (TP Phú Quốc, Kiên Giang) cho biết, đầu năm 2022 đến nay, phần lớn sản lượng nước mắm của hội viên hầu như không tiêu thụ được.
Đây được xem là lần gặp khó khăn nhất của làng nghề nước mắm Phú Quốc trong 20 năm nay.
“Từ đầu năm đến nay, nước mắm Phú Quốc dạng nguyên liệu thô không tiêu thụ được, còn nước mắm đóng chai thành phẩm giảm từ 20-25% đã khiến cho các doanh nghiệp hội viên gặp rất nhiều khó khăn trong việc tái sản xuất kinh doanh” - bà Liên cho biết thêm.
Theo bà Liên, bên cạnh nguyên nhân do ảnh hưởng của dịch COVID-19 làm giảm sức mua chung, còn có lý do vô cùng quan trọng là các doanh nghiệp cung ứng lớn tại TP Hồ Chí Minh không mua của các đơn vị trung gian dẫn đến các đơn vị này không mua nước mắm Phú Quốc như trước đây.
Điều này có tác động rất lớn đến việc tiêu thụ nước mắm Phú Quốc vì theo bà Liên, có đến 80% sản lượng nước mắm của các hội viên Nước mắm Phú Quốc bán sản phẩm qua dạng nguyên liệu thô (đóng can) cho các đơn vị trung gian.
Trong khi đó, do ảnh hưởng giá xăng dầu tăng cao trong thời gian dài, đã kéo theo giá nguyên liệu cá cơm làm nước mắm tăng cao đã gây khó khăn về vòng quay đồng vốn cho nhiều doanh nghiệp sản xuất nước mắm Phú Quốc.
Quan trọng hơn là sẽ ảnh hưởng đến sản xuất trong thời gian tới. Theo năm 2022, tỉnh đề ra kế hoạch sản xuất 63,4 triệu lít nước mắm và 8 tháng năm nay, ước sản xuất hơn 35,6 triệu lít, đạt 56,2% kế hoạch, giảm gần 11% so với cùng kỳ năm 2021.
Theo kinh nghiệm của các bậc lão làng trong nghề, sẽ không dễ để bù đắp sự thiếu hụt này vì quy trình sản xuất nước mắm Phú Quốc truyền thống cần đến 1 năm để từ cá nguyên liệu cho ra nước mắm thành phẩm.
Hiện, hoạt động sản xuất kinh doanh của các nhà thùng, cơ sở chế biến nước mắm Phú Quốc, gặp khó khăn do thiếu nguồn nguyên liệu cá cơm để ủ chượp. Việc kéo dài thời gian khó tiêu thụ được sản phẩm, sẽ càng khiến cho việc tái sản xuất thêm khó khăn trong thời gian tới.
Để giúp các nhà thùng giảm bớt khó khăn và làng nghề nước mắm Phú Quốc khởi sắc trở lại phục vụ nhu cầu cung ứng cho các cơ sở phân phối, du khách, UBND tỉnh Kiên Giang dự kiến trong tháng 9.2022 sẽ thực hiện chương trình kết nối giao thương riêng cho nước mắm Phú Quốc.
Được biết, nước mắm Phú Quốc đã được Liên minh Châu Âu (EU) bảo hộ chỉ dẫn địa lý; nghề nước mắm truyền thống Phú Quốc đã được Bộ VHTTDL công nhận di sản phi vật thể cấp quốc gia. Hiện các cơ quan chức năng đang hoàn chỉnh hồ sơ kiến nghị đề xuất trình UNESCO công nhận “Nghề truyền thống chế biến nước mắm Phú Quốc” là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Riêng Hội Nước mắm Phú Quốc cũng đề xuất các cấp lãnh đạo giao cho Hội quỹ đất sạch để xây dựng bảo tàng nghề nước mắm truyền thống Phú Quốc và kinh doanh nước mắm tập trung của toàn thể hội viên cho khách du lịch tham quan, mua nước mắm.