Chỉ số minh bạch giảm

Là đầu tàu kinh tế cả nước nhưng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2017 (PCI), TPHCM vẫn “giẫm chân tại chỗ” ở vị trí thứ… 8 so với năm 2016. Theo đó, trong khi nhiều chỉ số thành phần của TPHCM tại khảo sát PCI cải thiện rõ rệt, điển hình như chỉ số tiếp cận đất đai, chỉ số cạnh tranh bình đẳng hay chỉ số về tính năng động, về dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp và thiết chế pháp lý, thì các chỉ số về chi phí không chính thức và chi phí thời gian lại đi theo chiều hướng tiêu cực.

Đáng chú ý, chỉ số minh bạch giảm từ 6,5 điểm hồi năm 2016 về mức 6,16 điểm vào năm 2017. Chỉ số này giảm vì nhiều nguyên nhân như các doanh nghiệp đánh giá TPHCM còn hạn chế trong việc công khai minh bạch các tài liệu liên quan đến hoạt động quản lý nhà nước. Bên cạnh đó, sự gắn kết giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước còn chưa chặt chẽ dẫn đến tình trạng doanh nghiệp cho rằng cần có “mối quan hệ” và phải “biết cách thương lượng” với cơ quan nhà nước là việc cần thiết và quan trọng trong hoạt động kinh doanh.

Trong một cuộc khảo sát nhanh trên 100 doanh nghiệp của TPHCM cũng cho thấy có 3 rào cản lớn liên quan đến sản xuất kinh doanh là thủ tục hành chính còn rườm rà, mất thời gian (73% số doanh nghiệp đồng tình); thái độ nhũng nhiễu của cán bộ công chức (64% số doanh nghiệp nhất trí); còn chồng chéo giữa các cơ quan nhà nước với nhau (46% số doanh nghiệp nhận xét).

Đáng lo ngại, nguồn thu từ hoạt động xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2018 của TPHCM giảm 4,8% so với cùng kỳ 2017 có một phần nguyên nhân từ thời gian nhập và lấy hàng tại các cảng ở TPHCM còn kéo dài do kẹt xe, ùn ứ giao thông nên doanh nghiệp ngán ngại, họ chấp nhận đưa hàng xuất nhập về cảng Cái Mép - Thị Vải làm thủ tục.

Đơn giản hoá 50% số điều kiện đầu tư, kinh doanh

Mới đây TPHCM đã ban hành kế hoạch để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh. Theo đó, TPHCM cho biết sẽ hoàn thành việc bãi bỏ, đơn giản hóa 50% số điều kiện đầu tư, kinh doanh; kiến nghị bãi bỏ một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện, đồng thời giảm ít nhất 50% số danh mục hàng hóa, sản phẩm phải kiểm tra chuyên ngành.

Đặc biệt thành phố sẽ chuyển đổi mạnh mẽ cách thức quản lý nhà nước từ chủ yếu tiền kiểm sang chủ yếu hậu kiểm, xóa bỏ căn bản tình trạng một mặt hàng chịu quản lý, kiểm tra chuyên ngành của nhiều hơn một cơ quan; giảm tỉ lệ các lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan từ 25-27% hiện nay xuống còn dưới 10%. Về thủ tục hành chính, thành phố phấn đấu đến hết năm 2018 có từ 30-40% các thủ tục phổ biến liên quan đến người dân, doanh nghiệp trước đây chưa được triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4.

TPHCM cũng sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh ngành dịch vụ logistics để tạo thuận lợi và giảm chi phí kinh doanh, hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu ngành kinh tế. Trong đó, từng bước giảm chi phí logistics trong nền kinh tế xuống mức bằng khoảng 18% GDP (hiện hơn 20% GDP). Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu cho rằng TPHCM cần sớm có giải pháp để giảm chi phí logistics như giảm ách tắc ở các cảng biển, cảng hàng không, nhất là cảng Cát Lái, cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất... để giảm chi phí xăng dầu, tăng quay vòng đầu xe để giảm chi phí cho các chủ hàng.