Lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết đang dần cải thiện theo từng quý. Theo ước tính từ Chứng khoán VNDIRECT, lợi nhuận ròng quý II/2023 của các công ty niêm yết trên 3 sàn (HOSE, HNX, UPCOM) giảm 12,9% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, con số này đã phần nào thu hẹp dần so với quý I/2023 (giảm 19,3%) và quý IV/2022 (giảm 32,5%).
Trong bức tranh vẫn xám màu, nhóm bất động sản và dịch vụ tài chính đã dẫn dắt đà tăng trưởng lợi nhuận của thị trường chứng khoán. Theo đó, sau khi lợi nhuận sụt giảm so với cùng kỳ trong quý I/2023, nhóm dịch vụ tài chính đã quay trở lại tăng trưởng mạnh mẽ trong quý I với mức tăng 943% so với cùng kỳ.
"Động lực nhờ vào hiệu suất tích cực của chỉ số VN-Index (tăng 5,2% so với quý trước) và hoạt động giao dịch cải thiện đáng kể (giá trị giao dịch bình quân phiên tăng 27% so với quý trước) sau khi Ngân hàng Nhà nước cắt giảm lãi suất" - ông Nguyễn Việt Minh Tú - chuyên viên phân tích tại VNDIRECT - lý giải.
Bên cạnh đó, ngành bất động sản ghi nhận lợi nhuận ròng tăng 41% so với cùng kỳ trong quý II/2023. Riêng nhóm ngành này đã đóng góp 3,8 điểm % vào đà tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường. Kết quả này chủ yếu nhờ khoản lợi nhuận 9.625 tỉ đồng của Vinhomes. Nếu loại trừ Vinhomes, lợi nhuận của cả ngành sẽ điều chỉnh giảm tới 38% so với cùng kỳ nhưng vẫn tăng 25% so với quý trước.
Ở chiều ngược lại, nhóm dầu khí, hóa chất, kim loại và bán lẻ kéo chậm tăng trưởng lợi nhuận thị trường. Trong đó đáng chú ý là lợi nhuận ròng của dầu khí giảm 74% so với cùng kỳ. Nguyên nhân chủ yếu do CTCP Lọc - Hóa dầu Bình Sơn ghi nhận lợi nhuận ròng giảm 87% do chênh lệch giá crack (khoảng khác biệt về giá giữa một thùng dầu thô và các sản phẩm dầu hỏa được tinh chế từ nó) tăng đột biến trong quý II/2022.
Đáng chú ý, mặc dù các cổ phiếu tăng mạnh trong mùa báo cáo kết quả kinh doanh, nhưng bán lẻ lại là một trong những ngành có lợi nhuận ròng giảm mạnh nhất do nhu cầu yếu và cạnh tranh giá gay gắt giữa những doanh nghiệp đầu ngành.
Theo Chứng khoán VNIRECT, dù biên lợi nhuận gộp tiếp tục cải thiện nhưng chi phí lãi vay cao ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận. Chi phí lãi vay và tỉ lệ đòn bẩy của thị trường tiếp tục phân hóa kể từ quý III/2022. Chi phí lãi vay của thị trường (không bao gồm ngân hàng) trong quý II/2023 tăng mạnh trong khi tỉ lệ D/E giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm. Lý do là lãi suất cho vay vẫn ở mức cao và các doanh nghiệp chưa sẵn sàng vay thêm trong bối cảnh triển vọng kinh doanh không chắc chắn.