Hai nửa diễn biến trái ngược trong năm 2023

Tiếp nối năm 2021 thăng hoa, thị trường chứng khoán Việt Nam bắt đầu năm 2022 bằng việc đạt mức cao nhất mọi thời đại. Chỉ số VN-Index tăng 2,0% lên 1.528,6 điểm trong tuần đầu tiên của năm.

Tuy nhiên bức tranh đã thay đổi. Quãng thời gian còn lại của 2022, VN-Index là chỉ số có hiệu suất đầu tư kém tích cực nhất với mức giảm 36,5% kể từ đầu năm và có diễn biến giá xếp sau tất cả các thị trường chứng khoán Đông Nam Á khác.

Nhìn sang triển vọng năm 2023, Chứng khoán VNDirect cho rằng sẽ là năm cả nền kinh tế cũng như thị trường chứng khoán sẽ có hai nửa diễn biến tương đối khác nhau. Trong những tháng đầu năm 2023, thị trường tăng phần lớn do định giá các tài sản đã quá hấp dẫn. Song đà tăng sẽ khá mong manh và không ổn định trong bối cảnh thanh khoản thấp, áp lực lãi suất, tỉ giá và bài kiểm tra năng lực thanh toán cho trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn vẫn còn. Tuy nhiên, từ giữa 2023, kỳ vọng đà tăng sẽ vững chãi nhờ các yếu tố:

Một là VNDirect không kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm 2023, thay vào đó sớm nhất rơi vào quý 1.2024. Khi các ngân hàng trung ương trở nên bớt "diều hâu" sẽ kích hoạt một đợt định giá lại tài sản mới. Thị trường chứng khoán, đặc biệt là các thị trường mới nổi sẽ phản ánh câu chuyện giảm lãi suất từ cách đó 4 - 6 tháng.

Hai là tăng trưởng lợi nhuận ròng toàn thị trường sẽ khởi sắc hơn trong nửa cuối 2023 nhờ lãi suất giảm, đồng VND mạnh lên, giá nguyên vật liệu đầu vào giảm và việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ tạo thêm động lực. Đà tăng trưởng lợi nhuận ròng của các doanh nghiệp tích cực sẽ là tín hiệu tốt cho sự phục hồi của thị trường chứng khoán.

Ba là tín hiệu đạt đỉnh của cả lạm phát toàn cầu lẫn lãi suất của Mỹ sẽ kích thích khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư nước ngoài tìm kiếm câu chuyện tăng trưởng cao từ những thị trường mới nổi. Ngoài ra, việc thất thế gần đây của các cổ phiếu công nghệ đã dẫn đến sự chuyển hướng đầu tư sang các hoạt động kinh doanh truyền thống. Đây cũng là bản chất của thị trường chứng khoán Việt Nam, nơi ngân hàng, bất động sản, điện lực, tiêu dùng chiếm ưu thế về vốn hóa.

Chuyên gia dự báo VN-Index sẽ quay trở lại mức 1.300 – 1.350 điểm trên cơ sở lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết tăng 14% và định giá P/E 12 - 12,5 lần.

Rủi ro chủ yếu của thị trường vẫn là lạm phát không thể giảm xuống mức đủ để các ngân hàng trung ương nới lỏng. Ngược lại, thị trường sẽ khởi sắc hơn khi các chính sách tháo gỡ cho trái phiếu doanh nghiệp được thực thi quyết liệt hay Việt Nam được nâng hạng sớm hơn dự kiến.

Ngành hàng không sẽ bứt lên mạnh nhất

Lợi nhuận toàn thị trường tăng 21,4% so với cùng kỳ trong 9 tháng đầu năm 2022. Tuy nhiên, nhiều thách thức nổi lên như xuất khẩu yếu, biên lợi nhuận giảm, gánh nặng chi phí lãi vay gia tăng và lỗ tỉ giá. Do đó, VNDirect kỳ vọng lợi nhuận ròng thị trường sẽ chậm lại đáng kể trong quý 4.2022 và chỉ tăng 17% trong năm 2022.

Bước sang năm 2023, lợi nhuận ròng toàn thị trường dự kiến sẽ tăng nhẹ 5% so với cùng kỳ trong nửa đầu năm, sau đó cải thiện hơn trong nửa cuối năm 2023, đưa mức tăng trưởng cả năm lên 14%.

Trong đó, ngành hàng không sẽ có mức tăng trưởng lợi nhuận ròng nổi bật nhờ sự phục hồi gần như hoàn toàn của các chuyến bay quốc tế. Ngành vật liệu sẽ có mức tăng trưởng lợi nhuận đáng kể nhờ giá nguyên liệu đầu vào (than, quặng sắt) giảm. Mặt khác, ngành dầu khí và hóa chất có thể có tăng trưởng lợi nhuận ròng giảm trong năm 2023 từ mức nền cao trong năm 2022.