Nghị định mới này sẽ thay thế các nghị định về kinh doanh xăng dầu trước đây gồm Nghị định 83, Nghị định 95 và Nghị định 80 vừa được ban hành ngày 17.11.2023.
Để xây dựng nghị định mới, Bộ Công thương đề nghị các Sở Công Thương rà soát, có ý kiến đánh giá những mặt được, những mặt còn tồn tại của các quy định hiện hành tại các nghị định về kinh doanh xăng dầu và góp ý, đề xuất nội dung mới cho nghị định. Các ý kiến gửi về Bộ Công Thương trước ngày 12.1.
TS Giang Chấn Tây - Giám đốc Công ty xăng dầu Bội Ngọc cho biết, khi ban hành Nghị định 80 về kinh doanh xăng dầu, Chính phủ đã yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, nghiên cứu, xây dựng một nghị định mới thay thế các nghị định về kinh doanh xăng dầu, trình Chính phủ trong thời gian tới.
Nghị định 80 được ban hành mới chỉ giải quyết phần nào những bất cập về thị trường xăng dầu trong thời gian qua. Để giải quyết triệt để những tồn tại, hạn chế trong quản lý, điều hành thị trường xăng dầu, cần có một nghị định mới hoàn toàn.
Khi xây dựng nghị định mới, theo TS Giang Chấn Tây, cơ quan điều hành phải bảo đảm mục tiêu làm sao đáp ứng được nguồn cung xăng dầu, đồng thời bảo đảm giá xăng dầu phải góp phần kiểm soát CPI, giải quyết bài toán cạnh tranh và thị trường.
Cần làm sao để thị trường xăng dầu đạt được mục tiêu cao nhất là bảo đảm an ninh năng lượng cho đất nước, kiểm soát CPI - một trong những cân đối chính của kinh tế, thúc đẩy cạnh tranh, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển
"Về quan điểm trong việc soạn thảo nghị định lần này, tôi cho rằng cần nhất quán quan điểm về cạnh tranh bình đẳng, tự do kinh doanh và công khai minh bạch, từ đó sẽ đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp, người dân.
Mệnh lệnh hành chính chỉ là giải pháp tình thế chứ không thể bền vững bằng mệnh lệnh thị trường. Đây cũng là một yêu cầu quan trọng trong sửa đổi Nghị định 80 lần này, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp muốn bán hàng, muốn cạnh tranh, muốn đầu tư, muốn phục vụ", TS Giang Chấn Tây cho hay.
Trong kết luận ngày 4.1.2024, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra rằng, trong gần 5 năm (từ năm 2017 đến tháng 9.2022), do Bộ Công Thương quản lý lỏng lẻo, các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu đã không tạo nguồn theo quy định, ảnh hưởng tới nguồn cung xăng dầu của thị trường và đây là nguyên nhân dẫn tới gián đoạn nguồn cung vào năm 2022.
Đồng thời, nghĩa vụ và trách nhiệm của các thương nhân đầu mối là thực hiện tổng nguồn, bình ổn thị trường khi cần thiết... nhưng lại mua bán của nhau, dẫn đến thương nhân đầu mối trở thành thương nhân phân phối, thông qua trung gian làm tăng chi phí lưu thông để hưởng chênh lệch giá.
Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính xem xét, xử lý số tiền thương nhân đầu mối đã trích lập Quỹ Bình ổn xăng dầu (BOG) sai chủng loại xăng trên 1.013 tỉ đồng, chi sử dụng sai chủng loại xăng khoảng 2.140 tỉ đồng do liên Bộ Công Thương - Tài chính ban hành văn bản quy định không rõ về chủng loại xăng được trích Quỹ BOG.