Hòa cùng xu hướng đó, tính xanh của hoạt động ngân hàng được phổ cập, là tiêu chí để công cụ hỗ trợ hoạt động ngân hàng như cơ chế bảo hiểm tiền gửi (BHTG) cùng hỗ trợ và phát huy thuộc tính xanh. 

Ngân hàng xanh – ngân hàng có trách nhiệm với môi trường

Trong bối cảnh Việt Nam đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề về môi trường như biến đổi khí hậu, thiên tai, hạn hán, lũ lụt, ô nhiễm môi trường, mục tiêu tăng trưởng của Việt Nam trong vòng hai thập kỷ tới không chỉ là tăng trưởng nhanh như các giai đoạn trước đây mà phải là tăng trưởng xanh và bền vững, hướng tới phát triển kinh tế xanh. 

Ngành ngân hàng có vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội và tăng trưởng bền vững. Vì vậy, ngành ngân hàng đang phát huy vai trò tiên phong trong giảm thiểu suy thoái môi trường.

Đó là phương thức tiếp cận đa chiều của ngân hàng tới cộng đồng, qua đó nuôi dưỡng, phát huy và thúc đẩy niềm tin của công chúng đối với ngân hàng, là nền tảng đảm bảo khả năng tăng trưởng tài sản nợ của ngân hàng.

Trong xu hướng đó, tính xanh của hoạt động ngân hàng được phổ cập, là tiêu chí để công cụ hỗ trợ hoạt động ngân hàng, như BHTG, cùng hỗ trợ và phát huy thuộc tính xanh. 

Khi ngân hàng đầu tư tài chính cho các lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế, cần đánh giá cẩn trọng, đảm bảo rằng nguồn tài chính của họ không được sử dụng hoặc không dẫn đến bất kỳ hoạt động nào gây thiệt hại cho môi trường.

Ngân hàng xanh đặt ra yêu cầu chính sách tài chính và kinh doanh không gây nguy hại cho môi trường, đóng góp tích cực bảo vệ môi trường. Ngân hàng xanh được thừa nhận là ngân hàng có đạo đức, ngân hàng có trách nhiệm với môi trường, xã hội và ngân hàng phát triển bền vững.

Thuộc tính xanh của cơ chế BHTG

Tính xanh của hoạt động ngân hàng được phổ cập, hoạt động BHTG cũng cần được triển khai ưu tiên bám sát các tiêu chí xanh. Theo đó, khuyến nghị tổ chức BHTG áp dụng các phương tiện triển khai hoạt động giảm ảnh hưởng tới môi trường, hạn chế tác động bất lợi tới môi trường, giảm sử dụng nguồn lực tài nguyên (giảm dùng văn phòng phẩm trong triển khai nghiệp vụ, giảm lượng báo cáo bằng giấy từ tổ chức tham gia BHTG tới tổ chức BHTG).

Cùng với đó, thúc đẩy giám sát tính xanh trong hoạt động của tổ chức tham gia BHTG. Cụ thể, giám sát sử dụng nguồn tài chính cho đầu tư xanh, giám sát rủi ro trong hoạt động ngân hàng xanh là nội dung mà tổ chức BHTG có khả năng triển khai để đóng góp thúc đẩy tính xanh trong hoạt động ngân hàng.

Kinh nghiệm thành công của hoạt động BHTG hiệu quả trên thế giới cho thấy tổ chức BHTG có khả năng thực hiện chức năng là tổ chức giám sát và kiểm soát rủi ro trong hoạt động ngân hàng.

Khi hoạt động ngân hàng xanh được tổ chức triển khai và phổ cập trên cơ sở khuôn khổ pháp lý có tính hiệu lực cao, tiêu chí xanh được xây dựng là tiêu chí bắt buộc trong hoạt động giám sát của tổ chức BHTG đối với tổ chức tham gia BHTG.

Theo đó, hoạt động giám sát của tổ chức BHTG cần được xây dựng bao hàm giám sát về tính xanh: tác động môi trường, tính bền vững của dự án, ảnh hưởng tới cộng đồng và hiệu quả dự án xanh….

Với vai trò là tổ chức giám sát và góp phần kiểm soát rủi ro trong hoạt động ngân hàng, tổ chức BHTG cần có các đề xuất chính sách liên quan tới phổ cập và nâng cao hiệu quả hoạt động ngân hàng xanh.

Theo đó, cần nghiên cứu ban hành chính sách tài chính (giảm thuế) đối với tổ chức tham gia BHTG thực hiện hoạt động đầu tư xanh.

Cụ thể, ngân hàng có thể giảm lãi suất cho vay hoặc đầu tư đối với dự án xanh nhằm khích lệ ngân hàng đầu tư xanh, hạn chế nguồn tài chính tới dự án không có tính xanh.

Hơn nữa, tổ chức BHTG cần đề xuất đưa tiêu chí xanh của tổ chức tham gia BHTG vào bộ tiêu chí đánh giá hoạt động và tín nhiệm của ngân hàng, làm cơ sở xây dựng biểu phí BHTG có phân biệt phù hợp với kết quả đánh giá các tổ chức tham gia BHTG.

Tổ chức BHTG cần đề xuất nâng hạn mức chi trả BHTG kịp thời nhằm huy động tối đa nguồn lực tài chính trong cộng đồng, cung ứng vốn cho hoạt động ngân hàng xanh.

Nguồn tiền tạm thời nhàn rỗi trong cộng đồng cần được huy động tối đa vào hệ thống ngân hàng chính thức, kênh truyền dẫn tài chính cho hoạt động xanh có kiểm soát, hạn chế nguồn tài chính của cộng đồng có cơ hội đầu tư vào hoạt động không xanh ngoài kiểm soát.

Có thể nói, tổ chức hoạt động và sống có trách nhiệm với cộng đồng và môi trường là tất yếu khách quan, cần được phổ cập sâu rộng, trở thành nét văn hóa của người Việt Nam.

Chiến lược ngân hàng xanh cần được khởi xướng sâu rộng tới không chỉ đối tác hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng và các hoạt động có liên quan, bao gồm hoạt động BHTG, mà cần tới mọi thành phần trong nền kinh tế, bởi không có đối tác và hoạt động nào thoát ly khỏi giao dịch tiền và dịch vụ ngân hàng.

Bảo vệ quyền lợi người gửi tiền là mục tiêu cao nhất của chính sách BHTG. Thông qua hoạt động kích lệ phổ cập tính xanh trong hoạt động ngân hàng, hoạt động BHTG góp phần tăng huy động nguồn lực trong cộng đồng cho đầu tư xanh, tiết giảm sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nâng cao bảo vệ nhóm dân số có khả năng bị ảnh hưởng cao hơn trong sử dụng dịch vụ ngân hàng.

Phổ cập chiến lược ngân hàng xanh là nhiệm vụ lớn lao và nặng nề, đòi hỏi đầu tư lớn về thời gian và nguồn lực. Phối hợp đồng bộ hoạt động của tổ chức BHTG, tổ chức tham gia BHTG và các công cụ tài chính có liên quan, sẽ hạn chế khả năng trục lợi do cung ứng dịch vụ ngân hàng không xanh, góp phần thúc đẩy thành công của chiến lược ngân hàng xanh.