Theo Bộ Công Thương, Nhật Bản hiện có nhu cầu nhập nhiều mặt hàng như cá, sản phẩm chế biến từ cá, tôm, lươn, thịt và những sản phẩm từ thịt, đậu nành, sản phẩm từ ngũ cốc, rau quả. Tỉ trọng của nhóm hàng nông thủy sản – thực phẩm nhập khẩu chiếm xấp xỉ 10% tổng trị giá nhập khẩu các loại hàng hóa.
Trong thương mại song phương, Nhật Bản là thị trường tiềm năng của Việt Nam. Năm 2021, xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản đạt hơn 1,3 tỉ USD, chiếm 14,9% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản.
2 tháng đầu năm nay, xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản đạt 210 triệu USD, tăng 16% so với cùng kỳ 2021.
So với Trung Quốc và Hoa Kỳ, Việt Nam lại có lợi thế cạnh tranh do được ưu đãi thuế quan theo cam kết của các hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương với Nhật Bản. Như vậy, dư địa xuất khẩu nhóm hàng này của Việt Nam sang Nhật Bản còn rất lớn.
Hiện nay, Việt Nam và Nhật Bản đang là thành viên của 3 FTA song phương, đa phương, bao gồm: Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJFTA), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN - Nhật Bản (AJCEP) và Hiệp định CPTPP.
Việc hai nước cùng tham gia những hiệp định này tạo rất nhiều cơ hội và điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng hợp tác thương mại song phương trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt khi cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Nhật Bản không cạnh tranh mà bổ sung cho nhau.
Tuy nhiên, Nhật Bản là thị trường rất khắt khe, khi xuất khẩu nông sản, thủy sản sang thị trường này các doanh nghiệp cần chú trọng vấn đề an toàn thực phẩm, xuất xứ hàng hóa cũng như hình thức bao gói.
Theo Tổng cục Thủy sản, trước việc Nhật Bản công bố áp dụng giấy chứng nhận thủy sản khai thác đối với 4 loài thủy sản khi nhập khẩu vào nước này từ ngày 1.12.2022, Tổng cục Thủy sản đã có văn bản gửi Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) thông tin:
Thông báo từ Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam cho hay, Cơ quan thẩm quyền của Nhật Bản sẽ áp dụng yêu cầu giấy chứng nhận thủy sản khai thác (Catch Certificate) cho 4 loài thủy sản gồm: Mực ống và mực nang (Squid anh Cuttle fish), cá thu đao (Pacific saury, Cololabis spp.), cá thu (Mackerel, Scomber spp) và cá trích (Sardine, Sardinops spp) khi nhập khẩu vào Nhật Bản.