Trong công điện hoả tốc gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ KHĐT kiến nghị Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT giải trình, làm rõ quy mô dự án đầu tư hoàn chỉnh quốc lộ 3 mới Hà Nội - Thái Nguyên đáp ứng quy mô cao tốc và đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn theo hình thức hợp đồng xây dựng, kinh doanh, chuyển giao (BOT).

Theo đó, tuyến Thái Nguyên - Chợ Mới - Bắc Kạn được đề xuất có điểm cuối cao tốc là Khu Công nghiệp Thanh Bình, chứ không phải là thành phố Bắc Kạn. Trong khi đó, "đoạn từ Khu công nghiệp Thanh Bình (thuộc huyện Chợ Mới) - đến TP. Bắc Kạn dài khoảng 40km chưa có trong quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam".

Vì vậy, Bộ KHĐT yêu cầu Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh, bổ sung đoạn tuyến cao tốc nói trên vào quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 để có cơ sở nghiên cứu phương án đầu tư đoạn tuyến này theo chỉ đạo của Chính phủ.

Về phương án, Bộ GTVT đề xuất chủ đầu tư khi được chọn thực hiện hoàn thiện dự án cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên (có dự án cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn) sẽ phải bỏ thêm hơn 600 tỉ đồng - để thanh toán nợ khối lượng cho nhà thầu dự án cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên và nộp vào ngân sách Nhà nước hơn 2.243 tỉ đồng để thu hồi phần vốn Nhà nước đã bỏ ra đầu tư xây dựng quốc lộ 3 đoạn Hà Nội - Thái Nguyên.

Liên quan tới đề xuất này, Bộ KHĐT đề nghị Bộ GTVT khẩn trương phê duyệt quyết toán toàn bộ dự án xây dựng quốc lộ 3 mới đoạn Hà Nội - Thái Nguyên để xác định cụ thể phần vốn Nhà nước đã đầu tư, trên cơ sở đó mới căn cứ để xem xét các đề xuất phương án cho chủ đầu tư bỏ thêm kinh phí thanh toán nợ và nộp ngân sách hơn 2.200 tỉ đồng như trên.

Theo Bộ KHĐT, so với phương án của Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng năm 2016, phương án mới đưa ra gần đây có thể dẫn đến tăng chi phí, tăng thời gian thu phí của cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên theo hình thức BOT và khiến Nhà nước phải bỏ kinh phí quản lý, bảo trì sau đầu tư đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn.

Không chỉ vậy, năm 2016 Bộ GTVT đề xuất chiều dài đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn là 30km, nhưng năm 2017 trong văn bản mới lại đề xuất chiều dài cao tốc trên là 40km. Vì thế, Bộ KHĐT yêu cầu Bộ GTVT làm rõ chiều dài đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn để tính toán đầu tư. Ngoài ra, hiện Bộ GTVT chưa có phương án tài chính cụ thể đối với dự án đầu tư hoàn chỉnh cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên như mức phí, lộ trình tăng phí, dự kiến thời gian hoàn vốn...

Tuyến cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên đã được khánh thành và thông xe vào đầu năm 2014 nhưng đoạn kéo dài đến huyện Chợ Mới - TP. Bắc Kạn đang tìm chủ đầu tư theo hình thức BOT. Còn đoạn Thái Nguyên – Chợ mới dù chưa thu phí nhưng đã gây bức xúc cho người dân địa phương vì họ cho rằng vị trí đặt trạm thu phí không hợp lý, mức phí dự kiến cao.

Đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên - Bắc Kạn dài hơn 61 km đi qua Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Bắc Kạn, được thiết kế 4 làn xe, tốc độ 100 km/giờ với tổng mức đầu tư dự án (đoạn Hà Nội - Thái Nguyên) là 8.104 tỉ đồng, trong đó vốn vay ODA của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) hơn 6.000 tỉ đồng, vốn đối ứng của Việt Nam hơn 2.000 tỉ đồng.

Vì hạng mục dự án cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên đã hoàn thành 3 năm trước nên Bộ KHĐT yêu cầu Bộ GTVT khẩn trương phê duyệt quyết toán toàn bộ dự án đầu tư xây dựng quốc lộ 3 mới Hà Nội - Thái Nguyên để làm điều kiện rà soát lại quy hoạch, quy mô đầu tư đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn.