Tháng 7 chỉ là tháng cô hồn?
Theo quan niệm dân gian đã lâu, tháng 7 âm lịch hàng năm được gọi là tháng cô hồn. Người Việt cho rằng đây là tháng ma quỷ sẽ hoạt động mạnh nhất và nhiều điều kiêng kị cũng được đặt ra và được nhiều người tin theo trong tháng 7 âm lịch.
Trao đổi với Lao Động, GS.TS Ngô Đức Thịnh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam cho biết quan niệm tháng 7 cô hồn đã có từ rất lâu, tuy nhiên có hai sự kiện gần nhau trong tháng này mà nhiều người vẫn nhầm tưởng là một đó là ngày cúng cô hồn và lễ Vu Lan báo hiếu. "Tháng cô hồn là tháng những người đã chết được Diêm vương mở cửa ngục lên trần gian, và trong Phật giáo tháng 7 cũng có ngày lễ Vu Lan - ngày để con cái báo hiếu cha mẹ băng sự tích Mục Liên xuống địa ngục cứu mẹ. Hai sự kiện này có liên quan nhưng không phải là một.
Cô hồn là những người chết không có người cúng bái sẽ được mở cửa ngục thoát lên trần gian để đi kiếm ăn. Việc Mục Liên cứu mẹ từ địa ngục lên trần gian cũng có liên quan nhưg mang một ý nghĩa khác là báo hiếu cha mẹ đã mất. Chúng ta cần phân biệt hai sự kiện này", GS.TS Ngô Đức Thịnh nói.
Cũng theo GS.TS Ngô Đức Thịnh, tuỳ theo vùng miền sẽ có những điều cần kiêng kị trong tháng cô hồn . Ví dụ:
- Kiêng ra ngoài buổi trưa: Theo quan niệm, buổi trưa ma quỷ thường đi lang thang nên đi ra đường buổi trưa sẽ không tốt. Nếu có đi nên đi sát đường chứ không nên đi giữa đường.
- Khi cúng cô hồn cúng xôi, cháo, bỏng: Khi gia đình cúng những thứ này, ma quỷ đi qua cửa có cái ăn sẽ không bị quấy nhiễu.
- Kiêng buôn bán trong tháng cô hồn, nếu làm vào tháng đó sẽ không thành công. Không cưới gả, không làm nhà mới... nếu không có gì gấp rút.
Kiêng kị có là mê tín?
Trước những ý kiến cho rằng những điều kiêng kị thể hiện sự mê tín di đoan, chuyên gia văn hoá Ngô Đức Thịnh phủ nhận điều này. "Xét trên góc độ tín ngưỡng, tôi thấy không có gì là mê tín dị đoan, ở các nước châu Âu, nhiều người kiêng ngày thứ 6 ngày 13. Ai tin thì kiêng còn không thì cũng không sao cả, bởi đến tận bây giờ có đúng là cô hồn đi trên đường, lang thang khoa học cững chưa thể nghiên cứu được.
Những điều kiêng kị xét trên góc độ nào đó cũng mang lại những giá trị về phong tục. Không phải nhất nhất theo nhưng nếu không gấp rút thì không nên làm, cũng không có gì là mê tín chỉ theo quan niệm tiến hành việc vào những ngày tháng đó là không tốt. Tháng 7 cô hồn thực ra cũng là một tháng có nhiều giá trị và nhiều điều thiêng liêng không nên xem là mê tín dị đoan", GS. TS Ngô Đức Thịnh nói.