Thể loại văn học bi kịch, có Aeschylus, Sophocles và Euripides là những đại diện chính, triết học có Anaxagoras và Socrates, kiến trúc có Ictinus, Callicrates và Mnesicles, với điêu khắc là Phidias, Agoracritus và Alcamenes, và chính trị với Pericles, tất cả đã biến thành phố trở thành biểu tượng văn hóa.
Kiến trúc của thành phố phản ánh ba thế giới quan, cánh đồng kết nối với thế giới vật chất, Agora kết nối với thế giới tâm lí, cảm xúc và Acropolis được kết nối với thế giới tâm linh. Trung tâm của Athens là Acropolis với những ngôi đền. Đó là nơi cư ngụ của những bức tượng mang hình hài các vị thần bảo vệ thành phố.
Tầng thứ hai của thành phố, Agora, kết nối thế giới thiên đường của Acropolis với thế giới trần gian nơi những cánh đồng. Đó là thế giới của các mối quan hệ giữa người với người, các hoạt động xã hội và tài chính. Tầng thứ 3 là các cánh đồng.
Đây là nơi cung cấp nguyên liệu thô cho thành phố, đảm bảo sự sống cho người dân. Nó đại diện cho sức mạnh ngầm và sự sinh sôi. Công dân Athens được thống nhất với ba tầng của thế giới, cũng tạo nên một thể thống nhất và trải nghiệm khái niệm công dân thế giới.
Các kiến trúc sư của đền Parthenon, nơi kết hợp kiến trúc nâng tầm với tác phẩm điêu khắc hoàn hảo và trình độ kỹ thuật vượt trội, đang bắt chước sự sáng tạo của thế giới. Ba phần của đài tưởng niệm được trang trí gồm: phần đế, dải trang trí và đường diềm.
Hình ảnh các vị thần được điêu khắc trên các bệ đá, các anh hùng trên dải trang trí và các công dân Athens trong nghi lễ rước Panathenaea trên đường diềm.
Ở phần phía Đông, Athena được cho là sinh ra từ đầu của thần Zeus với sự trợ giúp từ chiếc rìu của Hephaestus. Ở cực Nam của trán tường, sự tái sinh của ánh sáng ban ngày được tượng trưng bởi những con ngựa của mặt trời, trong khi ở đầu kia của trán tường, ban đêm được tượng trưng bằng hình ảnh ngụ ngôn của mặt trăng.
Ở mặt tiền phía Tây thể hiện cuộc đấu tranh giữa nữ thần Athena và Poseidon cho quyền giám hộ Athens. Cuộc đấu tranh này diễn ra ở Acropolis và người dân Athens, với vua Cecrops, đã chọn Athena làm nữ thần bảo trợ. Ở phía đông là trận chiến của những người khổng lồ, ở phía Bắc là sự sụp đổ của thành Troy, ở phía Tây là trận chiến của những người Amazon và ở phía Nam là trận chiến của các nhân mã.
Các dải trang trí ở phía Đông mô tả các vị thần, Athena và Hercules, những người đã giúp đỡ các vị thần trong trận chiến với người khổng lồ. Phía Nam mô tả trận chiến giữa người Lapiths, cư dân của Thessaly và Nhân mã, những sinh vật huyền thoại với hình dáng người lai ngựa. Anh hùng Theseus, người đã giúp vua Lapiths trong trận chiến với Nhân mã, được thể hiện trên một trong những bức tường.
Thế vận hội Panathenaean, không phải là trò chơi như thế vận hội Olympic hay thế vận hội Pythian của Delphi, được tổ chức bốn năm một lần để vinh danh Athena. Lễ kỷ niệm bao gồm đua ngựa và các cuộc thi âm nhạc, đám rước và đỉnh điểm là việc chuyển áo choàng mới của Athena từ Kerameikos, Agora cổ đại và Areopagus, đến đền thờ Athena Polias.
Việc chuẩn bị cho đám rước được thực hiện bên trong Pompeion, một tòa nhà cộng đồng lớn ở Kerameikos, nơi lưu giữ các vật linh thiêng của đám rước cùng với áo choàng Panathenaean, một tấm vải hình chữ nhật lớn được dệt trong suốt chín tháng bởi những người thợ, phụ nữ và các cô gái trẻ từ các gia đình quý tộc của thành phố.
Chiếc áo choàng thể hiện chiến tích của nữ thần trong trận chiến trước những người khổng lồ. Đám rước di chuyển chậm rãi theo nhịp độ nghi lễ dẫn dắt bởi các nhạc công. Các nhóm bao gồm công dân, những ông già vui vẻ và những thanh niên đẹp trai cầm cành ôliu (người khiêng cành), bình (người khiêng bình) và khay hoặc giỏ (người khiêng giỏ).
Đám rước có sự tham gia của người dân Athens, công dân từ các thành phố lân cận, các chính khách và những người chiến thắng trong các trò chơi. Chưa hết, còn có sự góp mặt của phi đội kỵ binh Athens và đặc biệt, một trăm con bò sẽ được hiến tế để vinh danh Athena. Sau khi đi được 1 km, con tàu chở chiếc áo choàng sẽ dừng lại dưới Propylaea và chiếc áo choàng thiêng liêng sẽ được đặt bên dưới bức tượng gỗ tại Erechtheum.
Các con vật, 100 con bò, sẽ tham gia đoàn diễu hành đi lên tảng đá thiêng thờ Athena Polias, là nơi thực hiện nghi lễ hiến tế (hecatomb). Ngọn lửa trên bàn thờ được thắp lên bởi người chiến thắng trong cuộc đua chuyền đuốc. Đại diện sống động nhất của đám rước Panathenian được tìm thấy trong bức phù điêu của đền Parthenon. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử kiến trúc, một yếu tố điển hình của Ionian như vậy được sử dụng trong một ngôi đền Doric.
Do đó, Phidias và Ictinus đã tạo ra phong cách gác mái của kiến trúc Hy Lạp cổ đại. Đám rước được tạc trên bề mặt dài 160 m, được tạo thành từ 360 người với các dáng điệu chuyển động và 250 loài động vật, chủ yếu là ngựa. Các tay đua được chia làm 10 nhóm, biểu thị 10 bộ lạc của Attica được chia thành từ nền tảng của nền dân chủ Athens vào thời Cleisthenes.
Những viên đá ở bức tường phía Tây của đền Parthenon mô tả nhiều chủ đề cưỡi ngựa khác nhau, chẳng hạn như một người cưỡi ngựa chuẩn bị lên ngựa và một người khác thuần hóa con ngựa của mình.
Một số viên đá của bức phù điêu phía Bắc mô tả những người đàn ông trẻ tuổi lái những con bò đực và cừu đực để hiến tế, cũng như những người Athens trẻ tuổi, những người khiêng bình, mang nước đến một đám rước trong lễ Panathenaea vĩ đại.
Một viên đá rất đặc trưng của bức phù điêu phía Đông mô tả Poseidon, Apollo, Artemis, Aphrodite và Eros. Phần trên của ngôi đền, phần trước đây chỉ thuộc về các vị thần, cũng trở thành sở hữu của những người dân thường. Chỉ trong thời đại Pericles, người phàm mới được miêu tả ở cùng các vị thần và anh hùng.
Theo cách này, vị trí và mục đích của con người trên thế giới và trong một xã hội mới đạt đến mục tiêu công bằng, như Thucydides đã đề cập trong Văn bia, một bài phát biểu của Pericles vào năm 431 trước Công nguyên để vinh danh người mất năm đầu tiên của Chiến tranh Peloponnesian.
Hưng NC (chuyển ngữ từ bản tiếng Anh)