Lauttasaari chỉ là 1 trong số 1.968 trường học ở Phần Lan tham gia chương trình Trường học Chuyển động (School on the Move) của chính phủ. Cái tên của chương trình đã nói lên tất cả: Giúp học sinh vận động nhiều hơn, giảm thời gian ngồi thụ động và tăng cường thể chất cùng sự hứng thú của các em.

Mục tiêu của chính phủ là chương trình Trường học Chuyển động được áp dụng ở tất cả 2.600 trường trong cả nước, nhằm đảm bảo mọi học sinh từ 7-18 tuổi hoạt động thể chất ít nhất mỗi ngày từ 1-2 tiếng.

Ông Antti Blom, giám đốc chương trình Trường học Chuyển động, Viện Giáo dục Quốc gia Phần Lan, cho đoàn phóng viên nước ngoài chúng tôi biết, mặc dù đây là dự án quốc gia nhưng các trường của từng tỉnh thành được tự chủ kế hoạch riêng để tăng cường vận động cho học sinh.

"Các em có nhiều cách hoạt động khác nhau, tuỳ thuộc vào từng độ tuổi. Mục tiêu chung của chúng tôi là ngăn ngừa việc ngồi một chỗ liên tục 2 tiếng" - ông Blom nói.

Kể từ năm 2010, khi chương trình Trường học Chuyển động bắt đầu được triển khai, đến nay các trường ở Phần Lan đã đạt được những con số ấn tượng. Ở điểm khởi đầu, một ngày học điển hình của học sinh từ lớp 1 đến lớp 9 có đến 47% thời gian là ngồi một chỗ. Đến nay, cứ mỗi một giờ ở trường được chia thành 45 phút học và 15 phút chơi.

"Chúng cháu rất thích chơi bóng đá giữa giờ. Đá mãi thì chân cũng dẻo, cháu sút vào gôn được nhiều hơn. Cháu chả thấy lạnh gì cả" - cậu bé Mikko, học sinh trường Lauttasaari, nói với tôi.

Các nghiên cứu ở Phần Lan cho thấy, các lớp học sau giờ vận động trở nên hiệu quả và hào hứng hơn với các em. "Khi chúng "nổi loạn" ngoài giờ, vào tiết học chúng tập trung hơn" - ông Blom nói. Theo các nghiên cứu, việc tích hợp hoạt động thể chất cùng các tiết học giúp các em đạt thành tích cao hơn trong học tập, đặc biệt trong những bài tập đòi hỏi kỹ năng ghi nhớ, quản lý và thực hiện kế hoạch. Ngoài ra, chúng còn cải thiện cách ứng xử trong lớp học, tập trung hơn và tích cực tham gia hơn.

"Hoạt động thể chất tăng cường tương tác giữa các học sinh, giữa học sinh với thầy cô, khiến môi trường học tập trở nên thân thiện và hào hứng rất nhiều" - nghiên cứu của trường Ahmo ở Siilinjarvi cho biết.

"Sitting is killing" (ngồi lì là tai hại) - cô Paula Luopio, hiệu trưởng  trường Lauttasaari nói với chúng tôi. Không chỉ vận động ở giờ ra chơi, trường Lauttasaari còn giúp các em vận động ngay trong giờ học. Lớp học không biên giới là chương trình giảng dạy mới của trường. Theo đó, các lớp học được ngăn cách chỉ bằng một bức rèm, để khi cần có thể kéo rèm ra là hai lớp có thể học và hoạt động chung trong một không gian mở.

Khuôn viên trường Lauttasaari mới đi vào hoạt động từ tháng 8.2016 và được trang bị cơ sở vật chất rất hiện đại. Cô hiệu trưởng Johanna Honkanen-Rihu dẫn chúng tôi đến khu vực lớp 1-2, nơi được bố trí sinh động và đầy màu sắc.

Không có những dãy bàn ghế xếp hàng thẳng tắp, không có học sinh ngồi ngay ngắn đặt tay lên bàn. Góc này là bàn tròn, góc kia là sofa, góc tít trong cùng là gối và những "chiếc ghế" bằng quả bóng tròn.

Cô bảo chúng tôi thử ngồi vào một chiếc ghế trông rất bình thường, nhưng nó có chức năng linh hoạt, giúp vận động ngay trên ghế khi ngồi lâu, như vặn lưng, đung đưa người...

"Cách sắp xếp không gian lớp học như vậy giúp trẻ hứng thú và tự giác học tập hơn. Nếu bắt chúng ngồi im thẳng thớm, chúng có vẻ như tập trung đấy, nhưng không ai biết trong đầu chúng đang nghĩ gì" - ông Blom cho hay.

Nhận xét này được anh Jukka Lahe, thực tập sinh tại Bộ Ngoại giao Phần Lan, đồng tình. Anh Lahe nói thêm với chúng tôi rằng, thế hệ trẻ Phần Lan giờ đây được hưởng một nền giáo dục và cơ sở vật chất tốt hơn nhiều so với thời anh đi học cách đây 20 năm.