Đức Thọ nguồn cát dồi dào, địa bàn giáp ranh giữa hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh nên thu hút rất nhiều tàu, sà lan của các đầu nậu vào hút cát. Cứ về đêm, hàng chục chiếc tàu được trang bị từ 2-3 máy 15-18 CV đến hút cát, trong vài tiếng đồng hồ mỗi phương tiện ẵm trên mình 50-60 khối di chuyển đến các điểm tập kết. Có thể nói Đức Thọ là một trong những điểm nóng nhất của tỉnh Hà Tĩnh về khai thác cát trái phép.

Trao đổi với PV báo Lao Động, ông Đặng Giang Trung, Phó Chủ tịch UBND huyện Đức Thọ cho biết: “Trên địa bàn huyện Đức Thọ hiện nay có 3 doanh nghiệp được cấp phép khai thác cát là Doanh nghiệp TN Công Tiến ở xã Đức Hoà, Công ty TNHH Nga Lan ở thị trấn Đức Thọ và Công ty cổ phần tư vấn và xây dựng Á Châu ở xã Đức Quang, có 8 chủ bến cát. Thời gian qua lãnh đạo huyện đã chỉ đạo xử lý hàng chục vụ khai thác cát trái phép, nổi bật nhất vẫn là điểm nóng ở Đức Hoà đoạn giáp ranh với xã Ân Phú huyện Vũ Quang và xã Sơn Long huyện Hương Sơn; khu vực Thị trấn Đức Thọ, Trường Sơn..v..v.”.

Với vị trí địa lý phức tạp, khu vực sông La qua xã Đức Quang là khu vực giáp ranh giữa hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh luôn là vùng đất màu mỡ của cát tặc, là điểm nóng, phức tạp trong quá trình xử lý cát trái phép nên việc quản lý khai thác cát tương đối khó khăn. Huyện đã thành lập tổ công tác liên ngành chống khai thác cát trái phép do Phó Chủ tịch UBND huyện Đặng Giang Trung làm tổ trưởng. Quá trình tuần tra, kiểm soát, tổ cũng gặp rất nhiều khó khăn. Anh em cán bộ huyện chủ yếu là kiêm nhiệm, bận nhiều công việc chuyên môn.

Ông Võ Công Hàm, Bí thư huyện ủy – Chủ tịch UBND huyện Đức Thọ khẳng định: “Quan điểm chỉ đạo của Huyện ủy, UBND huyện là cương quyết cưỡng chế thu hồi, tháo gỡ toàn bộ các loại máy nổ hiện có trên xà lan (máy hút, máy đẩy) đối với các phương tiện khai thác cát trái phép, Chủ tịch UBND các xã phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện nếu trên địa bàn có các phương tiện khai thác cát trái phép”.

Ông Nguyễn Văn Thành, Trưởng phòng Quản lý Khoáng sản, Sở Tài nguyên môi trường Hà Tĩnh cho biết: Hiện nay toàn tỉnh có 8 mỏ cát được cấp phép, huyện Đức thọ có 3 mỏ. Vừa qua, Sở TNMT Hà Tĩnh đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành chỉ thị và quy chế cấm khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh, Sở cũng đã kiểm tra mốc thực địa của các đơn vị được cấp phép; cắm biển báo có sơ đồ khu vực khai thác; gắn biển đề tên các công ty, đơn vị lên phương tiện khai thác... xử phạt các đơn vị có mốc bị mất trong quá trình khai thác, tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng quản lý tốt việc khai thác cát trên địa bàn. Hiện nay khai thác cát lậu đã giảm rất nhiều, hiện tượng hút cát bên kè gây sạt lở cũng đã được kiểm soát.

Có thể nói chưa bao giờ vấn đề quản lý, xử lý vi phạm trong việc khai thác cát, nhất là khai thác cát trái phép lại trở nên nóng bỏng như trong thời gian vừa qua. Nếu phải liệt kê thì khai thác cát trái phép ở nhiều địa phương đã và đang trở thành một vấn nạn với những hệ lụy kép: sạt lở đất, gây thất thoát tài nguyên, tình hình an ninh trật tự, đời sống sản xuất và cuộc sống của cộng đồng dân cư bị đảo lộn.

Việc cấp phép cho doanh nghiệp khai thác là việc làm cần thiết, chính quyền địa phương cần phải tăng cường làm việc với doanh nghiệp thống nhất cách làm, cách triển khai.

Huyện Đức Thọ được thiên nhiên ưu đãi một vùng cát rộng lớn, hàng năm lũ lụt về lại cứ bồi thêm. Trong thời gian tới, nhu cầu cát làm vật liệu xây dựng và phục vụ cho các công trình không ngừng gia tăng. Vì vậy hoạt động khai thác cát vẫn sẽ diễn biến phức tạp, đòi hỏi các cơ quan chức năng phải có các biện pháp xử lý hiệu quả hơn nữa để đẩy lùi nạn “cát tặc”.