Việc Moody’s tiếp tục nâng mức đánh giá triển vọng của hệ thống ngân hàng Việt Nam là một tín hiệu tích cực phản ánh hiệu quả của việc Chính phủ thực hiện đồng bộ các giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cùng với công tác điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, chủ động của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Đặc biệt là việc quyết liệt triển khai Đề án cơ cấu lại hệ thống tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu đã đem lại hiệu quả rõ rệt, giữ vững an toàn hệ thống và được các tổ chức quốc tế ghi nhận.
Báo cáo Môi trường kinh doanh 2018 của Ngân hàng Thế giới (WB) công bố mới đây cũng cho thấy, chỉ số Tiếp cận tín dụng của Việt Nam xếp thứ hạng 29 trên tổng số 190 quốc gia và lãnh thổ được khảo sát, đạt 75 điểm trên thang điểm 100, tăng 5 điểm so với năm 2017 và cao hơn trung bình của khu vực Đông Á - Thái Bình Dương (57/100 điểm).
Một thống kê gần đây của NHNN đến tháng 8.2017 cho thấy, tổng tài sản của toàn ngành tiếp tục có sự tăng trưởng tích cực so với đầu năm. Cụ thể, tổng tài sản toàn ngành đến 31.8.2017 là 9,25 triệu tỉ đồng, tăng 8,79% so với đầu năm, trong đó nhóm ngân hàng thương mại gốc nhà nước (TMNN) tăng 8,69% và nhóm ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) tăng 8,75%.
Không chỉ tăng trưởng tổng tài sản về số tuyệt đối, chất lượng tài sản của các ngân hàng cũng đã có sự cải thiện. Từ khi Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng (TCTD) có hiệu lực đến nay (có hiệu lực trong năm năm từ ngày 15.8.2017), Cty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) đã phối hợp với các TCTD thu hồi được 5.000 tỉ đồng nợ xấu. Trong 10 tháng qua VAMC đã thu hồi được 16.000 tỉ đồng; còn nếu tính lũy kế từ năm 2013 đến nay, VAMC đã phối hợp với các TCTD xử lý khoảng 66.000 tỉ đồng nợ xấu, chiếm gần 23% tổng số nợ xấu VAMC đã mua trong bốn năm qua.
Báo cáo vừa công bố của Moody’s cũng cho biết, chất lượng tài sản và mức sinh lời của các ngân hàng Việt Nam đã, đang và dự báo sẽ tiếp tục được cải thiện trong 12-18 tháng tới. Tỷ lệ nợ có vấn đề của nhóm 15 ngân hàng được đánh giá, theo Moody’s, đã giảm từ 9,4% năm 2012 xuống còn 7,1% năm 2016 và dự kiến sẽ tiếp tục giảm xuống chỉ còn 5,8% trong năm 2018.
Không chỉ chất lượng tài sản được cải thiện, báo cáo của Moody’s cũng đánh giá nguồn vốn của ngành ngân hàng ở mức ổn định. Còn theo số liệu thống kê của NHNN, vốn tự có toàn ngành trong tám tháng đầu năm nay tăng 6,92%, đạt 683.900 tỉ đồng, trong đó nhóm ngân hàng TMNN tăng 7,28% còn nhóm ngân hàng TMCP tăng thấp hơn, ở mức 5,33%. Ngược lại, vốn điều lệ của toàn ngành đạt mức tăng trưởng thấp hơn khi chỉ tăng 3,45% so với đầu năm, trong đó nhóm ngân hàng TMNN chỉ tăng 0,79% còn nhóm ngân hàng TMCP tăng 2,87%, cho thấy hoạt động tăng vốn điều lệ của nhóm ngân hàng TMCP đang đạt được tiến độ tốt hơn. Với tỷ lệ sở hữu của Nhà nước cao thì việc tăng vốn của các ngân hàng TMNN gặp nhiều thách thức trong thời gian qua, trong khi kế hoạch tìm kiếm đối tác chiến lược mới chưa đạt được tiến độ như kỳ vọng.
Tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức cao ngay từ đầu năm đến nay đã giúp nguồn thu nhập từ lãi của toàn ngành cải thiện tích cực, bên cạnh nguồn thu nhập ngoài lãi ngày càng tăng cao. Các hoạt động dịch vụ, kinh doanh ngoại hối và đầu tư chứng khoán của các ngân hàng đều có sự tăng trưởng tích cực, đặc biệt là từ hoạt động dịch vụ (phí thu từ mảng thanh toán và bảo hiểm tăng trưởng đã đóng góp đáng kể vào lợi nhuận của các ngân hàng). Trong khi đó, hệ số NIM (tỷ lệ thu nhập lãi cận biên) cũng tăng mạnh nhờ tăng trưởng mảng bán lẻ, đặc biệt là cho vay khách hàng cá nhân. Theo báo cáo của Moody’s thì khả năng sinh lời của các ngân hàng sẽ được duy trì ở mức ổn định nhờ thu nhập trước trích lập dự phòng tăng nhẹ trong vòng 12-18 tháng tới cùng với việc tín dụng tăng trưởng tốt. Lợi nhuận tăng trưởng mạnh cũng giúp các ngân hàng gia tăng nguồn lực tài chính để xử lý các khoản nợ xấu không thể thu hồi được, từ đó nâng cao chất lượng tài sản.