Vừa đi vừa run

Khoảng 21h40 phút ngày 19.1, tài xế Nguyễn Thanh Lâm (30 tuổi, ngụ tỉnh Đồng Nai), điều khiển xe ben chở đá có khối lượng khoảng 15 tấn (quá tải trọng gấp 5 lần tải trọng của cầu) đã gây sập cầu Long Kiển (nối xã Phước Kiển và Nhơn Đức, huyện Nhà Bè, TPHCM). Xe ben và một xe máy đi cùng chiều rớt xuống sông, rất may tài xế và một người điều khiển xe thoát được, chỉ bị thương nhẹ.

Sự cố này làm giao thông trên đường Lê Văn Lương nối giữa 2 xã Phước Kiển và Nhơn Đức bị đứt đoạn. Sở GTVT TPHCM đã tổ chức lộ trình thay thế qua khu vực trên trong lúc chờ khắc phục cầu. Tuy nhiên, việc di chuyển theo lộ trình thay thế dài khoảng 10km khiến người dân nơi đây khổ sở, nhất là việc đưa đón con đi học.

Theo ông Bùi Xuân Cường - GĐ Sở GTVT TPHCM, các đơn vị trực thuộc Sở cùng các lực lượng thuộc huyện Nhà Bè đang khẩn trương xử lý hiện trường để tiến hành khắc phục sự cố sập cầu Long Kiển. Theo ông Cường, việc trục vớt chiếc xe ben cùng nhiều bộ phận của cầu bị rơi xuống rạch Long Kiển đã hoàn thành. Các đơn vị đang tập trung vật tư, sử dụng sà lan vận chuyển lên khu vực này để thi công 7 hạng mục, nối nhịp cầu mới. Hệ trụ ở 2 bên cầu sẽ được gia cường trước khi lắp đặt các bộ phận khác, bảo đảm tải trọng của cầu Long Kiển khi hoàn thành ở mức 3,5 tấn. Việc khắc phục sự cố này được thực hiện theo cơ chế cấp bách. Các đơn vị vừa khảo sát vừa thiết kế và thi công nên chậm nhất sẽ hoàn thành vào ngày 1.2.2018.

Theo ghi nhận, trên tuyến đường Lê Văn Lương (huyện Nhà Bè) từ đại lộ Nguyễn Văn Linh (quận 7) đến giáp ranh huyện Cần Giuộc (tỉnh Long An), ngoài cầu Long Kiển bị sập tối 19.1, còn có 3 cầu sắt cũ khác là cầu Rạch Đĩa, Rạch Tôm và Rạch Dơi được xây dựng trước năm 1975. Những cây cầu này có kết cấu dạng Bailey, Eiffel, khổ cầu rộng 3-3,3 m, lưu thông 2 chiều và không có lề bộ hành, tải trọng khai thác chỉ 1-3,5 tấn. Sau hàng chục năm khai thác, hiện các cây cầu này đang xuống cấp nghiêm trọng: trụ cầu, bệ đỡ bê tông bị nghiêng; những thanh thép, hành lang bảo vệ lưới thép, mặt nền cầu đều đã mục gỉ sét, gãy…

Điển hình cầu Rạch Dơi dài 128 m cấm xe ôtô tải do cầu không bảo đảm khả năng chịu lực. Mỗi khi các phương tiện qua đây, trên cầu phát ra tiếng kêu rầm rầm. Những cây cầu sắt còn lại cũng là nỗi ám ảnh của người dân mỗi khi qua đây. Bề rộng mặt cầu chỉ cho phép một lượt xe ba gác hoặc xe ôtô qua nên các phương tiện phải xếp hàng để được qua cầu. Vì lẽ đó, cảnh kẹt xe diễn ra hằng ngày, nhất là giờ cao điểm buổi sáng và buổi chiều. Đáng lo ngại, những lúc kẹt xe cả trăm xe và người đứng ở trên cầu, tải trọng lúc này cả chục tấn khiến cầu có thể sập bất cứ lúc nào. Ngoài ra, do tĩnh không cầu thấp, các trụ cầu xuống cấp nên cầu luôn đối mặt với nguy cơ bị tàu thuyền, sà lan lưu thông bên dưới va chạm, tông vào cầu. Phải đi qua cầu Rạch Tôm mỗi ngày, chị Nguyễn Thị Thanh (xã Nhơn Đức) cho biết vừa đi vừa run, nhiều khi phải xuống xe dắt bộ vì cầu quá hẹp, nhất là những khi trời mưa, mặt cầu trơn.

Năm 2020 sẽ xóa hết cầu yếu?

Theo ông Bùi Xuân Cường, trên quy mô toàn TPHCM hiện có khoảng 30 cầu yếu, không đồng bộ do Sở GTVT quản lý. Sở đang có kế hoạch tập trung triển khai xóa cầu yếu, trong đó có 4 cầu trên đường Lê Văn Lương, cầu Bà Hom (Q.6), cầu Tân Kỳ Tân Quý (Q.Bình Tân), cầu Ông Nhiêu (Q.9)… Theo kế hoạch chung, từ nay đến hết năm 2020, TP sẽ đồng bộ tải trọng (xóa cầu yếu) toàn bộ công trình. Nếu tính luôn tại các khu dân cư, thuộc các quận, huyện quản lý, thì TP có đến 200 cầu yếu, 55 cầu không đồng bộ tải trọng.

Lãnh đạo Sở GTVT TPHCM khẳng định, tất cả 4 cầu yếu trên đường Lê Văn Lương đều có nhân viên Công ty cầu phà TP trực gác 24/24. Tuy nhiên, vừa qua, như tối 19.1 vẫn có tình trạng xe quá tải cố tình qua cầu. Cụ thể, như cầu Long Kiển, một chốt trực được bố trí nhân viên gác ở đầu cầu hướng lưu thông từ Long An về TPHCM. Trong khi đó, xe tải gây sập cầu lưu thông hướng từ TPHCM về phía Long An. Mặc dù lúc đó, nhân viên gác trực đã phát tín hiệu, rọi đèn pin yêu cầu tài xế không được qua cầu nhưng tài xế vẫn không dừng xe. “Giải pháp ngăn chặn sắp tới, ngành giao thông sẽ tăng cường chỉ đạo, phối hợp lực lượng thanh tra GTVT, CSGT, UBND huyện kiểm tra, trực gác” – ông Cường nói.

Cũng theo ông Bùi Xuân Cường, trong số 4 cây cầu sắt yếu hiện hữu trên đường Lê Văn Lương, một số dự án cầu được Sở phê duyệt từ năm 2011. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có cây cầu nào trong số trên được thi công xây dựng mới. Về lý do chậm trễ, ông Cường cho biết, một số dự án lúc phê duyệt thì theo thiết kế cũ, khi triển khai xây dựng đã không còn phù hợp, buộc phải điều chỉnh lại thiết kế. Đồng thời, phải thay đổi quy mô, mở rộng diện tích giải phóng mặt bằng... nên không cân đối được nguồn vốn.

Vừa qua đã có nhà đầu tư (doanh nghiệp) đề xuất đứng ra đầu tư xây dựng cầu mới theo hình thức BT (đổi đất lấy hạ tầng). Thế nhưng, phương án hoàn vốn vẫn chưa xác định, kể cả phương thức lựa chọn nhà đầu tư, tìm ra quỹ đất... Vì vậy, khi đánh giá lại, nếu làm cầu mới theo hình thức BT có thể còn kéo dài thời gian hoàn thành hơn các phương án khác, chẳng hạn như đầu tư công.

Theo ông Bùi Xuân Cường, sau khi cân nhắc, TP đã chọn phương pháp đầu tư bằng vốn ngân sách. Theo đó, sẽ có 2 cầu gồm Rạch Tôm và Rạch Dơi được khởi công trong năm 2019. Riêng cầu Long Kiển và Rạch Đĩa sẽ được đầu tư nhanh hơn. Cầu Long Kiển sẽ khởi công quý 2.2018 theo lệnh khẩn cấp, tức là vừa thiết kế vừa thi công để đẩy nhanh thời gian hoàn thành.