Trái đất chuyển động quanh mặt trời trong khi mặt trăng chuyển động quanh trái đất. Mỗi chu kỳ của mình, mặt trăng đi vào vị trí nằm giữa trái đất và mặt trời một lần. Tuy nhiên, vì hai quỹ đạo lệch nhau khoảng 5 độ nên không phải lần nào mặt trăng cũng đi cắt qua đường nối trái đất và mặt trời. Nói cách khác, nhiều lần mặt trăng đi vào giữa thời điểm trăng mới và đêm không trăng mới có một lần ba thiên thể mặt trời - mặt trăng - trái đất thẳng hàng.

Tuy nhiên, theo Hội Thiên văn Nghiệp dư Hà Nội (HAS) vẫn còn những kiến thứ sai về hiện tượng thiên văn này. 

Không phải lần trăng mới nào cũng xảy ra hiện tượng nhật thực

Ngày 21.6 này ngoài hiện tượng nhật thực một phần còn xảy ra hiện tượng trăng mới. Mặt trăng sẽ nằm cùng phía với mặt trời khi nhìn từ trái đất và sẽ không hiện diện trên bầu trời đêm. Tuy nhiên không phải lần trăng mới nào cũng xảy ra hiện tượng nhật thực.

Điều kiện cần để xảy ra nhật thực là mặt trăng nằm giữa trái đất và mặt trời (ngày trăng non), và điều kiện đủ là 3 vật thể thẳng hàng. Trên thực tế, quỹ đạo mặt trăng bi nghiêng một góc 5 độ so với mặt phẳng hoàng đạo, vì vậy không phải lần trăng non nào cả 3 vât thể cũng thẳng hàng.

Điều kiện đủ đầu tiên được gắn với giao điểm mặt trăng - là các giao điểm tạo bởi hai mặt phẳng (mặt phẳng quỹ đạo mặt trăng và mặt phẳng hoàng đạo). Tại các giao điểm này, mặt trăng không ở vị trí quá cao cũng không quá thấp, "vừa đủ" để thẳng hàng và che khuất mặt trời.

Điều kiện đủ thứ hai là mặt trời phải ở gần giao điểm mặt trăng (khi quan sát biểu kiến). Đơn giản hơn, đó là khi mặt trăng và mặt trời có cùng một giá trị hoàng kinh/ xích kinh khi quan sát từ trái đất.

Nhật thực toàn phần không phải sự kiện hiếm gặp

Nhiều trang tin tức đưa thông tin nhật thực toàn phần cuối cùng của thế kỷ hay những tin tức như nhật thực toàn phần cực kì hiếm khi xảy ra. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác vì trung bình khoảng 18 tháng, nhật thực toàn phần có thể được nhìn thấy tại một nơi nào đó trên trái đất. Điều này tương đương là chúng ta hoàn toàn "có thể" quan sát hiện tượng toàn phần 2 lần trong 3 năm. Tuy nhiên, cũng có một số điểm trên bề mặt trái đất có thể không thấy nhật thực toàn phần trong suốt 36 thế kỷ.

Số lần nhật thực trung bình luôn xảy ra nhiều hơn nguyệt thực trong một năm

Mọi người thường cho rằng nhật thực hiếm khi xảy ra hơn nguyệt thực vì hiếm khi người ta quan sát được hiện tượng này trong khi nguyệt thực có thể quan sát được thường xuyên hơn. Tuy nhiên, thực tế thì nhật thực xảy ra với tần suất thường xuyên hơn nguyệt thực. 

Trong một năm chúng ta có thể quan sát ít nhất 2 lần nhật thực và nhiều nhất là 5 lần. Tuy nhiên, trên thực tế chúng ta đều quan sát được số lần nguyêt thực nhiều hơn. Lý do là thời gian diễn ra nhật thực rất ngắn (do bóng mặt trăng chiếu lên Trái Đất rất nhỏ và di chuyển nhanh) và thời gian diễn ra nguyệt thực khá dài (do bóng trái đất khá rộng).