Xin ông cho biết, dự đoán về đợt rét đậm, rét hại gần nhất của miền Bắc. Rét đậm, rét hại năm nay có đặc điểm khác với năm ngoái như thế nào?
- Về mặt tổng thể, có thể nói mùa đông năm 2023-2024 là một mùa đông ấm, nhiệt độ trung bình cao hơn cao hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) ở nhiều khu vực. Trong đó, khu vực miền Bắc theo chúng tôi nhận định, ảnh hưởng của ElNino sẽ làm cho quá trình nhiệt độ tăng cao hơn nhiều năm. Tuy nhiên, rét đậm, rét hại có thể xảy ra muộn hơn so với mùa đông năm 2022-2023.
Trước đó, năm 2022-2023 đợt rét đậm, rét hại lần đầu tiên xảy ra vào cuối tháng 12 tương đương TBNN. Tuy nhiên, mùa đông năm 2023-2024, đợt rét đậm đến muộn hơn. Dự báo của chúng tôi, vào khoảng tháng 1 sẽ xuất hiện rét đậm, rét hại. Tuy nhiên, đợt rét đậm, rét hại này sẽ không kéo dài và không xảy ra trên diện rộng.
Chuyên gia có đánh giá gì về tần suất hoạt động của không khí lạnh trong những tháng cuối năm 2023?
- Thông thường về mặt khí hậu, những tháng cuối năm là tháng chính đông, các đợt không khí lạnh hoạt động với tần suất tăng dần. Cụ thể trong những ngày cuối tháng 11 và tháng 12 năm 2023, không khí lạnh tiếp tục gia tăng về tần suất và cường độ. Trong đó, thời kỳ 10 ngày cuối tháng 11.2023 hoạt động mạnh hơn TBNN, sau đó, khả năng cao các đợt không khí lạnh có xu hướng hoạt động yếu hơn so với TBNN cùng thời kỳ.
Trong những ngày qua, đỉnh Fansipan liên tục xuất hiện sương muối, xin ông giải thích về hiện tượng này?
- Hoạt động của khối không khí lạnh liên tục được tăng cường lệch đông với dòng xiết gió tây mang theo nhiều hơi ẩm cho khu vực các tỉnh vùng núi cao. Xen kẽ lại là những ngày có kết hợp với trường phân kỳ trên cao, gây nên trạng thái ít mây về đêm. Phát xạ nhiệt mạnh về đêm kết hợp với những ngày có độ ẩm lớn gây nên hiện tượng sương muối trong những ngày vừa qua.
Với hình thái thời tiết chịu ảnh hưởng của El Nino như năm nay, liệu khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc có xuất hiện băng tuyết không, thưa ông?
- Mùa đông năm nay không khí lạnh hoạt động yếu hơn TBNN, nền nhiệt ở mức cao hơn TBNN. Tuy nhiên, có khả năng xảy ra những đợt không khí lạnh có cường độ mạnh trong những tháng chính đông. Vì vậy, chúng tôi dự báo mùa đông năm nay trên những đỉnh núi cao vẫn có khả năng xảy ra băng tuyết nhưng không kéo dài và lan rộng. Trên thực tế, thông thường vào những năm Elnino, nền nhiệt độ nước ta ở mức cao hơn TBNN.
Tuy nhiên, vào những tháng chính đông rét đậm rét hại vẫn xảy ra, thậm chí là có năm nhiệt độ giảm xuống rất thấp, ví dụ như đợt rét hại vào tháng 1.2016 (năm Elnino hoạt động rất mạnh), nhiều nơi đã ghi nhận được nhiệt độ thấp nhất xuống dưới mức lịch sử trong hơn 40 năm qua và mưa tuyết, băng giá cũng đã xảy ra diện rộng trên khu vực các tỉnh vùng núi Bắc Bộ và cả Bắc Trung Bộ.
Xin trân trọng cảm ơn ông!