Mới đây, để tăng cường dự báo, cảnh báo sớm, dài hạn về khí tượng thủy văn phục vụ công tác phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội, Tổng cục Khí tượng Thủy văn đã cung cấp nhận định sớm về khả năng diễn biến phức tạp của mùa mưa, bão, lũ năm 2020. Tuy nhiên báo cáo này còn có những tính bất định trong kết quả của các mô hình dự báo khí tượng thủy văn hạn dài.
Theo đó, báo cáo nêu rõ trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, diện tích băng ở các cực liên tục giảm và nhiệt độ trung bình toàn cầu liên tục tăng. Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), nhiệt độ trung bình toàn cầu đạt mức cao kỷ lục trong giai đoạn 2010-2019 và 5 năm gần đây có nhiệt độ cao nhất trong 140 năm qua.
Ở Việt Nam, ngay từ đầu năm 2020 đến nay, nhiều hiện tượng thời tiết, khí hậu bất thường đã xảy ra như mưa to kèm dông lốc, mưa đá liên tục xảy ra ở các tỉnh phía Bắc vào các thời điểm rất hiếm khi xảy ra, thậm chí chưa từng xảy ra. Hạn hán, xâm nhập mặn tiếp tục diễn ra ở Nam Bộ, Trung Bộ.
Mùa bão năm 2020 đến muộn hơn
Mùa bão năm 2020 trên khu vực Biển Đông được dự báo có xu hướng hoạt động muộn hơn so với trung bình nhiều năm. Dự báo khả năng có khoảng 11 - 13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông, trong đó có khoảng 5 - 6 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Như vậy, số lượng bão năm 2020 dự báo ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, tập trung nhiều ở khu vực Trung Bộ và phía Nam trong những tháng nửa cuối năm 2020.
Diễn biến mưa lớn, lũ năm 2020
Mưa lớn tập trung nhiều vào giai đoạn cuối năm, tập trung ở khu vực Trung và Nam Trung Bộ. Tổng lượng mưa tại khu vực phía Tây Bắc Bộ từ tháng 6 - 9.2020 phổ biến ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, riêng tháng 5 và tháng 10.2020 ở mức thấp hơn từ 10 - 25 % so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Khu vực phía Đông Bắc Bộ tổng lượng mưa các tháng 5, tháng 7, tháng 8 và tháng 10.2020 phổ biến ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm.
Mùa mưa trên khu vực Tây Nguyên, Nam Bộ có khả năng đến muộn hơn so với trung bình, do vậy tình trạng ít mưa và khô hạn còn tiếp diễn cho tới nửa đầu tháng 5.2020. Từ tháng 6 đến tháng 9.2020 lượng mưa có xu hướng gia tăng trên khu vực và phổ biến ở mức xấp xỉ với giá trị trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Khả năng cao mùa mưa sẽ kết thúc muộn hơn so với trung bình nhiều năm.
Trên các sông ở khu vực Tây Nguyên, mùa lũ đến muộn hơn trung bình nhiều năm, các sông ở Trung Bộ tương đương trung bình nhiều năm. Đỉnh lũ năm 2020, trên các sông ở khu vực Trung Bộ và Bắc Tây Nguyên ở mức cao hơn năm 2019.
Trong năm 2020, dự báo ít có khả năng xuất hiện lũ sớm tại Đồng bằng Nam Bộ. Thời gian xuất hiện đỉnh lũ năm vào nửa cuối tháng 9.2020.