Ngày 23.9, Trung tâm Nghiên cứu ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu - Viện Môi trường và Tài nguyên (thuộc Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh) cho biết đã xác định được nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí ở TP.Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh Nam Bộ những ngày qua.

Theo PGS-TS Hồ Quốc Bằng - Giám đốc Trung tâm, ô nhiễm không khí tại TP.Hồ Chí Minh và phía Nam Việt Nam từ ngày 18.9 đến ngày 22.9 ở mức rất cao, nguyên nhân chính được xác định do khói bụi ô nhiễm từ cháy rừng ở Indonesia khuếch tán sang Việt Nam.

Bên cạnh đó, độ ẩm trong không khí cao (mưa nhẹ nên độ ẩm rất cao 95%-100%) và trong khí quyển có các hạt nhân ngưng kết để hơi nước bám vào nên xuất hiện sương mù.

Ngoài ra do trời không nắng nên không có đủ bức xạ làm nóng mặt đất, tạo ra lớp nghịch nhiệt, làm cho các khí ô nhiễm nằm lớp sát mặt đất không phát tán lên cao được, khiến người dân phải hít khí ô nhiễm này.

Để đưa ra kết luận trên, Trung tâm Nghiên cứu ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu chạy mô hình mô phỏng truy tìm nguồn gốc ô nhiễm không khí tại TP.Hồ Chí Minh theo hai chiều.

Cụ thể, ngày 18.9, có những đám cháy rừng lớn và trên diện rộng tại Indonesia, theo hướng gió và tốc độ gió, sau 2-3 ngày, các chất ô nhiễm này bay tới TP.Hồ Chí Minh, vì vậy ngày 20.9, nồng độ ô nhiễm không khí TP.Hồ Chí Minh tăng cao đột biến.

Cũng dùng mô hình chạy ngược lại xem thử ô nhiễm không khí vào ngày 22.9 do đâu ra, kết quả cho thấy rằng xuất phát từ cháy rừng ở Indonesia.

Trong khi đó, thạc sĩ Lê Đình Quyết - Phó phòng dự báo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ cho biết nguyên nhân TP.Hồ Chí Minh xuất hiện mù đặc những ngày qua do dải hội tụ nhiệt đới hình thành, phát triển ở khu vực Nam Trung Bộ gây mưa nhiều cả sáng và chiều tối. Nhiệt độ ban ngày thấp, nên độ ẩm không khí cao tạo thành lớp mù.

Theo ông Lê Đình Quyết, đây cũng là biểu hiện của việc không khí bị ô nhiễm, hàm lượng bụi trong không khí cao. Tuy nhiên, để xác định chất lượng không khí có bị ô nhiễm hay không thì phải căn cứ vào các chỉ số từ trung tâm quan trắc của Sở Tài nguyên Môi trường TP.Hồ Chí Minh, bởi đài khí tượng không có thiết bị đo các chỉ số này.

Ông Lê Đình Quyết nhận định hiện tượng mù sẽ giảm từ hôm nay, khi dải hội tụ chếch về hướng Bắc làm cho mưa giảm.

Những ngày qua, nhiều người dân sống ở TP.Hồ Chí Minh rất hoang mang về tình hình ô nhiễm không khí. Một số nơi ở thành phố xuất hiện các lớp sương mù dày đặc từ sáng đến chiều.

Chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại TP.Hồ Chí Minh cũng liên tục ở mức trên 150, thuộc nhóm màu đỏ, đây là mức thuộc nhóm có hại cho sức khỏe con người. Chỉ số bụi mịn PM2.5 ở mức 102.7 µg/m³, cao hơn gấp 4 lần quy chuẩn quốc gia (25 µg/m3) và gần 11 lần trung bình năm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).