Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ vừa trải qua đợt rét đậm rét hại diện rộng kéo dài nhất từ đầu mùa đông đến nay. Từ ngày 1.2, nền nhiệt tại những khu vực này đã tăng lên đáng kể. Việc đánh giá về đợt rét kỷ lục và dự báo diễn biến không khí lạnh, xu thế thời tiết đáng chú ý trong thời gian tới được người dân quan tâm.

Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia - đã cung cấp thông tin về vấn đề này.

Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về tác động của không khí lạnh trong tháng 1 vừa qua?

- Trong tháng 1 năm 2024, khu vực Bắc Bộ, các tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế nhiệt độ phổ biến cao hơn từ 1 - 1,5 độ C. Tuy nhiên, nhiệt độ trong 10 ngày cuối tháng 1, do tác động của đợt không khí lạnh kéo dài, ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa phổ biến thấp hơn so với trung bình nhiều năm từ 2,5 - 3,5 độ C.

Tháng 1 có 3 đợt không khí lạnh vào các ngày 3.1, ngày 10.1 và ngày 22.1. Trong đó, đợt không khí lạnh ngày 22.1 đã gây ra một đợt rét đậm, rét hại diện rộng ở khu vực Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Bình. Nhiệt độ trung bình ngày tại hầu hết các khu vực phổ biến từ 10 - 13 độ C.

Riêng một số nơi ở vùng núi Bắc Bộ nhiệt độ thấp hơn phổ biến từ 6 - 9 độ C. Vùng núi cao có nơi thấp dưới 0 độ C như Mẫu Sơn - 3 độ C (xuất hiện vào ngày 24.1.2024. Đợt không khí lạnh vừa qua là đợt mạnh nhất từ đầu mùa đông đến nay.

Thưa ông, Tết Âm lịch nhằm vào thời kì giữa tháng 2 dương lịch nên thông tin dự báo thời tiết được người dân đặc biệt quan tâm. Dự báo diễn biến và cường độ không khí lạnh trong tháng 2 như thế nào thưa ông?

- Trong tháng 2, dự báo trên toàn quốc, nhiệt độ trung bình phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,5 - 1 độ C. Trong thời kỳ này, không khí lạnh tiếp tục tác động thời tiết nước ta, tuy nhiên không khí lạnh có khả năng hoạt động yếu hơn so với trung bình nhiều năm. Riêng trong giai đoạn 10 ngày giữa tháng 2 (tức từ ngày 10.2 - 20.2), không khí lạnh có khả năng hoạt động xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Như vậy trong giai đoạn Tết Nguyên đán, khả năng sẽ có không khí lạnh tác động đến thời tiết miền Bắc. Trước đó, trong ngày 30 và mùng 1 Tết Canh Tý 2020, cũng do ảnh hưởng của không khí lạnh đã xảy ra hiện tượng dông lốc mưa đá chưa từng thấy trong lịch sử. Vậy dự báo có khả năng mưa lớn dịp Tết 2024 hay không, thưa ông?

- Dịp Tết Nguyên đán, dự báo không khí lạnh có thể gây mưa nhưng cường độ mạnh và lượng lớn như Tết năm 2020 ít khả năng xảy ra.

Trong thời kỳ tháng 2 năm 2024, tổng lượng mưa khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến thiếu hụt từ 5-15mm so với trung bình nhiều năm; riêng khu vực các tỉnh Trung du, miền núi Bắc Bộ có lượng mưa cao hơn từ 10 - 20mm so với trung bình nhiều năm.

Khu vực Trung và Nam Trung Bộ thiếu hụt 15 - 30mm. Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến ít mưa và khô hạn còn kéo dài. Tuy nhiên khu vực Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ, có khả năng xuất hiện các đợt mưa, mưa rào và cục bộ có nơi mưa vừa, mưa to.

Trên phạm vi toàn quốc tiếp tục xuất hiện các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như sương mù, dông, lốc, sét, có thể ảnh hưởng đến sản xuất và các hoạt động dân sinh. Sương mù và mưa phùn có thể gây ảnh hưởng đến khả năng quan sát, tăng nguy cơ va chạm trong các hoạt động lưu thông.

Trân trọng cảm ơn ông!