Từ ngày 20 - 21.7, ở các tỉnh vùng núi Bắc Bộ, đặc biệt là Hà Giang đã xảy ra mưa lớn, gây lũ ống, sạt lở đất, ngập lụt nghiêm trọng, thiệt hại nặng nề về người, nhà cửa của nhân dân, công trình hạ tầng, ảnh hưởng đến sản xuất, nhất là tại các huyện Hoàng Su Phì, Bắc Mê, thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.

Theo GS.TS Phan Văn Tân - Khoa Khí tượng Thuỷ văn và Hải dương học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, rất khó để dự báo trước lũ quét và sạt lở đất do các dòng sông vào mùa khô hết nước bị vùi lấp một phần nào đó và tạo ra những "con đê giả tạo”. Khi đến mùa mưa, những “con đê” đó vỡ nước ra tạo thành các “quả bom nước” tràn xuống.

Để hiểu rõ hơn về công tác dự báo cảnh báo sớm những hiện tượng nguy hiểm tại khu vực miền núi phía Bắc và dự báo diễn biến những ngày tới, Báo Lao Động đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia.

Thưa Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm, công tác dự báo sớm cho hiện tượng mưa lũ ở Hà Giang và các tỉnh miền núi phía Bắc những ngày qua được tiến hành như thế nào?

- Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia đã theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết và ban hành các bản tin dự báo mưa lớn, cảnh báo các hiện tượng mưa dông, lốc, sét, mưa đá, mưa lớn cục bộ.

Từ ngày 17.7, trong bản tin nhận định tình hình khí tượng thủy văn trên phạm vi cả nước đã nhận định từ đêm 19.7 đến ngày 22.7, mưa dông ở Bắc Bộ tăng lên.

Trong các bản tin ban hành ngày 20.7 đã cảnh báo chi tiết cho các tỉnh Lai Châu, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Kạn có mưa to, có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 50-100mm/24h, có nơi trên 150mm/24h, trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Tính đến chiều 21.7, đã ban hành 13 bản tin về mưa lớn và cảnh báo lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh cho khu vực Bắc Bộ, 10 bản tin cảnh báo lũ, lũ quét và sạt lở đất cho các tỉnh Bắc Bộ, trong đó có 8 bản tin cảnh báo nguy cơ lũ quét, sạt lở đất và ngập úng tại tỉnh Hà Giang.

Các bản tin chúng tôi đã cố gắng cảnh báo lũ quét, sạt lở đất đều chi tiết đến cấp huyện trong đó có TP. Hoàng Su Phì, huyện Hoàng Su Phì và Xín Mần được cảnh báo có nguy cơ cao xảy ra sạt lở đất.

Vậy dự báo diễn biến thời tiết mưa lũ tại các tỉnh miền núi phía Bắc trong những ngày tới như thế nào, thưa ông?

- Do ảnh hưởng của vùng hội tụ gió trên cao nên hôm nay 22.7, ở vùng núi và trung du Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to (lượng mưa phổ biến 40-80mm/24 giờ), riêng các tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang có mưa to, có nơi mưa rất to (lượng mưa phổ biến 50-100mm/24h, có nơi trên 150mm/24h). Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Thời gian mưa lớn tập trung vào đêm và sáng. Từ ngày 23.7, mưa trên khu vực này giảm dần.

Từ ngày 21 đến 23.7, mực nước thượng lưu sông Hồng - Thái Bình sẽ xuất hiện một đợt lũ với biên độ lũ lên từ 2-4m, riêng sông Lô từ 4-6m. Trong đợt lũ này, mực nước đỉnh lũ các sông suối nhỏ và thượng lưu sông Lô có khả năng đạt mức báo động 2 - báo động 3; thượng lưu sông Thao (sông Hồng) và sông Chảy có khả năng đạt mức báo động 1.

Nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất và ngập úng cục bộ ở các tỉnh vùng núi khu vực Bắc Bộ, đặc biệt tại các tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Kạn. Nguy cơ cao xảy ra ngập úng tại các đô thị, đặc biệt là các thành phố Hà Giang, Lào Cai.

Trân trọng cảm ơn ông!