Mùa đông năm 2023 - 2024 ghi nhận nền nhiệt cao hơn so với trung bình nhiều năm. Không ít người lo ngại thời tiết mùa đông ấm dần lên, giảm khoảng cách chênh lệch nhiệt độ các mùa trong năm.

Phóng viên Báo Lao Động đã có cuộc trao đổi với GS.TS Phan Văn Tân, Khoa Khí tượng thủy văn và hải dương học, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) xung quanh vấn đề này.

Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về diễn biến thời tiết trong mùa đông những năm gần đây?

- Khoảng 10 năm gần đây, người dân cảm nhận được mùa đông dường như ngắn lại. Và thực tế, trước đây các đợt lạnh, đợt rét đáng lẽ xuất hiện vào khoảng đầu tháng 10 và tháng 11; tháng 12 thì rét hơn.

Nhưng những năm gần đây, hiện tượng ấm hơn của mùa đông đã xảy ra. Vì vậy chúng ta thấy rằng tháng 11 và thậm chí là tháng 12, nhiệt độ vẫn còn cao và thậm chí chỉ cần mặc áo sơ mi.

Sang năm 2024, hiện tượng El Nino vẫn đang còn tiếp diễn và vì vậy khả năng xuất hiện những đợt nắng nóng sớm hơn.

Vào mùa đông 2023 - 2024, cho đến ngày 15.12.2023, miền Bắc chưa ghi nhận một đợt rét sâu nào, nhiều ngày mùa đông nhiệt độ cao nhất trên 30 độ C. Đây có phải dấu hiệu cho thấy thời tiết mùa đông ngày càng bất thường hay không thưa ông?

- So sánh với những năm gần đây thì diễn biến mùa đông 2023 - 2024 không bất thường, bởi vì chúng ta đã bắt đầu quen dần với khái niệm mùa đông đến muộn.

Nhiệt độ ở giai đoạn đầu của mùa đông không thấp như trước đây. Tuy nhiên, vào giai đoạn giữa mùa đông thì nhiệt độ có thể xuống thấp, có những năm thậm chí là thấp hơn kỷ lục đã ghi nhận.

Tính trung bình nền nhiệt cao hơn trung bình nhiều năm. Nói cách khác, số ngày rét đậm, rét hại giảm đi nhưng không loại trừ những ngày xảy ra rét rất sâu.

Thống kê trong 34 năm qua, những năm Tết Hà Nội rét đậm rét hại tập trung trong giai đoạn từ năm 2013 trở về trước. Cùng với sự ấm lên của mùa đông, nhiều người lo ngại thời tiết Tết ấm nóng làm mất đi không khí xuân. Ông có thể đưa ra nhận định sơ bộ về xu thế thời tiết Tết Nguyên đán 2024?

- Vừa qua, chúng tôi chạy mô hình dự báo mùa (tức từ khoảng tháng 11 - 12.2023 cho đến tháng 4 - 5.2024). Kết quả cho thấy rằng khả năng khoảng độ trước hoặc sau ngày 10.1 thì sẽ có một đợt không khí lạnh tác động kéo dài cho đến Tết Nguyên đán 2024.

Đợt lạnh này có thể kéo dài sau Tết một khoảng thời gian ngắn và sau đó thời tiết nó ấm dần lên. Tuy nhiên đó là kết quả theo dự báo của mô hình, nó có thể có sự sai lệch về mặt thời gian nhưng mà hiện tượng đã nêu có lẽ là sẽ xảy ra. Để kết quả chính xác hơn thì cần thông tin dự báo thời hạn gần hơn, còn bây giờ Tết Nguyên đán vẫn còn ở khá xa.

Hy vọng rằng Tết năm nay sẽ là một cái Tết không ấm nóng mà có thể lạnh hơn để mang đặc trưng Tết miền Bắc.

Trân trọng cảm ơn ông!