Dù ngày 4.4.2023, Viện Trưởng Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) cấp cao tại Đà Nẵng đã có kháng nghị, đề nghị Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân (TAND) cấp cao tại Đà Nẵng Giám đốc thẩm, theo hướng “Hủy toàn bộ bản án… Giao hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Phú Yên xét xử sơ thẩm lại”, đồng thời “Tạm đình chỉ thi hành Bản án dân sự sơ thẩm số 06/2020/DSST của TAND tỉnh Phú Yên”, thế nhưng sau đó 2 ngày, TAND thành phố Tuy Hòa (cấp dưới) vẫn quyết đưa vụ kiện ra xét xử…

Vì sao có sự vội vã và bất chấp như vậy, trách nhiệm ngành tư pháp tỉnh Phú Yên phải làm rõ. Tuy vậy ở khía cạnh khác, việc “thực thi pháp luật” theo cách đã nêu trong hai bài báo đăng vào ngày 11.4 đã gây sự hoang mang tột độ cho doanh nghiệp. Công ty TNHH Long Sơn Tuy Hòa (Công ty Long Sơn) đã phải chạy khắp các cửa chính quyền, tư pháp… để tự minh oan cho mình.

Công ty Long Sơn khẳng định tại tòa: “Công ty không có bất kỳ mối quan hệ giao dịch gì đối với Doanh nghiệp Châu Ngọc Tuấn… Hiện tại UBND tỉnh Phú Yên là đại diện chủ sở hữu (lô đất), giao cho chúng tôi sử dụng để sản xuất kinh doanh, do đó chúng tôi không chấp nhận và bác bỏ toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn”.

Xét về mặt pháp lý, đại diện quyền sở hữu Nhà nước của lô đất là UBND tỉnh Phú Yên. Như vậy tại sao Công ty Long Sơn lại đột nhiên bị “đáo tụng đình”? Dư luận đặt ra mối băn khoăn, Công ty Long Sơn có phải là bị đơn dân sự “thế thân” để các cấp tòa Phú Yên dễ bề xét xử, tránh làm mất lòng chính quyền tỉnh Phú Yên.

Trong vụ kiện đòi quyền sử dụng 7509,1 m2 đất, từ tháng 10.2000, ông Lê Văn Châu và bà Đỗ Thị Hòa đã liên tiếp có đơn khiếu kiện đến UBND tỉnh Phú Yên; sau đó là Bộ Tài nguyên và Môi trường (3.2004), Thanh tra Chính phủ (5.2007). Các cơ quan nói trên đều xác định việc ban hành các quyết định thu hồi đất; hợp đồng cho các đơn vị sử dụng sau thuê đất để sản xuất kinh doanh, là phù hợp với pháp luật hiện hành, đồng thời yêu cầu “ông Châu, bà Hòa chấm dứt khiếu nại”.

Sau khi nghiên cứu bản án sơ thẩm số 06 của TAND tỉnh Phú Yên, Viện KSND Cấp cao tại Đà Nẵng nhận định “Bản án dân sự sơ thẩm số 06/2020/DSST ngày 6.8.2020 của TAND tỉnh Phú Yên: “… Hủy quyết định số 3508/QĐ-UB ngày 21.12.2020 của UBND tỉnh Phú Yên về việc thu hồi đất của Doanh nghiệp Châu Ngọc Tuấn, nhưng lại không giải quyết yêu cầu đòi Công ty Long Sơn và UBND tỉnh Phú Yên trả lại diện tích đất 7.509,1m2 hiện nay Công ty Long Sơn đang thuê của UBND tỉnh Phú Yên là chưa giải quyết triệt để vụ án; bản án không thể thi hành được”.

Công ty Long Sơn hiện đang hoạt động ổn định tại Phú Yên, với hơn 1.500 lao động tại chỗ; giải quyết đầu ra nông sản rất lớn cho nông dân; đồng thời đóng góp một phần không nhỏ cho thu ngân sách của tỉnh Phú Yên, vốn là địa phương kinh tế còn nhiều khó khăn ở Miền Trung.

Ông Vũ Thái Sơn, Tổng Giám đốc Tập đoàn Long Sơn tâm tư: “Doanh nghiệp không mong mỏi gì hơn là một môi trường hoạt động an toàn, được pháp luật bảo vệ, để yên tâm góp phần vào việc phát triển kinh tế đất nước. Việc đột nhiên trở thành bị đơn dân sự trong một vụ kiện, mà công ty không hề liên quan, làm chúng tôi rất không yên tâm.

Nếu không có sự can thiệp tích cực và đúng mực của cơ quan tư pháp cấp trên, thì câu chuyện hai cấp tòa ở Phú Yên đưa công ty tôi ra xét xử sẽ tạo một tiền lệ xấu, theo đó nhiều cá nhân, doanh nghiệp sẽ không dám tham gia đấu giá, mua bán chuyển nhượng tài sản có nguồn gốc từ nguồn vốn Nhà nước. Rất mong ngành tư pháp các cấp cần sớm can thiệp và giải quyết dứt điểm trường hợp này, để tránh những việc tương tự xảy ra trong tương lai”.