Trước đó, chiều 18.9, tại phiên sơ thẩm hình sự vụ án thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, Hội đồng xét xử tuyên phạt nguyên chấp hành viên Nguyễn Văn Chánh 9 năm tù, đồng thời buộc Cục THADS Bình Định (bị đơn dân sự) bồi thường cho Doanh nghiệp Huy Phương hơn 5,6 tỉ đồng và cho DNTN Phú Lợi (cùng ở Gia Lai) hơn 49,4 tỉ đồng.
Chấp hành viên không hết trách nhiệm
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao (KSNDTC): Thực hiện bản án ngày 29.9.2014 của TAND tỉnh Bình Định về việc buộc DNTN Phú Lợi phải trả cho Cty TNHH Thanh Phát hơn 19 tỉ đồng. Tháng 10.2014, Cục trưởng Cục THADS Bình Định ký quyết định phân công ông Nguyễn Văn Chánh tổ chức thi hành. Gần 1 năm sau, 21.8.2015, kho hàng Phú Lợi bị cưỡng chế kê biên, trong đó có 1.600 tấn sắn lát do Doanh nghiệp Huy Phương gửi. Ông Chánh bị cáo buộc không xem xét tài liệu do đương sự cung cấp. Lô hàng của Huy Phương bị hao hụt, giảm chất lượng, thiệt hại hơn 5,6 tỉ đồng.
Nguyên chấp hành viên Nguyễn Văn Chánh cũng bị quy kết thiếu trách nhiệm trong việc xác minh sổ sách kế toán, không xác minh đầy đủ tài sản của bên phải THA, không biết nhà kho Phú Lợi ở KCN Long Mỹ có một khối lượng lớn sắn lát, hạt ươi không bị kê biên; việc tổ chức kê biên không được thực hiện theo kế hoạch đã ban hành... Do không xuất được hàng hóa không thuộc diện kê biên, Phú Lợi bị thiệt hại hơn 49,4 tỉ đồng.
Đề nghị hủy án đã tuyên
Nhiều tài liệu được Cục THADS Bình Định tập hợp nhằm chứng minh chấp hành viên làm “đúng quy định pháp luật về THADS tại thời điểm vụ việc diễn ra”. Với thiệt hại của Huy Phương, Cục trưởng Nguyễn Xuân Hồng nói việc tạm giữ tài sản khi có dấu hiệu tẩu tán và theo đề nghị người được thi hành án (Cty Thanh Phát) là đúng quy định. Trước đó, kết quả xác minh ghi nhận lô sắn lát 2.000 tấn ở kho 2 - kho 380 là của DNTN Phú Lợi nhưng đã bán cho Cty TNHH Thành Tâm Vạn. Phát sinh tranh chấp, vì không có thẩm quyền giải quyết về quyền sở hữu tài sản, chấp hành viên hướng dẫn các bên liên quan khởi kiện ra tòa. Tháng 11.2014, vụ việc được TAND TP.Pleiku, Gia Lai thụ lý. Ngày 8.6.2015, TAND TP.Pleiku ban hành Bản án, công nhận 1.538,99 tấn sắn lát trong kho 2 là của Huy Phương. Lãnh đạo THADS Bình Định trích Kết luận của Viện KSNDTC: “Công văn 1234/CTHADS-NV ngày 21.11.2014 của Cục THADS Bình Định trả lời đơn và hướng dẫn bà Phương khởi kiện ra tòa giải quyết tranh chấp là có cơ sở, phù hợp quy định tại điều 68, 75, Luật THADS”.
“Sau tạm giữ, kê biên lô sắn lát, vụ việc bị hoãn 3 tháng, trước khi bị tạm đình chỉ THA 2 lần. Việc xét xử yêu cầu công nhận quyền sở hữu tài sản kéo dài. Tòa thụ lý ngày 18.11.2014 nhưng đến 16.3.2016 cơ quan THA mới nhận quyết định có hiệu lực thi hành. Có đủ cơ sở xác định quyền sở hữu tài sản thì lô sắn bị giảm giá trị đáng kể. Trong bối cảnh ấy, cơ quan THA vừa thực hiện khử trùng định kỳ vừa liên tục đề nghị tòa án có biện pháp xử lý” - ông Hồng diễn giải.
Lãnh đạo Cục THADS Bình Định tái khẳng định, việc xác minh điều kiện THA theo yêu cầu của Thanh Phát là đúng Luật THADS 2008 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Cụ thể, chấp hành viên đã xác minh kho hàng Phú Lợi tại các KCN Long Mỹ, Nhơn Hòa, kho 380 Binh đoàn 15; xác minh thông tin tài khoản, tiền gửi, tiền vay ở một số ngân hàng… “Việc cưỡng chế, kê biên tài sản ông Lê Viết Chín, chủ DNTN Phú Lợi không thực hiện được vì ngày 1.4.2015, Cục THADS Bình Định nhận kháng nghị của Viện KSNDTC đối với bản án 08/2014/DSPT. Bản án về sau bị hủy một phần, dẫn đến nội dung quyết định THA có thay đổi”. Theo ông Hồng, “tài sản của ông Lê Viết Chín có tại KCN Long Mỹ đã được áp dụng biện pháp bảo đảm, kê biên, xử lý liên tục từ 20.3.2015 nhưng do bản án 08/2014/DSPT nhiều lẫn bị hoãn và tạm đình chỉ nên đến 21.8.2015, chấp hành viên mới thực hiện cưỡng chế, kê biên”.
Về sự tồn tại của số sắn lát, hạt ươi không thuộc diện kê biên trong kho của Phú Lợi, Cục THADS Bình Định lập luận: Người “biết rất rõ” là ông Lê Viết Chín, nhưng ông Chín “cố tình vắng mặt tại buổi cưỡng chế, cũng không ủy quyền cho người khác tham gia”. Lý giải hành vi “thiếu trách nhiệm trong bảo vệ tài sản không thuộc diện kê biên, tự mình từ bỏ quyền quản lý tài sản đã kê biên” là “lỗi hoàn toàn thuộc về ông Lê Viết Chín và DNTN Phú Lợi” - ông Hồng dẫn chiếu khoản 3, điều 6, Luật Trách nhiệm bồi thường Nhà nước năm 2009 để kết luận “không có cơ sở yêu cầu bồi thường”.
“Chúng tôi đã báo cáo, giải trình rất nhiều lần, với nhiều cơ quan từ địa phương tới trung ương. Trong quá trình tác nghiệp, chấp hành viên không phải không sai sót. Điều thiếu sót ấy có phải là nguyên nhân gây ra hậu quả như tòa tuyên phạt hay không? Tòa sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng: Luật sư bào chữa cho bị cáo vắng mặt, 11 nhân chứng quan trọng được triệu tập, trong đó có 5 ngân hàng liên quan không đến tòa. Chúng tôi trông chờ một bản án nghiêm minh nhưng khách quan, công bằng. Vì vậy, Cục THADS Bình Định đề nghị hủy bản án đã tuyên, chuyển hồ sơ cho tòa sơ thẩm giải quyết lại theo trình tự pháp lý hiện hành” - ông Hồng tuyên bố.