Bị cáo phạm tội nhiều lần, đặc biệt nghiêm trọng

Chiều ngày 11.4, sau phần nhận định hành vi phạm tội của các bị cáo, Hội đồng xét xử (HĐXX) đưa ra phán quyết đối với bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 85 bị cáo khác về những sai phạm xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan.

Bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị tuyên phạt mức án tử hình về 3 tội danh “Tham ô tài sản”, "Đưa hối lộ", "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng".

Về trách nhiệm dân sự, buộc bị cáo Trương Mỹ Lan phải bồi thường toàn bộ thiệt hại cho Ngân hàng SCB.

HĐXX nhận định, trong quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo Trương Mỹ Lan không tỏ ra ăn năn hối lỗi, không thừa nhận hành vi phạm tội đúng như cáo trạng truy tố. Bên cạnh đó, bị cáo phạm tội nhiều lần, đặc biệt nghiêm trọng, chiếm đoạt và gây thiệt hại đặc biệt lớn cho Nhà nước, Ngân hàng SCB, nhân dân… nên cần nghiêm trị với mức hình phạt nghiêm khắc. Từ đó, HĐXX tuyên áp dụng khung hình phạt nghiêm khắc nhất đối với bị cáo là tử hình.

HĐXX tiếp tục tuyên án đối với các bị cáo khác.

Trước đó, trong phần luận tội và đề nghị án, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TPHCM (VKSND) đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan 20 năm tù về tội Đưa hối lộ, 19 - 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và tử hình về tội Tham ô tài sản. Tổng hình phạt đề nghị chung là tử hình.

Theo cáo trạng, bị cáo Trương Mỹ Lan sở hữu tới 91,5% cổ phần của SCB và là cổ đông có “quyền lực” để thao túng toàn bộ hoạt động của SCB, phục vụ cho các mục đích của mình.

Để lấy tiền từ SCB, bị cáo Lan và đồng phạm đã thực hiện một chuỗi hành vi: Tuyển chọn, bố trí nhân sự vào các vị trí chủ chốt tại SCB; thành lập một số đơn vị thuộc SCB chuyên trách cho vay, giải ngân theo yêu cầu; thành lập, sử dụng hàng ngàn “công ty ma”…

Cùng với đó là thông đồng với nhiều công ty thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản bảo đảm; tạo lập hồ sơ vay vốn khống để rút tiền từ SCB; lập phương án rút tiền, “cắt đứt” dòng tiền sau giải ngân; bán nợ xấu, bán các khoản cấp tín dụng trả chậm để giảm dư nợ tín dụng, giảm nợ xấu, để che giấu sai phạm; mua chuộc, tác động người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan Nhà nước làm trái công vụ.

Từ năm 2012 đến 2022, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống hồ sơ, cho vay, giải ngân 2.527 khoản (gồm 1.057 khoản khách hàng cá nhân, 1.470 khoản khách hàng tổ chức) với tổng số tiền hơn 1 triệu tỉ đồng.

Đến ngày 17.10.2022 (thời điểm khởi tố vụ án), còn 1.284 khoản vay (gồm 440 cá nhân vay 512 khoản, 435 tổ chức vay 772 khoản) với dư nợ hơn 677.000 tỉ đồng không có khả năng thu hồi.

Tòa yêu cầu Trương Mỹ Lan chịu trách nhiệm bồi thường hơn 673.000 tỉ đồng

Về trách nhiệm dân sự, thực tế bị cáo Trương Mỹ Lan chiếm đoạt, gây thiệt hại hơn 677.000 tỉ đồng, tương đương dư nợ của 1.284 khoản vay. Theo HĐXX, đáng lẽ phải yêu cầu các bị cáo bồi hoàn toàn bộ, tuy nhiên, bản chất số tiền thất thoát là do bị cáo Trương Mỹ Lan sử dụng, chỉ đạo sử dụng, các bị cáo khác nghe theo chỉ đạo của bị cáo Lan để thực hiện hành vi sai phạm.

Thực chất bản chất 1.284 khoản vay này, SCB thực hiện không đúng quy định pháp luật. Số hợp đồng vay này là phương thức, thủ đoạn để bị cáo Lan rút tiền SCB sử dụng. Do đó, tòa chỉ buộc bị cáo Trương Mỹ Lan bồi hoàn tiền lãi, toàn bộ dư nợ 1.284 khoản vay được xác định chiếm đoạt, gây thiệt hại tổng cộng hơn 677.000 tỉ đồng cho SCB.

Tính toán khấu trừ phần nghĩa vụ của bị cáo Nguyễn Cao Trí, Dương Tấn Trước và Công ty Tường Việt, Cao Việt Dũng, Nguyễn Thanh Tùng… đã hoàn trả cho bị cáo Lan, số tiền còn lại mà Trương Mỹ Lan phải khắc phục là 673.849 tỉ đồng.

Bên cạnh đó, số tiền 5,2 triệu USD mà bị cáo Lan hối lộ bị cáo Đỗ Thị Nhàn, HĐXX xét thấy tiền này bị cáo Lan rút ra khỏi SCB, là công cụ thực hiện hành vi phạm tội nên cần tịch thu sung công quỹ Nhà nước.

Hơn 1.100 mã tài sản còn lại trong vụ án đang thế chấp ở SCB, HĐXX tuyên giao SCB tiếp tục quản lý xử lý để tiếp tục thanh toán dư nợ. Trong số này có một số mã tài sản thuộc sở hữu bị cáo Lan nhưng cho người khác đứng tên hộ, HĐXX cho rằng trong quá trình SCB thu hồi nợ, khi đã giải quyết xong các khoản nợ, phần còn lại SCB phải phối hợp C03 xác định tài sản nào của bị cáo Lan để tiếp tục đảm bảo nghĩa vụ thi hành án cho bị cáo.

Với căn biệt thự cổ 110 - 112 Võ Văn Tần (Quận 3) hiện chưa thu giữ được sổ đỏ, con gái bị cáo Trương Mỹ Lan là Chu Duyệt Phấn xin hủy kê biên. Theo tòa, cổ đông công ty sở hữu tòa nhà này thực chất là con cháu của Trương Mỹ Lan nên đây là tài sản của bị cáo. Do đó, HĐXX tuyên tiếp tục kê biên để đảm bảo nghĩa vụ bồi hoàn của bị cáo. Tài sản này, UBND TPHCM chỉ cho trùng tu, không được thay đổi hiện trạng.

Tòa nhà ở 75 Nguyễn Huệ mà Vạn Thịnh Phát cho Ngân hàng SCB thuê, HĐXX xác định đây là tài sản của bị cáo Trương Mỹ Lan nên tuyên tiếp tục kê biên nhằm đảm bảo nghĩa vụ thi hành án. Với loạt bất động sản tại Quận 1, Quận 7, Quận 4, Quận Phú Nhuận..., HĐXX cũng tuyên tiếp tục kê biên để đảm bảo nghĩa vụ dân sự của bị cáo Lan.

Bên cạnh đó, Công ty cổ phần TH Hạ Long và Công ty Âu Lạc đã nhận từ Trương Mỹ Lan hơn 6.090 tỉ đồng để chuyển nhượng 18 triệu cổ phần, HĐXX cho rằng, tiền bị cáo đưa cho 2 công ty trên là tiền từ SCB. Do đó, HĐXX cho rằng phải thu hồi về cho SCB, nên buộc Công ty cổ phần TH Hạ Long và Công ty Âu Lạc nộp lại 6.090 tỉ đồng.