Thông tin trên được Thượng tá Lê Mạnh Hà - Phó trưởng phòng Tham mưu Công an TPHCM cho biết tại buổi họp báo kinh tế - xã hội định kỳ vào chiều 3.8.

Theo Thượng tá Lê Mạnh Hà, việc nợ, trốn đóng BHXH không chỉ làm ảnh hưởng khả năng chi trả của ngành bảo hiểm mà hậu quả rõ nhất là xâm phạm, ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động.

Đại diện Công an TPHCM chỉ ra 3 nguyên nhân dẫn đến tình trạng trốn đóng BHXH, gồm: ý thức chấp hành của một số doanh nghiệp chưa cao; nhận thức của người lao động còn hạn chế, tâm lý sợ mất việc nên không dám đấu tranh đòi quyền lợi; do suy thoái kinh tế, dịch bệnh COVID-19 khiến doanh nghiệp khó khăn, làm ăn thua lỗ, phá sản.

Hiện Công an TPHCM đang xác minh, tiếp nhận, củng cố hồ sơ, tài liệu, chứng cứ để xử lý các doanh nghiệp trốn đóng BHXH theo quy định.

Tuy nhiên, Thượng tá Lê Mạnh Hà thừa nhận, quá trình xác minh, kiến nghị khởi tố liên quan hành vi trốn đóng BHXH còn chậm. Nguyên nhân do hồ sơ từ cơ quan BHXH chuyển giao cho cơ quan điều tra chưa đảm bảo giá trị pháp lí, gửi chứng cứ bản photo chứ chưa phải bản gốc. Hồ sơ chuyển giao không thể hiện hành vi trốn đóng BHXH và các biện pháp cưỡng chế của cơ quan BHXH đã áp dụng.

Ngoài ra, trong các kiến nghị khởi tố, nhiều hành vi trốn đóng bảo hiểm lần đầu chưa bị xử phạt hành chính nên chưa cấu thành yếu tố tội phạm. Công tác thanh tra, kiểm tra đã lâu, có những hồ sơ từ năm 2017.

Cũng theo Thượng tá Lê Mạnh Hà, trong quá trình điều tra, nhiều doanh nghiệp không còn hoạt động, chuyển sang địa phương khác. Trong nhiều trường hợp, tổ chức, cá nhân có biểu hiện lợi dụng kẻ hở của pháp luật để thay đổi pháp nhân hoặc tuyên bố phá sản để né tránh các nghĩa vụ với người lao động, gây khó khăn cho cơ quan điều tra khi xác minh.

"Ban giám đốc Công an TPHCM đã giao các phòng nghiệp vụ đẩy nhanh tiến độ xử lý các vụ việc nếu có dấu hiệu hình sự" - Thượng tá Lê Mạnh Hà nói.

Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội TPHCM, tính đến ngày 30.6, thành phố có 82.258 doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT với tổng số tiền là 6.222 tỉ đồng (chiếm tỉ lệ 7,26% so với kế hoạch thu).

Trong đó, có đến 29.478 đơn vị chậm đóng từ 12 tháng trở lên với số tiền chậm đóng là 3.392 tỉ đồng (chiếm 54,52% tổng số tiền chậm đóng). Đặc biệt có tới 26.609 đơn vị chậm đóng từ 24 tháng trở lên với số tiền chậm đóng là 2.874 tỉ đồng.

Để kịp thời xử lý các vi phạm, đảm bảo quyền lợi, lợi ích hợp pháp của người lao động, UBND TPHCM đã giao Công an TPHCM phối hợp với Bảo hiểm xã hội TPHCM thực hiện xác minh, củng cố hồ sơ và đề nghị khởi tố một vài đơn vị chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT theo Điều 216 Bộ luật Hình sự hoặc yêu cầu các doanh nghiệp chậm đóng xây dựng kế hoạch cam kết và thực hiện nộp tiền bảo hiểm theo tiến độ.

UBND TPHCM yêu cầu thủ trưởng các sở, ngành, Chủ tịch UBND quận, huyện, thành phố Thủ Đức xây dựng kế hoạch kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm, kiên quyết xử lý hành vi vi phạm.