Trưa 12.7, bị cáo Nguyễn Quang Linh (49 tuổi) - nguyên Trợ lý Phó Thủ tướng - là người đầu tiên bị Hội đồng xét xử (HĐXX) Tòa án nhân dân (TAND) Hà Nội thẩm vấn trong nhóm bị cáo hầu tòa về tội "Nhận hối lộ" trong vụ chuyến bay giải cứu.
Bị cáo Nguyễn Quang Linh cùng 20 cá nhân khác bị truy tố về tội "Nhận hối lộ" với khung hình phạt từ 20 năm tù đến tù chung thân hoặc tử hình.
Theo cáo buộc, từ tháng 1 đến tháng 10.2021, Nguyễn Quang Linh được giao nhiệm vụ tham mưu, đề xuất và trình lãnh đạo Chính phủ phê duyệt chuyến bay. Biết vai trò của Linh, nhiều đại diện doanh nghiệp tìm cách tiếp cận, đặt vấn đề nhờ bị can giúp giải quyết các thủ tục liên quan đến cấp phép chuyến bay.
Một trong số đó là Công ty CP Du lịch thương mại Lữ hành Việt. Ngày 8.12.2020, doanh nghiệp này gửi hồ sơ đến Văn phòng Chính phủ xin tổ chức các chuyến bay "combo" đưa công dân Việt Nam hồi hương.
Do không được các cơ quan chức năng cấp phép, đầu năm 2021, bị can Nguyễn Tiến Mạnh - Phó Giám đốc Công ty Lữ Hành Việt - đã thống nhất với bị can Hoàng Anh Kiếm - lao động tự do - tìm cách xin cấp phép.
Viện Kiểm sát xác định, thông qua giới thiệu của ông Vũ Ngọc Quyền - Phó Vụ trưởng Vụ Thư ký Biên tập Văn phòng Chính phủ, cuối tháng 1.2021, bị cáo Kiếm gặp Nguyễn Quang Linh tại phòng làm việc của cựu Trợ lý Phó Thủ tướng để nhờ tác động, cấp phép cho Công ty Lữ Hành Việt được tổ chức chuyến bay.
Đến giữa tháng 3.2021, bị cáo Linh chủ động trao đổi với Kiếm sẽ giải quyết cho Công ty Lữ Hành Việt tổ chức 2 chuyến bay để đánh giá về năng lực công ty và thỏa thuận chi phí 10.000 USD mỗi chuyến bay. Sau đó, bị cáo Linh hướng dẫn Kiếm chuẩn bị hồ sơ.
Nhận được hồ sơ, bị cáo Linh chuyển cho bị cáo Nguyễn Tiến Thân - cựu chuyên viên Vụ Quan hệ quốc tế, Văn phòng Chính phủ - tham mưu, đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt 2 chuyến bay.
Đến cuối tháng 3.2021, Kiếm tiếp tục gặp, đặt vấn đề và được bị cáo Linh giúp đỡ, Công ty Lữ Hành Việt được phê duyệt thêm 16 chuyến bay.
Cáo buộc nêu, quá trình giúp Công ty Lữ Hành Việt được phê duyệt 18 chuyến bay trên, bị cáo Nguyễn Quang Linh đã nhận hối lộ của Hoàng Anh Kiếm 4 lần. Về số tiền, Kiếm khai đưa bị cáo Linh tổng số tiền 320.000 USD nhưng cựu Trợ lý Phó Thủ tướng khai chỉ nhận 180.000 USD. Tổng số tiền Linh nhận hối lộ 4 lần của Kiếm là 180.000 USD, tương đương trên 4,1 tỉ đồng.
Tại toà, bị cáo Linh khai, ngoài những công việc được giao, bị cáo Linh không có chức năng thẩm định, đề xuất các vấn đề liên quan đến những tờ trình hay văn bản được gửi đến lãnh đạo.
Ở vụ chuyến bay giải cứu, bị cáo Linh không được phân công nhiệm vụ gì. Bản thân bị cáo không có thẩm quyền ngăn chặn, hay bác bỏ, nhưng có thẩm quyền báo cáo về nội dung văn bản không đúng về hình thức. Trong khi đó, bị cáo nhận được rất nhiều văn bản trình xin chủ trương cấp phép các chuyến bay đưa công dân về nước.
Bị cáo khai lần đầu gặp gỡ đại diện doanh nghiệp diễn ra vào tháng 1.2021. Lúc đó, bị cáo gặp Kiếm thông qua một người trung gian. Họ nhờ bị cáo giúp đỡ một số trường hợp xin cấp phép chuyến bay.
Sau khi các chuyến bay được phép triển khai, Linh mới hỗ trợ Kiếm về thủ tục, cách thức chuẩn bị hồ sơ sao cho hợp lệ. Quá trình giúp các cá nhân, bị cáo nhận 180.000 USD 4 lần từ Kiếm, một lần 100 triệu đồng từ Nguyễn Mai Anh.
"Bị cáo có giúp các doanh nghiệp được duyệt nhanh hồ sơ xin cấp phép không?" - toà hỏi.
"Bị cáo khi làm việc luôn đúng thời gian quy định và nhanh nhất có thể với nỗ lực của mình mà không để xảy ra sai sót. Sau khi nhận tiền, bị cáo không đưa thêm cho ai" - bị cáo Linh trả lời.
“Bị cáo hiểu là khi được cấp phép chuyến bay, doanh nghiệp cảm ơn” - Linh khai và cho hay, không có ý kiến về cáo trạng và cho biết gia đình đã nộp khắc phục hơn 4,4 tỉ đồng.