Tối 8.9, Cổng thông tin Bộ Công an thông tin, Cơ quan An ninh điều tra đã bắt tạm giam Mai Thị Hồng Hạnh (44 tuổi) - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (Công ty Xuyên Việt Oil) và cấp phó Nguyễn Thị Như Phương (31 tuổi) về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, xảy ra tại Công ty Xuyên Việt Oil và một số cơ quan, tổ chức liên quan, quy định tại Điều 219 Bộ luật Hình sự.
Trước khi động thái tố tụng trên được Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an thực hiện, hàng loạt sai phạm tại Công ty Xuyên Việt Oil được chỉ ra trong kết luận thanh tra, kiểm tra.
Theo đó, Công ty Xuyên Việt Oil là một trong số gần 40 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu lớn trên cả nước, được Bộ Công Thương cấp giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu ngày 19.11.2021, hiệu lực trong 5 năm.
Năm 2022, Công ty Xuyên Việt Oil không được Hải quan TPHCM giải quyết nhập khẩu xăng, dầu. Lý do được Bộ Tài chính nêu là do công ty chậm nộp thuế.
Đáng chú ý, kết luận thanh tra được Bộ Công Thương thực hiện hồi đầu năm và công bố vào cuối năm 2022, đã chỉ ra nhiều điều bất thường tại doanh nghiệp này.
Cụ thể, một trong những điều kiện quan trọng để Xuyên Việt Oil có được giấy phép làm đầu mối là đáp ứng về hệ thống phân phối, bên cạnh các quy định về cầu cảng, kho chứa, phương tiện vận chuyển…
Trong đó, để đủ điều kiện về hệ thống phân phối, có 37 đại lý bán lẻ của Công ty CP Đại Đồng Xuân được Công ty Xuyên Việt Oil kê khai thuộc hệ thống của mình thông qua cơ chế công ty mẹ - con. Cụ thể là Xuyên Việt Oil có góp vốn trên 50% vào Công ty Đại Đồng Xuân.
Thế nhưng, điều đáng nói là, cũng chính trong ngày Bộ Công Thương cấp giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu, Công ty Xuyên Việt Oil và Công ty CP Đại Đồng Xuân đã ký kết văn bản huỷ bỏ hợp đồng chuyển nhượng cổ phần và tại thời điểm huỷ bỏ, “hai bên chưa thực hiện bất cứ quyền và nghĩa vụ nào của hợp đồng đã ký kết”.
Điều “bất thường” này được làm rõ khi Bộ Công Thương tiến hành thanh tra đồng loạt gần như tất cả đầu mối xăng dầu, chỉ khoảng 3 tháng sau đó.
Kết quả kiểm tra thực tế cho thấy, hồ sơ Công ty Xuyên Việt Oil và Vụ Thị trường trong nước cung cấp không khớp. Năm 2021, công ty này không đăng ký hệ thống phân phối với Bộ Công Thương.
Trong quá trình thanh tra, doanh nghiệp bị phạt hành chính tới 4 hành vi, trong đó có việc không đăng ký hệ thống phân phối; không đáp ứng điều kiện hệ thống phân phối; gian lận trong kê khai đại lý…
Kết luận với Công ty Xuyên Việt Oil, đoàn thanh tra của Bộ Công Thương kiến nghị giao Vụ Thị trường trong nước chấn chỉnh kịp thời những sai sót trong công tác thẩm định, cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu và kiểm tra, giám sát việc duy trì điều kiện kinh doanh xăng dầu.
“Điều này là không đúng quy định”, kết luận thanh tra khẳng định, đồng thời kết luận Công ty Xuyên Việt Oil chưa đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối xăng dầu của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu (có tối thiểu 40 tổng đại lý hoặc đại lý hoặc thương nhân nhượng quyền bán lẻ xăng dầu).
Kết quả thanh tra cũng cho thấy, một số vụ, cục thuộc Bộ Công Thương với vai trò cơ quan tham mưu nhưng chưa tham mưu đầy đủ với lãnh đạo Bộ để thực hiện chức năng hướng dẫn thực hiện hoạt động kinh doanh, phân phối xăng dầu; kiểm tra, giám sát thương nhân tuân thủ các điều kiện và các quy định tại Nghị định số 83.
Theo đó, Công ty Xuyên Việt Oil đã bị Bộ Công Thương thu hồi giấy phép xuất, nhập khẩu xăng dầu từ ngày 11.8.
Sau khi Xuyên Việt Oil bị rút giấy phép, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên yêu cầu doanh nghiệp này gửi bản chính giấy phép kinh doanh về Bộ và chuyển nộp toàn bộ số tiền Quỹ bình ổn xăng dầu vào ngân sách nhà nước. Doanh nghiệp cũng phải gửi bản sao chứng từ chuyển nộp tiền về Bộ Tài chính, Bộ Công Thương.
Theo Cục Thuế TPHCM, tính đến hết ngày 30.6.2023, Công ty Xuyên Việt Oil nợ 1.531 tỉ đồng tiền thuế. Đặc biệt, số tiền Quỹ Bình ổn xăng dầu hình thành tại doanh nghiệp này cũng là con số rất lớn, lên tới hàng trăm tỉ đồng.
Vụ án trên đang được điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật.