Nghề khai thác cát tại địa bàn thôn Trường Xuân và thôn Thọ Lộc Tây, xã Tịnh Hà, huyện Sơn Tịnh có từ trước năm 1975. Lúc đầu, việc xúc cát chủ yếu phục vụ nhu cầu xây dựng nhỏ lẻ của người dân trong vùng. Tuy nhiên trong hàng chục năm qua, khi nhu cầu xây dựng ở Quảng Ngãi tăng cao, nghề khai thác lậu ở đây chuyển sang hình thức thương mại.

Các đối tượng khai thác cát hoạt động từ 22h đêm đến 5h sáng hôm sau. Cơ quan chức năng xác định ở khu vực này có khoảng 30 ghe với số lượng hơn 60 người dân trực tiếp tham gia khai thác cát trái phép; có 9 điểm tập kết, mua bán cát không có nguồn gốc hợp pháp. Dọc tuyến đường Tế Hanh, thuộc địa phận xã Tịnh Hà và TP Quảng Ngãi có rất nhiều đường mòn lối mở chạy dọc xuống sông Trà Khúc, những con đường này được mở ra để vận chuyển cát lậu.

Khi phóng viên, tiếp cận tại khu vực này thì có cả máy đào, ghe vận chuyển cát, gác chắn, của các đối tượng sử dụng để khai thác cát lậu.

Để bít đường vận chuyển của cát tặc, tháng 5.2023, lực lượng chức năng sử dụng xe cơ giới đào đường, chôn bi và đổ 26 trụ bê tông tại lối vào 15 con đường ở các bãi tập kết, khai thác, mua bán trái phép cát. Tuy nhiên, sáng 23.8, phóng viên trở lại khu vực này, thì bên cạnh các trụ bê tông, các đối tượng dùng xe cơ giới để san ủi, mở những con đường mới sát bên cạnh trụ bê tông để vận chuyển cát.

Các đường mòn lối mở, dấu vết "giằng co" giữa lực lượng chức năng và cát tặc còn hiện hữu. Cứ lực lượng chức năng tạo rào chắn bằng những trụ bê tông kiên cố thì cát tặc tìm mọi chiêu trò để mở những con đường mới bằng cách san ủi, đào bới nham nhở.

Ông Bùi Tiến Dũng - Chủ tịch UBND xã Tịnh Hà cho biết, cơ quan chức năng đã nắm được vụ việc cát tặc dùng các xe ủi để mở đường mới ngay sát các trụ bê tông mà cơ quan chức năng đã chôn. Sáng 23.8, huyện tổ chức họp bàn giải pháp chống cát tặc. Trước mắt cơ quan chức năng đề xuất lắp camera tại các điểm nói trên, đồng thời lập các lan can kiên cố để tạo rào chắn, không cho cát tặc vận chuyển cát trái phép.

Tương tự, để ngăn cát tặc khai thác, vận chuyển cát trái phép ngay sát công trường dự án Đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc đoạn chạy qua địa phận xã Tịnh An, TP Quảng Ngãi, lực lượng chức năng cũng dùng những bi cống “khổng lồ” để bít con đường mà các đối tượng sử dụng để vận chuyển cát lậu.

Trước đó, ngày 21.8, ông Trà Thanh Danh – Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi cũng đã giao trách nhiệm cho công an chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan, khẩn trương lập chuyên án điều tra, xử lý nghiêm hoạt động khai thác cát trái phép trên địa bàn. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng sẽ lập các trạm gác tại các điểm nóng đang diễn ra hoạt động khai thác cát trái phép, cụ thể là tại các xã, phường Tịnh An, Tịnh Ấn Tây, Nghĩa Chánh, Lê Hồng Phong, Nghĩa Hà; cử lực lượng trực gác 24/24 để chốt chặn, phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm. Chủ tịch UBND các xã, phường liên quan chịu trách nhiệm trước UBND thành phố, khi để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản (cát) trái phép diễn ra trên địa bàn quản lý.