Chiều 30.12, đại diện Viện KSND Hà Nội đã đối đáp lại với quan điểm của luật sư, phần tự bào chữa của ông Nguyễn Đức Chung - cựu Chủ tịch UBND TP.Hà Nội và 6 bị cáo trong vụ án sai phạm đấu thầu gói thầu số hoá năm 2016 tại Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội (Sở KH&ĐT).
Ông Nguyễn Đức Chung đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn
Theo đại diện Viện Kiểm sát, cơ quan công tố đồng ý với quan điểm của luật sư và bị cáo Chung đây là gói thầu công nghệ thông tin.
Tuy nhiên, không như bị cáo Chung trình bày chủ đầu tư dự án và thẩm quyền mua sắm là UBND TP.Hà Nội và Chủ tịch, Viện Kiểm sát khẳng định, theo quy định pháp luật, Giám đốc Sở, ngành có quyền mua sắm...
Về hành vi chỉ đạo dừng thầu, luật sư của ông Chung cho rằng, đình chỉ do Sở không thực hiện chỉ đạo của thành phố, VKS cho rằng, căn cứ tài liệu thu thập, trước thời điểm chỉ đạo dừng thầu, không có văn bản nào của UBND TP dừng các gói thầu, trong đó có gói thầu số hoá.
"Gói thầu này thuộc thẩm quyền của Sở KH&ĐT Hà Nội. Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội không có thẩm quyền thẩm định với gói thầu này", đại diện Viện Kiểm sát đối đáp.
Quá trình điều tra, tại toà, bị cáo Nguyễn Văn Tứ - cựu Giám đốc Sở KH&ĐT khai, ông Chung chỉ đạo dừng gói thầu đưa công nghệ của Nga vào. Sau đó, hai văn bản của Sở đều khẳng định thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP.Hà Nội.
"Với người kỹ càng như ông Chung thì không thể chỉ đạo dừng lại song vẫn để Sở chỉ định thầu", Viện Kiểm sát nói.
Ngoài ra, tài liệu điều tra xác định, ngày 30.7.2016, Bùi Quang Huy có gửi 1 email cho bị cáo Chung đề xuất dừng tất cả các gói thầu số hoá trên thành phố…. Sau đó, ngày 31.7.2016 xuất hiện chỉ đạo cho Công ty Nhật Cường thực hiện gói thầu số hoá.
Tại toà, ông Chung xác nhận quan hệ với Huy là bình thường và xác nhận có lần nhờ biếu quà Tết cho người quen… Ngoài ra, Viện Kiểm sát tiếp tục cho rằng, còn căn cứ hợp đồng giữa Nhật Cường và Công ty Minh Hoa do bà Nguyễn Thị Trúc Chi Hoa (vợ của ông Chung) làm giám đốc được ký khống.
Mặc dù tại toà, bị cáo Chung và luật sư cho rằng, việc đình chỉ là có căn cứ không liên quan gì đến Bùi Quang Huy, tuy nhiên, kết quả điều tra thể hiện, việc chỉ đạo của bị cáo Chung phù hợp với các tài liệu. Viện Kiểm sát khẳng định chưa bao giờ kết luận việc ông Chung đã đọc email hay chưa.
Do vậy, Viện Kiểm sát khẳng định, bị cáo Chung đã lợi dụng chức vụ quyền hạn, chỉ đạo bị cáo Tứ thực hiện hành vi trái pháp luật. Việc làm đó xâm phạm hoạt động đúng đắn của Nhà nước.
Chuỗi hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu
Với 6 bị cáo cựu lãnh đạo Sở KH&ĐT và doanh nghiệp, đại diện thứ hai của Viện Kiểm sát cho hay, hành vi vi phạm đấu thầu, bắt đầu từ buổi sáng 16.5.2016 sau 3 cuộc điện thoại của bị cáo Nguyễn Đức Chung.
Tại phiên toà, các bị cáo thừa nhận đầy đủ hành vi thực hiện. Chỉ có vấn đề, các hành vi có vi phạm pháp luật về đấu thầu, gây hậu quả, cách tính hậu quả như thế nào.
Viện Kiểm sát khẳng định, đây là 1 vụ án đồng phạm, là 1 chuỗi hành vi vi phạm quy định pháp luật về đấu thầu. Từ việc bị cáo Tứ tiếp nhận chỉ đạo của bị cáo Chung, đưa ra quyết định tại buổi giao ban, chỉ đạo bị cáo Nguyễn Tiến Học - cựu Phó Giám đốc Sở... thực hiện.
Tại buổi đầu tiên xét hỏi, bị cáo Tứ thừa nhận ngay, hành vi đó là vi phạm. Tuy nhiên, luật sư bào chữa cho bị cáo đưa ra nhiều luận cứ, diễn giải thân chủ không vi phạm, không gây thiệt hại, dù không đề nghị tuyên cho bị cáo vô tội.
"Điều này trái với nhận thức của bị cáo Tứ", Kiểm sát viên đối đáp.
Trong khi đó, về hành vi dừng thầu, bị cáo Học cũng nhận thức vi phạm. Bị cáo Phạm Thị Kim Tuyến và Phạm Thị Thu Hường cũng thừa nhận vi phạm. Lẽ rõ ràng, chỉ 5 phút nữa gói thầu mở, xét thầu, thì “đùng một cái dừng”. Rõ ràng không minh bạch, không công bằng.
"Ngay từ hoạt động dừng thầu, các bị cáo đã vi phạm", Viện Kiểm sát khẳng định.
Sau khi dừng thầu, dẫn đến việc các bị cáo cựu cán bộ Sở KH&ĐT tiếp xúc với Nhật Cường theo sự chỉ đạo của bị cáo Chung. Nhật Cường đến đặt vấn đề đưa công nghệ mới, sau đó làm thử nghiệm. Sau đó, bị cáo Tứ ký văn bản báo cáo tiếp tục thực hiện gói thầu. UBND TP đồng ý với đề nghị này.
Có luật sư cho rằng, chưa phải nhà thầu, chưa đi thi, khi nào gửi hồ sơ thì không thể nói thông đồng với nhà thầu. Viện Kiểm sát thấy: "Như kiểu việc đi thi, tôi là người đi thi song tôi lại dự thảo cho người chấm thi. Khi đi thi thì tôi lại làm đúng cái dự thảo đó".
Như vậy có vi phạm hay không? Viện Kiểm sát đặt câu hỏi và khẳng định đó là tạo lợi thế.
Đại diện Viện Kiểm sát tiếp tục đặt câu hỏi "Vậy thì gói thầu hình thành từ cái gì?" và cho hay: "Từ sự thông đồng, có sự quân xanh, quân đỏ. Vậy đấu thầu này có đảm bảo công bằng, đúng pháp luật không. Theo quy định pháp luật có phải huỷ kết quả này không. Cơ quan chuyên môn đã cho rằng có đủ căn cứ để huỷ".
Sau khi trúng thầu, nhà thầu thực hiện có vi phạm không? Viện Kiểm sát cho hay, bị cáo Võ Việt Hùng và Lê Duy Tuấn thừa nhận, sau khi trúng thầu, Nhật Cường bán thẳng cho Đông Kinh. Trong luật đấu thầu quy định rõ, nếu bán thầu 100% thì vi phạm. Như vậy Tuấn và Hùng đều vi phạm.
Mặt khác, mục đích của gói thầu là Sở KH&ĐT phải nhận được sản phẩm tròn trịa, phát huy được hiệu quả chứ không phải sản phẩm dở dang. Kết quả gói thầu không đúng mục như ban đầu gói thầu đặt ra. Bởi lẽ, việc số hoá hoàn thành nhưng đính số liệu lên cơ sở dữ liệu quốc gia không hoàn thành.
"Như vậy, phải huỷ hợp đồng, nhà thầu phải hoàn lại tiền cho chủ đầu tư", Viện Kiểm sát đối đáp.