Ngó lơ cho sai phạm?  

Tiếp tục làm rõ khuất tất tại dự án KDC-TĐC xã Phước Tân, chúng tôi phát hiện, theo quy định của pháp luật về đất đai thì chủ đầu tư dự án phải hoàn thành việc xây dựng kết cấu hạ tầng theo quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 đã được phê duyệt trước khi chuyển nhượng. Nhưng đến giờ, dù hạ tầng còn nham nhở, Công ty CP phát triển hạ tầng An Hưng Phát (Công ty An Hưng Phát) đã phân lô bán nền từ lâu, dưới hình thức hợp đồng góp vốn.

Dạng hợp đồng này không được pháp luật công nhận. Thậm chí, tại Nghị định 99/2015 hướng dẫn Luật Nhà ở còn cấm chủ đầu tư không được áp dụng các hình thức huy động vốn, trong đó có các hợp đồng góp vốn, hợp tác. Tuy nhiên, Công ty An Hưng Phát đã bất chấp và phần rủi ro luôn rơi về người mua đất. Bởi hợp đồng góp vốn có thể bị tòa án tuyên bố vô hiệu với lý do vi phạm điều cấm của pháp luật.

Theo Quyết định số 458/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 dự án, tỉnh Đồng Nai yêu cầu Công ty An Hưng Phát định kỳ 3 tháng 1 lần phải báo cáo tiến độ hạ tầng, khi hoàn thiện muốn giao dịch phải báo trước cho cơ quan liên quan. Trong khi đó, việc mua bán đất đến giờ vẫn diễn ra mà không thấy động tĩnh gì từ cơ quan chức năng.

Không trả lời chất vấn quan trọng của dân?  

Theo tìm hiểu của PV, vừa qua (ngày 11.5.2018), đại diện sở ngành tỉnh Đồng Nai và TP Biên Hòa đã tổ chức buổi làm việc với các hộ dân ấp Đồng nhằm trả lời những kiến nghị, khiếu nại đối với dự án KDC-TĐC tại xã Phước Tân. Tuy nhiên, thành phần quan trọng nhất của đoàn là Sở TNMT Đồng Nai đã… vắng mặt.

Quan trọng bởi tháng 2.2015, sở này có văn bản 425 hướng dẫn thủ tục thu hồi đất dự án, đã xác định dự án thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất để… phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng. Công ty An Hưng Phát làm thủ tục thu hồi theo hướng này đã khiến người dân thiệt hại quyền lợi. Trong khi đó, giấy phép quy hoạch số 12/GPQH tháng 3.2014 của chính tỉnh Đồng Nai khi cấp phép là dự án… thương mại, tức chủ đầu tư phải thỏa thuận với người dân.  

Tại buổi trả lời khiếu nại, kiến nghị ngày 11.5, đại diện các sở ngành tỉnh Đồng Nai và TP Biên Hòa chỉ giải đáp được vài vấn đề “râu ria” như đã có văn bản đính chính vị trí thỏa thuận địa điểm dự án từ ấp Miễu thành ấp Đồng…

Riêng nội dung liên quan đến việc Thủ tướng chưa phê duyệt (vì liên quan đất lúa) mà đã triển khai dự án, đại diện Phòng TNMT TP Biên Hòa đã trả lời chung chung rằng Thủ tướng có văn bản số 794/TTg-KTN đồng ý. Câu trả lời hoàn toàn “lạc đề” hoặc ngành chức năng lờ đi thời gian là ngày 18.9.2013, bà Phan Thị Mỹ Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh lúc bấy giờ, ký duyệt lập quy hoạch dự án mà không chờ chấp thuận của Thủ tướng với lý do nhằm tiết kiệm thời gian và để đẩy nhanh tiến độ triển khai khu tái định cư trên địa bàn TP.Biên Hòa. Mãi gần 8 tháng sau, tới tháng 5.2014, Thủ tướng mới có ý kiến.

Còn lại các câu hỏi của người dân liên quan đến “yếu huyệt” của dự án như dự án này của nhà nước hay tư nhân, dự án phân lô bán nền, mang tính thương mại, sao nhà nước lại thay mặt cưỡng chế thu hồi đất dân.... thì ngành chức năng không trả lời nổi.

Kết thúc buổi trả lời khiếu nại trên, ông Nguyễn Tấn Long (Phó chủ tịch UBND TP. Biên Hòa) kết luận một cách... không giải quyết vấn đề gì: “Liên quan đến UBND TP Biên Hòa thì trách nhiệm thành phố là thực hiện giải phóng mặt bằng….Việc ngưng dự án không thuộc thẩm quyền của thành phố...”.  

Dân tít mù rồi lại vòng quanh 

Người dân đã có nhiều đơn thư và đối tượng bị khiếu nại là ông Nguyễn Tấn Long liên quan đến việc ký ban hành các quyết định thu hồi đất thực hiện dự án. Điển hình như đơn khiếu nại của hộ Huỳnh Văn Bình và bà Phạm Thị Thanh Trang tháng 2.2018; hộ ông Võ Hùng và bà Nguyễn Ánh Diệu cũng tháng 2.2018...

Tuy nhiên, với cách trả lời của lãnh đạo TP Biên Hòa tại buổi làm việc ngày 11.5 cho thấy sự thật: Tất cả đơn thư khiếu nại của dân lâu nay liên quan tính pháp lý của dự án đều… không đúng đối tượng. 

Đơn cử, ông Nguyễn Tấn Long ký quyết định thu hồi đất của hộ ông Cù Huy Đức và bà Đào Thị Thanh Trúc với thông báo “...nếu không đồng ý thì có quyền khiếu nại khởi kiện”. Với người dân, đương nhiên hiểu đối tượng khiếu nại hay khởi kiện chính là người ký quyết định. Trong khi đó, người có chức năng TP Biên Hòa lại căn cứ vào quyết định của tỉnh Đồng Nai. Có nghĩa người dân phải khiếu nại hay kiện người ký quyết định của tỉnh Đồng Nai, chứ không phải thành phố, nhưng lại không được hướng dẫn. 

Và khi dân trong vòng luẩn quẩn đòi quyền lợi của mình, ngành chức năng TP Biên Hòa tiếp tục "đúng quy trình", đi cưỡng chế, thu hồi với thông báo bằng con chữ lạnh lùng “Trong khi chờ giải quyết khiếu nại…, phải chấp hành quyết định thu hồi đất theo quy định…”