Trước đó, Lữ Minh Nghĩa (bạn trai của bị cáo Nguyễn Đức Thùy Dung) khai trước toà rằng, anh ta nhận được nhiều bức thư viết trên nilon của Nguyễn Đức Thuỳ Dung gửi qua cán bộ quản giáo tên N. Người quản giáo này do bà Nguyễn Mai Phương giới thiệu. Nghĩa cũng đã nộp cho HĐXX 5 "lá thư" viết trên nilon này.
Còn nhân chứng Nguyễn Mai Phương thì khai rằng, bà Hồ Mai Phương (mẹ Phương Nga) thông qua một cán bộ tên P.T.X ở C45 Bộ Công an đưa cho một một quản giáo 50 triệu đồng, để nhờ vị quản giáo này chuyển những lá thư của Nguyễn Đức Thùy Dung cho Lữ Minh Nghĩa. Sau đó, bà Hồ Mai Phương đã nhờ bà Mai Phương "đọc" và "dịch" vì mắt bà Hồ Mai Phương kém.
| Nhân chứng Lữ Minh Nghĩa khai báo trước tòa. Ảnh: Nam Dương |
Chủ tọa phiên tòa cho rằng, lời khai của nhân chứng, những bức thư nilon là một dạng tài liệu, còn phải xem xét, đánh giá có phải là chứng cứ hay không theo quy định của pháp luật, trên cơ sở đó mới quyết định có khởi tố vụ án hay chuyển cơ quan có thẩm quyền khởi tố vụ án.
| Luật sư Phạm Hoài Nam (người đứng). |
Câu hỏi đặt ra, liệu đề nghị khởi tố vụ án đưa, nhận hối lộ của luật sư Trần Thu Nam có thể thực hiện không?
Dưới đây là một số ý kiến của các luật sư về đề nghị này.
“Trong những ngày xét xử tới, nếu các nhân chứng và luật sư không thể đưa ra bằng chứng xác thực nào về hành vi “đưa và nhận hối lộ” thì HĐXX sẽ bác đề nghị của luật sư Trần Thu Nam. Rất có thể sau khi đánh giá toàn diện về vụ án và xét hỏi thêm lời khai của các bên, HĐXX sẽ trả hồ sơ cho cơ quan điều tra để tiến hành điều tra bổ sung về vấn đề này”, LS Phạm Hoài Nam nhận định.
| Luật sư Nguyễn Văn Hậu. |
LS Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM - phân tích: Theo quy định tại Điều 64 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2003, chứng cứ là những gì có thật, được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định mà Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Toà án dùng làm căn cứ để xác định có hay không hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội cũng như những tình tiết khác cần thiết cho việc giải quyết đúng đắn vụ án.
Mỗi chứng cứ phải được đánh giá để xác định tính hợp pháp, xác thực và liên quan đến vụ án. Việc xác định các chứng cứ thu thập được phải bảo đảm đủ để giải quyết vụ án hình sự...
Vì vậy, lời khai của bị cáo Nguyễn Đức Thùy Dung, người làm chứng Lữ Minh Nghĩa và Nguyễn Mai Phương trong vụ án này phải được xem xét, đánh giá trước khi kết luận có khởi tố vụ án đưa, nhận hối lộ hay không.
Thạc sĩ Lê Thị Phương - Phó Giám đốc Cty Luật TNHH Hồng Long, TPHCM cho rằng: Theo Điều 104 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 về Quyết định khởi tố vụ án hình sự thì “HĐXX ra quyết định khởi tố hoặc yêu cầu VKS khởi tố vụ án hình sự nếu qua việc xét xử tại phiên tòa mà phát hiện được tội phạm hoặc người phạm tội mới cần phải điều tra”.
Như vậy, thông qua các lời khai, tài liệu của bị cáo Nguyễn Đức Thùy Dung, người làm chứng Lữ Minh Nghĩa và Nguyễn Mai Phương đã khai và cung cấp đã cho thấy có dấu hiệu của “Tội đưa hối lộ” và “Tội nhận hối lộ” theo quy định tại Điều 289 và 279 của Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009.
Do đó, HĐXX có quyền khởi tố vụ án hoặc yêu cầu VKS khởi tố vụ án hình sự để điều tra.
Theo tôi, việc khởi tố hay không khởi tố vụ án trong trường hợp này còn phụ thuộc vào việc đánh giá các lời khai, chứng cứ và phụ thuộc vào niềm tin nội tâm của HĐXX trong vụ án.
Để đảm bảo cho việc đánh giá đúng, đầy đủ các lời khai, tài liệu mà bị cáo Nguyễn Đức Thùy Dung, người làm chứng Lữ Minh Nghĩa và Nguyễn Mai Phương đã khai và cung cấp, thu thập, củng cố thêm các chứng cứ, nghiên cứu đầy đủ các tình tiết của vụ án... thì nên khởi tố vụ án “Tội đưa hối lộ” và “Tội nhận hối lộ” để tiến hành điều tra.