Trong vụ án Vạn Thịnh Phát sắp được đưa ra xét xử tại Tòa án nhân dân (TAND) TPHCM, có 86 người phải hầu tòa vì liên quan đến sai phạm xảy ra tại tập đoàn này và Ngân hàng SCB cùng 1 số đơn vị khác.
Theo cáo trạng, Trương Mỹ Lan - Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát - đã chỉ đạo cấp dưới tại doanh nghiệp và Ngân hàng SCB dùng cả nghìn công ty, lập hồ sơ vay vốn khống để rút tiền của nhà băng này.
Trong hồ sơ khống, Trương Mỹ Lan đã cho dùng tài sản đảm bảo là hàng loạt bất động sản được nâng khống giá trị. Các bất động sản này được công ty thẩm định giá ban hành chứng thư thẩm định theo yêu cầu từ nhân viên của bà chủ Vạn Thịnh Phát.
Ngoài Dự án Mũi Đèn Đỏ, Times Square... được Trương Mỹ Lan dùng để thế chấp cho nhiều khoản vay lớn, bị can còn dùng lô đất "vàng" số 100 Hùng Vương có địa chỉ tại phường 9, quận 5, TPHCM.
Theo cáo buộc, quá trình thực hiện các khoản vay, nhóm lãnh đạo của Vạn Thịnh Phát và SCB đã phối hợp với nhau để làm theo chỉ đạo từ bà chủ Trương Mỹ Lan. Những người này trực tiếp hoặc qua trung gian liên hệ với các công ty thẩm định giá gửi thông tin về tài sản, mức giá cần thẩm định, ấn định ngày phát hành chứng thư thẩm định theo yêu cầu của SCB.
Các công ty thẩm định giá và cá nhân môi giới, trung gian không tiến hành thẩm định mà chỉ ký phát hành chứng thư theo yêu cầu; các tài sản chưa đủ căn cứ pháp lý.
Cáo trạng nêu, năm 2020, Trần Thị Mỹ Dung - Phó Tổng Giám đốc SCB - có yêu cầu Trần Văn Nhị - Phó Giám đốc Công ty TNHH hãng kiểm toán và định giá ATC - liên hệ, thoả thuận với Trần Thị Kim Ngân - Tổng Giám đốc Công ty - thẩm định giá để phát hành hai chứng thư thẩm định ghi lùi ngày, nâng khống giá trị tài sản.
Trần Tuấn Hải nhận chỉ đạo từ sếp là Trần Thị Kim Ngân đã thẩm định giá tài sản theo yêu cầu của SCB để làm cơ sở tham khảo xác định giá trị tài sản thế chấp, vay vốn ngân hàng. Hải nhận được yêu cầu nâng khống giá trị tài sản gấp nhiều lần thực tế.
Cụ thể, dự án 100 Hùng Vương, phường 9, quận 5, TPHCM, thẩm định giá sai quy hoạch đã được phê duyệt (vượt 15 tầng), cùng dự án Khu công viên Mũi Đèn Đỏ... nhưng không tiến hành khảo sát thực tế tài sản so sánh để đưa ra mức giá chỉ dẫn.
Từ tháng 8 đến tháng 12.2020, Trần Tuấn Hải và Trần Thị Kim Ngân đã ký phát hành 2 chứng thư thẩm định giá nâng khống giá trị tài sản và ghi lùi ngày phát hành chứng thư. Trong đó, chứng thư thẩm định giá quyền sử dụng đất tại dự án 100 Hùng Vương có giá trị là hơn 4.427 tỉ đồng.
Để từ đó, SCB đã sử dụng hai chứng thư, hợp thức hồ sơ thế chấp tài sản đảm bảo, giải ngân cho các khoản vay của 65 khách hàng, tổng số hơn 105.656 tỉ đồng. Tổng dư nợ các khoản vay này đến ngày 17.10.2022 là hơn 127.384 tỉ đồng (cả gốc và lãi).
Theo cơ quan công tố, tài sản nêu trong hai chứng thư thẩm định trên (Mũi Đèn Đỏ, 100 Hùng Vương) được Công ty Hoàng Quân thẩm định có giá trị là hơn 17.320 tỉ đồng.
Không chỉ vậy, Công ty Thẩm định giá Tầm Nhìn Mới còn phát hành 2 chứng thư nâng khống giá trị tài sản, bao gồm quyền sử dụng đất tại bất động sản số 100 Hùng Vương.
Sau đó, SCB dùng 2 chứng thư thẩm định giá này để đưa vào hồ sơ thế chấp cho 3 khoản vay, giải ngân số tiền 14.570 tỉ đồng. Tổng nghĩa vụ trả nợ đến 17.10.2022 là 15.523 tỉ đồng (cả gốc và lãi).
Lô đất số 100 Hùng Vương, phường 9, quận 5, TPHCM có diện tích hơn 7.400m2, từng là đất thuộc sở hữu Nhà nước. Sau đó, Công ty CP Đầu tư An Đông (doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát) đã trúng thầu với giá 1.020 tỉ đồng.
Trúng thầu "đất vàng" diện tích lớn song Vạn Thịnh Phát không phát triển dự án mà dùng lô đất 100 Hùng Vương để làm tài sản thế chấp cho các khoản vay của bà Trương Mỹ Lan tại SCB.