Háo hức làm ăn
Lan là cô gái xinh đẹp và năng động. Ngay từ khi còn học đại học, Lan đã kinh doanh online quần áo và mỹ phẩm. Vốn nhanh nhẹn và hoạt bát nên Lan có khá nhiều khách hàng, trong đó không ít người là bạn bè cùng lớp, cùng trường. Công việc kinh doanh khá thuận lợi nên Lan cũng kiếm được tiền để trang trải cho học hành và ăn ở tại thành phố suốt bốn năm đại học. Tốt nghiệp đại học, Lan xin vào một vài công ty để làm nhân viên marketing theo đúng chuyên ngành đã theo học, nhưng thấy mình không phù hợp với việc làm công ăn lương. Lan cảm thấy khá gò bó, đơn điệu và muốn mình được tự do kinh doanh, tự mình làm chủ, quyết định giờ giấc và thu nhập cho bản thân.
Sau khi kết hôn, chồng Lan cũng ủng hộ cho kế hoạch kinh doanh của vợ. Chồng có vốn, Lan có ý tưởng, vợ chồng cùng kết hợp để làm một quán cà phê kiêm phục vụ thức ăn nhanh cho giới trẻ. Việc đầu tiên là phải thuê được một địa điểm thật tốt ngay trung tâm thành phố. Sau nhiều tuần, Lan tìm được một địa điểm ưng ý ở một quận trung tâm với giá thuê lên đến 70 triệu đồng/tháng. Mặc dù giá thuê đắt, nhưng Lan tin rằng nơi đây có thể kinh doanh tốt vì xung quanh nơi dự định thuê có nhiều hàng quán, shop thời trang và vài trường đại học với lượng sinh viên khá đông. Vì vậy, Lan bàn bạc với chồng và quyết định phải thuê bằng được căn nhà đó.
Tiếp xúc với chủ nhà, Lan cảm thấy không dễ chịu lắm. Biết Lan thích căn nhà, nên vợ chồng chủ nhà làm cao và đưa ra nhiều yêu sách. Họ nói nếu Lan đồng ý đưa tiền để sửa một vài chỗ cho hoàn thiện căn nhà thì mới đồng ý cho vợ chồng Lan thuê dài hạn 7 năm theo đúng nguyện vọng. Dù thấy chủ nhà khá vô lý, thậm chí có phần tham lam, nhưng vì thích địa thế căn nhà quá, nên Lan thuyết phục chồng đáp ứng những yêu sách chủ nhà đưa ra, bỏ mặc những lời khuyên của bạn bè, người thân cảnh báo rủi ro có thể xảy ra. Sau khi đưa tiền để sửa chữa nhà theo đúng ý muốn của chủ nhà, hai bên ký hợp đồng thuê nhà với thời hạn 7 năm, giá thuê 70 triệu đồng/tháng, mỗi năm tăng giá 10%. Vì muốn làm ăn lâu dài nên vợ chồng Lan đầu tư khá nhiều tiền vào việc trang trí nội thất căn nhà, mua sắm bàn ghế, máy móc, thuê nhân viên… tổng chi phí đầu tư ban đầu lên đến 2 tỷ đồng. Lan và chồng cũng chuẩn bị sẵn tư tưởng giai đoạn đầu chỉ cần hòa vốn là được, sau 6 tháng mới tính đến việc có lời.
Cần dự liệu trước khó khăn
Nhưng sự đời lại éo le, không giống như dự tính của vợ chồng Lan, càng kinh doanh càng thua lỗ. Mỗi tháng vợ chồng Lan phải xoay sở để có tiền trả tiền thuê nhà, tiền nhân viên, điện nước… khiến cho vợ chồng kiệt sức. Ráng cầm cự được gần hai năm thì vợ chồng Lan không còn khả năng trả tiền thuê nhà cũng như tiền lương nhân viên. Sau khi đắn đo suy tính, vợ chồng Lan tìm cách nói chuyện với chủ nhà để mong giảm bớt tiền thuê nhà và không tăng giá thuê 10%/năm như hợp đồng mà hai bên đã ký.
Nhưng chủ nhà không đồng ý với lời đề nghị của vợ chồng Lan, thậm chí họ còn tuyên bố nếu không trả tiền thuê nhà đầy đủ thì sẽ lấy lại căn nhà và 420 triệu đồng tiền đặt cọc (tương đương với 6 tháng tiền thuê nhà). Quả thực thật khó cho vợ chồng Lan, nếu tiếp tục buôn bán thì lại tiếp tục thua lỗ, còn ngưng kinh doanh thì bị mất trắng 420 triệu đồng tiền đặt cọc, chưa kể đến toàn bộ các trang thiết bị, máy móc đầu tư cho quán mấy tỷ đồng gần như mất trắng. Vợ chồng Lan bàn tính sẽ cho thuê lại quán cà phê này cho người khác để vớt vát được đồng nào hay đồng ấy, còn hơn là bán thanh lý thì chẳng được bao nhiêu. Hơn nữa, nếu cho thuê lại quán thì vợ chồng Lan sẽ không bị mất tiền đặt cọc.
Nghĩ là làm, vợ chồng Lan đăng báo để tìm người cho thuê lại quán. May mắn, có được người đồng ý thuê lại với điều kiện sẽ ký hợp đồng trực tiếp với chủ nhà. Mừng rỡ, vợ chồng Lan đến gặp chủ nhà đề nghị họ chấp thuận cho chuyển nhượng quán cà phê này và người thuê mới vẫn tiếp tục thực hiện hợp đồng thuê nhà theo đúng những điều khoản về thời hạn thuê, giá thuê như hợp đồng đã ký.
Nhưng chủ nhà lại không đồng ý cho vợ chồng Lan được quyền cho thuê lại quán cho người khác. Thậm chí, họ còn trích dẫn hợp đồng thuê nhà là không có điều nào cho phép vợ chồng Lan được quyền cho thuê lại căn nhà đã thuê. Đến lúc này, vợ chồng Lan mới kêu trời vì đã sơ hở trong quá trình ký hợp đồng thuê nhà. Điều 475 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về vấn đề cho thuê lại tài sản đã thuê như sau: “Bên thuê có quyền cho thuê lại tài sản mà mình đã thuê, nếu được bên cho thuê đồng ý”. Như vậy, nếu như vợ chồng Lan ngay từ đầu khi ký hợp đồng thuê nhà đề nghị đưa thêm điều khoản bên thuê nhà được phép cho thuê lại căn nhà thì chắc chắn không gặp rắc rối như hiện tại.
Chưa kể đến việc, do vợ chồng Lan đã không trả tiền thuê nhà trong nhiều tháng, thì chủ nhà có thể căn cứ theo Điều 428, Bộ luật Dân sự 2015 quy định về Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng để lấy lại căn nhà:“Một bên có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại khi bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trong hợp đồng hoặc các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định”.
Có người xúi Lan bàn bạc với người thuê mới vẫn để tên vợ chồng Lan thuê nhà, còn thực tế, người chủ mới sẽ điều hành, nhưng người thuê mới không đồng ý vì muốn rõ ràng mọi chuyện ngay từ đầu. Đến nước này, vợ chồng Lan rối như gà mắc tóc.
Qua vụ việc trên cho thấy, khi ký hợp đồng thuê nhà, các bên cần phải cẩn trọng và dự liệu những trường hợp có thể xảy ra. Giá như, vợ chồng Lan có tham khảo ý kiến luật sư ban đầu để thoả thuận với chủ nhà về việc cho thuê lại căn nhà hoặc là trong trường hợp làm ăn không thuận lợi, không thể tiếp tục kinh doanh, thì chủ nhà sẽ đồng ý ký hợp đồng thuê nhà với người thuê mới theo đúng những điều kiện đã ký với người thuê trước. Nếu các bên không đạt được thoả thuận ngay từ đầu và nếu như thấy một bên không đáng tin cậy thì tốt nhất không nên ký hợp đồng thuê nhà để hạn chế những thiệt hại có thể xảy ra sau này.