“Sống lại” trên vùng đất chết
Phương Mỹ, Phương Điền có lẽ là 2 tên xã được nhắc nhiều nhất trên báo chí trong những năm xảy ra lũ lụt ở Hà Tĩnh, mà gần đây nhất là đợt lũ chồng lũ giữa tháng 10, đầu tháng 11 năm 2016. Bởi, đó là 2 xã thấp trũng nhất, là rốn lũ của Hà Tĩnh. Trở lại vùng đất “chưa mưa đã ngập” lần này, chúng tôi không phải đi thuyền như những lần tác nghiệp vài tháng trước. Con đường cái dẫn vào trung tâm xã Phương Điền đã sạch sẽ, tiếng cười nói, nô đùa của con trẻ tung tăng đến trường vang xa đến cuối làng. Ấn tượng nhất là hai bên con đường ấy, một màu xanh mướt tít tắp của ngô, khoai đã ngấm chất dinh dưỡng từ phù sa bồi đắp. Xanh mướt và sẽ tốt tươi hơn nữa khi những người nông dân ở đây vẫn đang miệt mài lom khom cuốc cỏ, vun gốc tiếp thêm sức sống cho nó.
Tay thoăn thoắt vun xới luống ngô đã xanh mướt cao ngang đầu gối của mình, ông Hồ Đức Thanh (trú xóm 6, xã Phương Điền) phấn khởi nói: “Năm ni lũ về muộn, thành ra cày xới gieo trỉa muộn. Rứa mà không ngờ được phù sa, cây ngô sống khỏe, xanh mướt nhanh như rứa. Mau lắm, ri thì ra tết chút là có tiền rồi”.
Nhớ lại lần lũ liên miên trong năm, ông Thanh kể: “Nhà tui bị ngập gần 2m. Gà chết mấy chục con, lúa, gạo cũng bị ướt. Hơn chục gốc bưởi đã cho quả mấy mùa trong vườn cũng thúi gộc, nguồn sống của gia đình gần như mất trắng.
Liền ngay xã Phương Điền cũng là cánh đồng ngô xanh mướt của xã Phương Mỹ. Nơi mà ông Nguyễn Hồng Quân - Bí thư Đảng ủy xã này - phấn khởi khoe “lũ chồng lũ, tưởng bỏ hoang hết đất. Rứa mà nhờ quyết liệt chỉ đạo, nay xã đã có gần 100ha ngô sinh trưởng tốt, gần 5ha rau màu cơ bản đủ tự cung, tự cấp dịp tết cho người dân”. Cũng như xã Phương Điền, người dân Phương Mỹ cũng được Nhà nước hỗ trợ 100% giống ngô để khôi phục sản xuất sau lũ, ngoài ra còn được hỗ trợ tiền công làm đất. Việc tiêu thụ cũng không phải lo, vì đã ký hợp đồng bán nguyên cây cho công ty chăn nuôi bò.
Phấn khởi đón Tết cổ truyền
Nhớ lại một năm lũ chồng lũ vừa qua, vị Bí thư xã Phương Mỹ đã thuộc lòng những con số cần cung cấp liên quan mà chẳng cần nhìn sổ sách: Mưa lũ gây ngập 5 đợt cho xã nhà, trong đó 2 đợt nặng nhất là giữa tháng 10 và đầu tháng 11 khiến 229 ngôi nhà bị ngập sâu đến 2,5m, trôi 22 con trâu, bò, nhiều hoa màu, cây ăn quả bị hỏng. Ước tính tổng thiệt hại hơn 7 tỉ đồng. Ngay sau lũ lụt, có 166 đoàn về cứu trợ trên 26.000 suất quà với tổng trị giá 10 tỉ đồng. Trong đó, riêng tiền mặt là 6,6 tỉ đồng. Ngoài ra, Nhà nước còn hỗ trợ giống ngô, giống lúa. Ngô thì đã gieo trỉa lên xanh tốt, hơn 5 tấn lúa giống Thiên Ưu người dân cũng đã nhận, trong vài tuần tới sẽ xuống giống theo đúng lịch thời vụ.
| Ông Thanh chăm sóc luống ngô đã xanh mướt của mình. Ảnh: Trần Tuấn |
Hệ thống kênh, mương thủy lợi, đường giao thông nông thôn hư hỏng sau lũ, nay cơ bản cũng đã được khắc phục. Phấn khởi nhất là cầu phao Phương Mỹ đã có dự án triển khai xây cầu hiện đại trong năm 2017. Việc sửa chữa đi lại trước mắt đã có Hội văn, nghệ sĩ hỗ trợ 70 triệu đồng để mua gỗ, ván.
“Cấp trên chuẩn bị hỗ trợ gạo cho người dân nghèo ăn tết. Để có cái tết ấm cúng hơn cho người nghèo, chúng tôi đã có kế hoạch vận động quyên góp một ngày lương trong cán bộ, CNVC, vài chục ngàn trong nhân dân để có quà tết động viên các gia đình đặc biệt khó khăn, để ai cũng có tết” - ông Quân chia sẻ thêm.
Trở lại với xã Phương Điền, vị Chủ tịch của xã này là Nguyễn Văn Minh cũng phấn khởi chia sẻ, sau lũ có 63 đoàn về cứu trợ cho người dân trị giá gần 4 tỉ đồng, trong đó riêng tiền mặt là 2,2 tỉ đồng. Trị giá suất quà lớn nhất là 27 con bê mà MC Phan Anh trao tặng cho 27 hộ gia đình khó khăn của xã, mỗi con giá hơn 21 triệu đồng. “Nói thật, nhờ nhận được nhiều sự quan tâm hỗ trợ của các nhà hảo tâm khắp cả nước nên đến nay nhiều hộ dân vẫn còn dư gạo, mì tôm cứu trợ. Nhà nước lại chuẩn bị cấp 13 tấn gạo hỗ trợ các hộ khó khăn, nguy cơ thiếu đói của xã dịp tết. Vì vậy, có thể khẳng định sắp tới, người dân sẽ có một cái tết tạm ổn, không phải lo thiếu đói” - ông Minh khẳng định.
Chủ tịch UBND huyện Hương Khê - ông Lê Ngọc Huấn - chia sẻ, sau lũ, Nhà nước hỗ trợ huyện 80 tấn lúa giống, 43 tấn ngô giống, hơn 2 tấn rau màu các loại, hỗ trợ giống cây bưởi để trồng trên diện tích 100ha, giống khoai lang để trồng 30ha. Đến nay toàn huyện đã trồng được 1.700ha ngô xanh tốt, lúa đang chuẩn bị gieo sạ.
Chia tay với những người dân vùng rốn lũ Hương Khê khi nụ cười, ánh mắt long lanh của họ chưa thôi ấn tượng thì chúng tôi nhận được thông tin hơn 850 tấn gạo của Nhà nước cấp cho người dân nơi đây bị ảnh hưởng lũ lụt để đảm bảo không phải thiếu đói dịp tết đã về đến trung tâm huyện.