Độc đáo lễ cấp sắc then 12 đèn của người Nùng Lòi tại Cao Bằng
Bài, ảnh: Văn Tiệp
LDO
|
12/02/2021 14:38
Cấp sắc là nghi lễ quan trọng trong hoạt động tín ngưỡng tâm linh của các dân tộc thiểu số ở nhiều tỉnh thành miền núi phía Bắc nước ta.
Trong đời sống tâm linh của dân tộc Nùng Lòi ở Cao Bằng, những người hành nghề thầy Tào (nam), làm then, bụt (nữ) là những người có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống tâm linh.
Họ được cho là người có năng lực giao tiếp với người âm hay có thể làm lễ cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu...
Lễ cấp sắc then của người Nùng Lòi được chia làm nhiều lần khác nhau tương ứng với mỗi cấp bậc. Trong buổi lễ được giới thiệu sau đây là Lễ cấp sắc then mười hai đèn, là cấp bậc cao nhất của then.
Lễ cấp sắc cho then của người Nùng Lòi tỉnh Cao Bằng là một nét văn hóa độc đáo, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc.
Chùm ảnh dưới đây được PV Báo Lao Động ghi tại buổi cấp sắc cho bà Lương Thị Mặn ở xóm Háng Chấu, Bản Vươn, xã Cai Bộ, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng.
Theo phong tục, 5 ngày trước khi làm lễ, bà Mặn không được ăn đồ có mỡ và đường, chỉ được ăn cơm trắng với gừng.Theo quan niệm của những người làm nghề phải là những người trong sạch vì thế họ cũng kiêng sát sinh và làm những điều trái với đạo đức xã hội để đảm bảo thanh khiết Trong lễ cấp sắc then thường có 2 bộ phận cùng tham dự là thầy tào và thầy then, bụt cùng thực hiện.Việc tiến hành nghi lễ này được chuẩn bị kĩ lưỡng, xem ngày cẩn thận, chuẩn bị đồ dùng, lễ vật cho thầy làm lễ và thực phẩm đãi khách cũng như anh em họ hàng từ xa đến chúc mừng cho người được cấp sắc. Các thầy được lựa chọn phải có chức sắc cao nhất trong huyện, trong xã, đã được nhận làm sư phụ từ trước. Điều hành buổi lễ có một thầy tào chính và hai đệ tử, ngoài ra có ba thầy then bụt là nữ. Những chàng trai phụ lễ sẽ đi kèm hai người phụ nữ then bụt trong quá trình đưa người được cấp sắc đi báo cáo thổ công. Các công đoạn chuẩn bị buổi lễ được tiến hành công phu, tỉ mỉ. Và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định. Thầy tào cấp ấn cho đệ tử được cấp sắc chứng nhận đủ khả năng tiến hành nghi lễ cúng bái, cầu an, đi cứu nhân độ thế.Nghi lễ gần như hoàn thiện là lúc thầy tào bắt đầu với các thủ tục như lần lượt cấp trang phục là áo tổ sư, đai lưng... Đặc biệt là khi trao biểu tượng con chim được người trụ trì buổi lễ gắn lên đỉnh mũ đệ tử quyết định thăng bậc cho người được cấp sắc.Từ đây người đệ tử được cấp bằng và cấp chức sắc, cấp quan.Lúc này, đoàn lễ sẽ được thầy tào và thầy bụt dẫn đệ tử làm lễ xuống đồng, đi trình diện các thần linh, thổ công. Người cầm ô phục vụ cả đoàn đều phải là người đã được lựa chọn từ trước và có quấn vải đỏ.