Tuyên Quang: Người dân thấp thỏm lo sợ bên mỏ chì kẽm Núi Dùm
Phong Quang
LDO
|
15/03/2022 06:30
Tuyên Quang - Từ ngày Công ty Công ty CP Đầu tư XNK Tây Đô tiến hành thăm dò, khai thác chì kèm Núi Dùm (phường Nông Tiến, T.P Tuyên Quang) là chừng đó thời gian người dân dưới chân mỏ sống trong cảnh thấp thỏm lo sợ cho tính mạng và tài sản của gia đình mình.
Vợ chồng bà Đặng Thị Hoa và ông Lê Hữu Nam đã sinh sống ổn định tại tổ 1, phường Nông Tiến (T.P Tuyên Quang) hơn 50 năm nay nhưng chưa bao giờ họ lại lo lắng cho tính mạng, tài sản của mình như 5 năm trở lại đây - khi Công ty CP Đầu tư XNK Tây Đô (Công ty Tây Đô) tiến hành các hoạt động nổ mìn khai thác quặng chì kẽm ngay cạnh vườn nhà. Bà Hoa cho biết, núi đá thải khổng lồ từ mỏ chì kẽm Núi Dùm cứ chất cao theo thời gian và trực chờ tràn qua hàng rào thép mỏng manh đổ ụp xuống vườn và khu chăn nuôi gia súc, gia cầm. Hàng rào thép ngăn cách giữa khu vực bãi thải quặng của Công ty Tây Đô và đất của nhà bà Hoa đã bị siêu vẹo, chỉ chờ đổ sập.Dẫn PV ra góc vườn, nơi có những tảng đá nặng cả tấn vừa bị lăn từ trên bãi thải xuống, bà Hoà than thở: “Đây không phải lần đầu đâu, sạt thường xuyên rồi, đá to bị ngăn lại nhưng đá nhỏ thì tràn cả xuống đất vườn nhà tôi. Hai vợ chồng già trông cậy vào mảnh vườn trồng cây ăn quả và nuôi lợn gà nhưng đất đá thải cứ sạt thế này thì lo lắm, nhỡ may hàng rào không ngăn được đá lăn vào nhà thì chết“. Cũng theo bà Hoa, khi chưa có hoạt động khai thác chì kèm, người dân tại đây còn sử dụng được nguồn nước tự nhiên từ núi chảy ra nhưng khi đất đá thải tử mỏ quặng đổ ra đây nguồn nước cũng bị mất. Người dân phải tự mua ống nhựa để dẫn nước về dùng. Không ai dám chắc rằng bãi quặng thải không lồ kia sẽ không đổ ụp, vùi lấp những mái nhà phía dưới khi mà chúng tiếp tục cao lên mỗi ngày và kéo theo đó là sự thấp thỏm lo sợ của những người dân cứ tăng dần. Gần đó, một người dân (xin được dấu tên) bức xúc nói với PV: “Mìn nổ trong lòng núi rung cả nhà, 5 năm nay rồi, ngày nào cũng vậy. Họ khai thác trong hầm, trong lò ai mà giám sát được, có khi họ đào tới móng nhà dân rồi không ai biết. Mưa thì thôi rồi, nước từ các bãi thải kèm đất xối xả xuống khu dân cư, không không tả nổi“. Con đường dẫn lên mỏ chì kẽm Núi Dùm của Công ty Tây Đô ngập bùn đất và bê tông vỡ nát do xe tải nặng thường xuyên qua lại. Vì độ dốc cao, người ta đã phải đặt lốp xe bỏ đi phía dưới để hạn chế độ trơn trượt. Nắng thì bụi, mưa thì lầy lội luôn là nỗi ám ảnh với người dân tổ 1 mỗi khi đi qua khu vực này chưa kể từng đoàn xe đầu kéo hoạt động rầm rộ khi đêm xuống tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Khu vực khai thác tiếp giáp với đường Kim Bình (ĐT.185) được che chắn sơ sài bằng cọc thép và lưới ni lông mỏng manh. Phía trên mỏ cứ ầm ầm nổ mìn, phá đá, phía dưới đường người dân vẫn liều mình qua lại mỗi ngày. Bãi quặng thải giống như những quả “bom đá” sau lớp lưới mỏng mảnh trực chờ tràn lòng đường ĐT.185 và những nhà dân đối diện bên kia đường. Nguy hiểm luôn rình rập. Trao đổi với PV, ông Dương Văn Thìn - Chủ tịch UBND phường Nông Tiến cho biết, địa phương có ghi nhận phản ánh của người dân về việc bụi, đất đá tràn ra đường trong quá trình xe tải ra vào mỏ, phường đã nhắc nhở phía công ty khắc phục. Một số phản ánh về hoạt động nổ mìn của mỏ, phường đã báo cáo ngành tài nguyên môi trường. Trước những lo sợ về nguy cơ đất đá từ bãi quặng thải của Công ty Tây Đô tràn vào nhà ảnh hưởng tới tài sản, tính mạng của người dân, ông Thìn khẳng định: “Chúng tôi sẽ cử cán bộ địa chính xuống kiểm tra xác minh, nếu có tình trạng trên sẽ báo cáo các cơ quan chức năng vào cuộc xử lý“.
Công ty Cổ phần Đầu tư Xuất nhập khẩu Tây Đô (địa chỉ tại số 1 đường Thanh Bình, Phường Mộ Lao, Hà Đông, T.P Hà Nội) được Bộ TNMT cấp phép khai thác chì kẽm tại Núi Dùm theo giấy phép số 380/GP-BTNMT ngày 12.2.2015.
Gần một năm sau, ngày 18.1.2016, Công ty Tây Đô làm lễ động thổ và tiến hành khai thác.
Khu vực này cũng nằm trong quần thể sinh thái tâm linh Núi Dùm – Cổng Trời được ví như “ Tam Đảo xứ Tuyên” trên diện tích được quy hoạch rộng hơn 2.000 ha.
Gần đây, hàng trăm tỉ đồng từ nguồn vốn Chương trình đô thị miền núi phía Bắc đã được đầu tư để xây dựng hạ tầng giao thông, lưới điện nhằm thúc đẩy phát triển khu vực núi Dùm với mục tiêu đưa khu vực này trở thành khu du lịch tầm cỡ Quốc gia.