Các bạn có biết mức thu phí nội đô 50 đến tối đa 100 ngàn đồng/lượt xe mà Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP Hà Nội (Tramoc) đề xuất là dựa vào đâu không?!
Đơn vị này dẫn một “kết quả điều tra xã hội học” nói rằng: Mức phí mà người dân “chấp nhận được” là 22,3 ngàn đồng. Họ lập luận rằng: Nếu thu phí ở mức này, sẽ có 55% người sử dụng phương tiện chấp nhận trả phí. Và logic của Tramoc là: Mức phí tối thiểu phải lớn hơn mức sẵn sàng chi trả của người dân thì mới có tác dụng điều tiết hành vi giao thông.
Và dù nhấn mạnh “Việc thu phí không đặt mục tiêu lợi nhuận”, nhưng mức thu 50 ngàn đồng tối thiểu đến tối đa 100 ngàn đồng/lượt xe vẫn được đề xuất.
VOV cho biết theo Đề án, nếu thu mức phí 50 ngàn đồng/xe/lượt thì cũng chỉ đủ chi phí, không thu được đồng nào cho ngân sách.
Có nghĩa rằng, một tỉ lệ rất lớn số tiền thu phí nội đô sẽ được dành hoàn trả số tiền đầu tư- khoảng 2.600 tỉ, và “nuôi” bộ máy vận hành việc thu phí.
Cũng có một con số rất đáng băn khoăn do chính Tramoc công bố: Ở vào thời điểm đệ trình dự án hôm nay, mạng lưới vận tải hành khách công cộng của Thủ đô mới đáp ứng gần 17,5% nhu cầu đi lại của người dân.
Nếu như vận tải công cộng mới đáp ứng chưa nổi 1/5 nhu cầu mà đòi thu phí thì có khác gì tước đi quyền lựa chọn phương tiện đi lại của dân, có khác gì đè dân ra mà thu phí.
Chúng ta từng có những bài học rất đắt về sự duy ý chí. Đó là việc thu phí đường bộ đối với môtô, xe máy. Ngoài tình trạng thiếu hiệu quả, việc thu phí này vừa thiếu công bằng, vừa tạo dư luận không tốt. Và - cần nói thẳng, ở rất nhiều địa phương, số thu còn không đủ chi phí cho bộ máy đi thu phí.
Năm 2017, khi Đề án thu phí nội đô ở TP HCM được đưa ra phản biện trước Mặt trận. Luật sư Trương Thị Hoà đã đặt ra một vấn đề pháp lý, rằng: Luật pháp quy định chỉ có 3 loại phí, trong đó không có phí chống ùn tắc giao thông.
Đây cũng là vấn đề Hà Nội phải trả lời cho dân. Trả lời cả ở tỉ lệ người dân ủng hộ việc thu phí nữa.
Chứ ai đời, cả Thành phố có đến 1 triệu ôtô, gần 10 triệu dân thế mà số phiếu khảo sát chỉ hơn 1.000 rồi kết luận có 39,7% người dân ủng hộ.