Nhân loại hướng đến tính nhân đạo trong xử phạt tội phạm cho nên nhiều nước thực hiện thu hẹp án tử hình. VN cũng không đứng ngoài sự tiến bộ của cộng đồng thế giới, án tử hình tất nhiên sẽ được xem xét, hủy bỏ áp dụng đối với một số tội danh. Tuy nhiên, không thể áp dụng đối với tội tham nhũng.
Vì hiện nay tham nhũng là mối đại họa đe dọa sự tồn vong của chế độ.
Đại biểu Nguyễn Đức Chung đưa ra hai nhóm đối tượng để so sánh nghe qua có vẻ hơi khập khiễng, nhưng nghĩ lại thấy rất sâu xa. Người bán ma túy đa số ít học, thiếu hiểu biết, nhưng người tham nhũng là quan chức, đạo cao đức trọng. Bán ma túy gây hại cho một nhóm người nghiệm hút, tham nhũng phá nát cả đất nước, “đe dọa sự tồn vong của chế độ”. Một bên tử hình, một bên tha chết, có công bằng không? Có phù hợp không?
Bỏ án tử hình đối với tội tham nhũng chẳng khác gì dung dưỡng cho tội phạm tham nhũng. Ăn cắp, vơ vét một núi tiền, nhỡ không may bị lộ (rất hiếm), nếu không bị án tử là có cơ hội về sớm, hưởng lộc cùng con cái. Vậy thì sợ gì mà không tham nhũng?
Duy trì án tham nhũng như một biện pháp phòng, chống tham nhũng là quá cần, ít nhất trong giai đoạn hiện nay, nhưng quy định trên giấy chưa đủ. Điều quan trọng là có áp dụng được luật vào trong “đời sống tham nhũng” của các quan tham không mới là cốt yếu. Luật có nhưng không áp dụng được, trong khi tham nhũng tràn đầy thì vô ích. Đôi khi phản tác dụng, bởi vì dân không tin vào công lý.
Có thể có quy định án tử hình, nhưng không bao giờ áp dụng cho bất cứ trường hợp nào vì không ai vi phạm, như vậy thật đáng mừng vì xã hội quá tốt đẹp. Nhưng tham nhũng nghiêm trọng, sờ sờ trước mắt dân chúng, thách thức sự kiên nhẫn của dân chúng, nhưng chỉ xử được đám tham nhũng vặt, thế thì luật sinh ra cũng chỉ phí.
Hãy nghe nguyên Chánh án TADNTC Trần Văn Độ phát biểu: “Dân bảo các ông hô hào thôi chứ có làm được đâu? Nghiêm minh tức là tham ô 4-5 tỉ trở lên phải tử hình, nhưng chúng ta có làm được đâu. Thậm chí có những người tham ô nhưng về mặt Đảng chỉ cảnh cáo thôi”.
Có quy định tử hình mà tội phạm tham nhũng vẫn lộng hành, bỏ đi e loạn.