“Đề án giãn dân khu phố cổ quận Hoàn Kiếm“ giai đoạn I (2009-2015) thực hiện di dời 1.530 hộ từ khu phố cổ sang khu nhà ở giãn dân Việt Hưng, quận Long Biên.

Giai đoạn II của đề án (2013-2020) thực hiện di dời 5.020 hộ khu phố cổ sang khu đô thị Thượng Thanh, Long Biên. Quỹ đất rộng khoảng 30ha, được cho là đất vàng. Giai đoạn II kết thúc vào năm 2020, tổng mức đầu tư ước tính hơn 4.900 tỉ đồng.

Nhưng đã 12 năm trôi qua, khu nhà giãn dân phố cổ tại phường Thượng Thanh gồm 5 tòa nhà (N015A, N015B, N015C, N015D, N015E) nằm dọc đường Lý Sơn bị bỏ hoang.

Bà con nằm trong diện giãn dân ở phố cổ không về ở, khu nhà thành hoang tàn, lãng phí quá lớn. Nhiều hạng mục công trình hư hỏng, nhếch nhác, không còn chất lượng như ban đầu. Nếu để tình trạng này kéo dài, các tòa nhà này sẽ xuống cấp nghiêm trọng hơn, không sử dụng được, muốn sử dụng phải tốn kém một khoản ngân sách lớn để sửa chữa.

4.900 tỉ đồng là con số quá lớn, nay không biết giá trị của 5 tòa nhà còn được bao nhiêu tỉ đồng?

Bà con trong nhóm đối tượng giãn dân ở phố cổ mong muốn có căn nhà khang trang, rộng rãi để ở, nhưng họ không thể rời bỏ phố cổ để về nơi ở mới, vì họ cần sinh kế. Có nhà ở sạch đẹp, nhưng không có công việc hay điều kiện để buôn bán, thì lấy đâu ra tiền để sống.

Người dân sống ở ngóc ngách ở phố cổ, tuy rất khổ sở về chỗ ở, nhưng đó là một không gian có thể giúp họ kiếm được đồng tiền, dù ít nhiều cũng đủ để qua ngày. Nếu về chỗ ở mới, cũng là bà con nghèo với nhau, ai làm thuê cho ai, ai bán cho ai mua.

5 tòa nhà giãn dân phố cổ được xây dựng ở quận Long Biên bị bỏ hoang hơn 1 thập kỷ là bài học không chỉ cho Hà Nội, mà cho cả nhiều địa phương khác. Đó là, khi thực hiện kế hoạch giãn dân, không chỉ tìm khu đất cho đẹp, làm những căn hộ khang trang, mà phải tính đến khi dân đến đó ở, họ sinh sống bằng cách gì. Nếu tách họ ra khỏi nơi ở cũ mà không tính đến sinh kế cho họ nơi ở mới, thì chắc chắn chương trình giãn dân sẽ không thành công.

Còn một việc khác đáng bàn, đó là 5 tòa nhà đang bị bỏ hoang, nhưng lại có nhiều hộ dân không có nhà ở. Chẳng lẽ cứ để các tòa nhà này "trơ gan cùng tuế nguyệt" cho đến khi không còn sử dụng được nữa phải đập bỏ đi.

Cần tính đến việc khai thác sử dụng các tòa nhà này có hiệu quả, mang lại cơ hội cho người không có nhà ở, đừng để lãng phí thêm nữa.